مهارت های حل مشکل

تضاد و اختلاف بخشی عادی از هر رابطه‌ی سالمی هستند. به‌هرحال دو انسان نمی‌توانند در تمام مسائل همیشه باهم موافق باشند. کلید کار جلوگیری از اختلافات نیست بلکه یادگیری چگونگی حل آن‌ها به شکلی سالم است. زمانی که اختلاف، مدیریت درستی نداشته باشند باعث آسیب بزرگی به رابطه خواهند شد اما اگر به روشی مثبت و با احترام مدیریت گردند فرصتی برای قوی کردن پیوند بین دو فرد خواهند بود. هرچه علت این اختلاف و دعوای شما باشد، با یادگیری مهارت های حل مشکل، می‌توانید روابط شخصی و حرفه‌‌ای خود را قوی و رو به رشد نگه‌ دارید.

چه چیزی باعث اختلاف می‌شود؟

اختلافات ریشه در تفاوت‌ها دارند، چه بزرگ یا کوچک. تضادها وقتی ایجاد می‌شوند که افراد بر سر ارزش‌ها، انگیزه‌ها، ایده‌ها، علایق یا درک خود اختلاف داشته باشند. گاهی این تفاوت‌ها جزئی هستند اما زمانی که یک تضاد باعث تحریک احساساتی قوی شود، اغلب یک نیاز فردی در مرکز مشکل وجود