نوشتن برنامه ی درمانی سلامت روان

نوشتن برنامه ی درمانی سلامت روان در واقع نوشتن سندی است که در آن جزئیات مشکلات فعلی بیمار در سلامت روان آورده شده است و اهداف و استراتژی هایی که کمک می کنند او بتواند بر مشکلات سلامت روانی خود غلبه یابد را نیز در بر خواهد داشت. برای به دست آوردن اطلاعات لازم برای کامل کردن برنامه ی درمانی متخصص سلامت روان باید با بیمار ملاقاتی داشته و صحبت کند. اطلاعاتی که در طول این جلسات گردآوری می شوند در برنامه ی درمانی مورد استفاده قرار خواهند گرفت.

اقدام برای ارزیابی وضعیت سلامت روانی

• اطلاعات لازم را کسب کنید.

نوشتن برنامه ی درمانی سلامت روان مهم است. یک ارزیابی روانی در واقع جلسه ای برای جمع کردن حقایق است که در طول آن یک نفر متخصص سلامت روان ( مشاور، درمانگر، کارمند خدمات اجتماعی، روان شناس یا روان درمان ) در مورد وضعیت فعلی مشکلات روانی، سابقه ی فرد در بیماری های روانی، سابقه ی خانوادگی و مشکلات اجتماعی کنونی و قبلی در کار، مدرسه و روابط از بیمار سوال می کند. ارزیابی روانی می تواند مشکلات فعلی و قبلی در زمینه ی  سوء مصرف مواد را در کنار هرگونه داروی روانی دیگری که فرد استفاده کرده یا در حال استفاده است را مورد بررسی قرار دهد.

متخصص سلامت روان ممکن است در مورد وضعیت سلامت فیزیکی بیمار و سابقه ی آن نیز در طول جلسه ی ارزیابی سوال هایی داشته باشید.

اگر برای شما مشخص شد که بیمار در یک شرایط بحرانی قرار دارد باید ارزیابی را کنار بگذارید. برای مثال اگر او خودکشی کرده است یا ایده هایی برای آدم کشی دارد نیاز است تغییر جهت داده و فورا روال بحران را مورد بررسی قرار دهید.

• بخش های این ارزیابی را دنبال کنید.

 یک مثال از بخش ها برای ارزیابی سلامت روان و نوشتن برنامه ی درمانی سلامت روان عبارتند از:

دلیل مراجعه

 علائم و رفتارهای فعلی بیمار 

• وضعیت خلقی افسرده، اضطراب، تغییرات در اشتها، اختلالات در خواب و …

سابقه ی مشکلات بیمار

• چه زمانی این مشکل شروع شده است؟
• شدت/ مدت زمان/ طول زمان مشکل چقدر بوده است؟
• آیا قبلا هیچ تلاشی برای حل مشکل خود کرده است؟

هرگونه مشکل در عملکردهای زندگی

• مشکلات در خانه، مدرسه، کار و روابط

سابقه ی مشکلات روانی

• مانند درمان هایی در گذشته، بستری در بیمارستان و …

نگرانی هایی در امنیت و خطرات فعلی

• فکر کردن در مورد آسیب زدن به خود و دیگران
• اگر بیمار در مورد چنین نگرانی هایی صحبت می کند باید ارزیابی را در همین مرحله متوقف کرده و روند صحبت و درمان بحران را دنبال نمایید

داروها، درمان ها و بیماری ها در گذشته

• از جمله نام داروها، میزان دوز مصرفی، طول مدت زمانی که بیمار از این داروها استفاده کرده است و اینکه آیا مصرف ان با تشخیص پزشک بوده است یا نه

سوء مصرف مواد در زمان حال یا داشتن سابقه ی مصرف در گذشته

• اعتیاد یا مصرف داروها یا الکل

سابقه ی خانوادگی

• سطح اقتصادی – اجتماعی
• کار و حرفه ی والدین
• وضعیت ازدواج والدین ( ازدواج کرده اند، جدا زندگی می کنند، طلاق گرفته اند )
• سابقه ی مشکل پزشکی / عاطفی
• روابط در خانواده

سابقه ی شخصی

• دوران نوزادی – نقاط عطف رشدی، میزان تماس با والدین، اموزش ها برای دستشویی کردن، سابقه ی سلامت
• دوران اولیه ی کودکی – تطابق با شرایط مدرسه، موفقیت های تحصیلی، روابط با دوستان، علایق، سرگرمی ها و تفریحات
• نوجوانی – اولین روابط عاشقانه، واکنش به بلوغ، حضور در فعالیت ها بیرون از خانه
• دوران جوانی و ابتدای بزرگ سالی – شغل و حرفه، رضایت از اهداف خود در زندگی، روابط میان فردی، ازدواج، ثبات اقتصادی، سابقعه ی پزشکی / عاطفی، روابط با والدین
• اواخر بزرگ سالی – سابقه ی سلامت، واکنش به کم شدن توانایی ها، ثبات اقتصادی

وضعیت روانی

• بهداشت و ظاهر فردی، طرز حرف زدن، حالت روحی، تاثیر فرد روی دیگران و …

موضوعات متفرقه

دوست داشتن یا نداشتن خود، شادترین و غمگین ترین خاطره، ترس ها، خاطرات کودکی، رویاهای مورد توجه

خلاصه و برداشت های درمانگر

• یک خلاصه ی کوته از مشکلات و علائم در بیمار که باید در فرم نوشته شوند. در این بخش مشاور می تواند مشاهداتی که در مورد ظاهر و رفتارهای بیمار در طول ارزیابی داشته است را وارد کند

تشخیص

پیشنهادها

• درمان، ارجاع به روان پزشک، دارو درمانی و …. این ها باید بعد از تشخیص بیماری انجام شوند. یک برنامه ی درمانی موثر در نهایت به شروع درمان منجر می شود.

• مشاهدات رفتاری خود را در نظر داشته و بنویسید.

مشاور یک تست کوتاه از وضعیت روانی شما انجام می دهد که شامل مشاهده ی ظاهر فیزیکی بیمار و تهاملات او با کارکنان و دیگر بیماران در مجموعه می باشد. این مشاهدات مشاور را در تشخیص بیماری و نوشتن یک برنامه ی درمانی مناسب هدایت خواهد کرد. نمونه هایی از موضوعاتی که شامل وضعیت روانی در این تست می شوند عبارتند از:

ظاهر و بهداشت ( تمیزی و مرتب بودن فرد )

تماس چشمی ( اجتناب از این کار، تماس کم، نداشتن هیچگونه تماس یا وضعیت نرمال )

سبک برقراری ارتباط ( حساس، دراماتیک، احمقانه، با همکاری )

میزان فعالیت ( آرام، بی قرار، پرخاشگر، خشن )

آگاهی ( آیا فرد می داند در چه زمان، تاریخ و موقعیتی قرار دارد )

عملکردهای فکری ( بامهارت یا بدون فکر )

وضعیت خلقی ( خساس، ترسیده، مضطرب، افسرده، سالم )

وضعیت ادارک ( توهم)

• یک بیماری را تشخیص بدهید.

تشخیص در واقع مشکل اصلی است. قبل از اینکه بتوان برنامه ی درمانی را کامل کرد باید تمامی مشکلات بیمار را تشخیص داد.

اگر شما به عنوان یک مشاور به DSM-5 دسترسی ندارید باید آن را از جایی تهیه کرده و برای تشخیص درست تنها روی منابع آنلاین تکیه نکنید.

اگر در مورد تشخیص خود مطمئن نیستید یا نیاز به همکاری یک فرد متخصص دارید با سرپرست خود صحبت کرده یا با یک فرد باتجربه مشاوره داشته باشید.

مشخص کردن اهداف

• اهداف احتمالی خود را بشناسید.

زمانی که ارزیابی اولیه را کامل کردید و مشکل را تشخیص دادید می توانید در مورد اینکه چه اهداف و مداخلاتی را باید برای ایجاد برنامه ی درمانی داشته باشید فکر کنید. اغلب بیماران برای درک درست اهداف شما نیاز به کمی کمک دارند بنابراین اگر قبل از صحبت با بیمار خود برای این کار آماده شده باشید به شما کمک خواهد کرد.

برای مثال اگر بیمار مبتلا به اختلال افسردگی حاد است هدف احتمالی می تواند کاهش علائم این مشکل باشد.

در مورد اهداف احتمالی برای علائمی که بیمار تجربه می کند فکر کنید. شاید بیمار شما دچار بی خوابی، تغییرات خلقی، حالت افسرده و افزایش وزن شده است ( همه از علائم احتمالی افسردگی می باشند ) شما می توانید برای هریک از این موارد هدفی جداگانه را مشخص نمایید.

• برای نوشتن برنامه ی درمانی سلامت روان در مورد مداخلات فکر کنید.

مداخلات شما عامل اصلی تغییر در درمان هستند. مداخلات درمانی چیزهایی هستد که در نهایت باعث ایجاد تغییر در بیمار خواهند شد.

انواع مختلف از درمان ها یا مداخلاتی که ممکن است استفاده کنید را بشناسید، مانند برنامه ی فعالیت ها، درمان رفتار شناختی، بازسازی شناختی، تجربیات رفتاری، تنظیم کارهای خانه، و اموزش مهارت های تطابقی مانند تکنیک های ریلکسیشن، تمرکز ذهنی و تکنیک های گراندینگ.

باید حتما مطمئن باشید چیزی که می دانید را دنبال می کنید. تلاش نکنید وارد روند درمانی شوید که در آن آموزشی ندیده اید، مگر اینکه تحت نظارت یک فرد متخصص باشد.

اگر تازه کار هستید می توانید از کتاب های آموزشی یا مدل ها در نوع درمان انتخابی خود کمک بگیرید. این کار به ماندن شما در مسیر درست کمک می کند.

• در مورد اهدافی که دارید با بیمار صحبت کنید.

•  این بحث باید قبل از ایجاد شدن برنامه ی درمانی انجام شود.

ایجاد برنامه ی درمانی و نوشتن برنامه ی درمانی سلامت روان

• محتوای برنامه ی درمانی را جایی ثبت کنید.

برنامه ی درمانی شامل اهدافی است که مشاور و درمانگر شما برای آن تصمیم گیری کرده اند. بخشی از فرم نیاز به توضیحاتی دارد که مشاور باید در مورد علائم بیمار بنویسد.

• برای نوشتن برنامه ی درمانی سلامت روان اهداف را ثبت کنید.

اهداف شما باید تا حد ممکن شفاف و مختصر باشند. به یاد داشته باشید برنامه ی اهداف هوشمندانه بوده و در آن هر هدف به شکلی مشخص، قابل اندازه گیری، قابل دسترسی، واقع گریانه و دارای محدودیت زمانی باشد. سپس با بیمار برای انجام آن توافق کنید.

• در صورت نیاز روی برنامه مروری داشته و آن را بهبود بخشید.

برنامه ی درمانی شامل روزهایی در آینده می شود که مشاور و بیمار میزان پیشرفت را بررسی خواهند کرد.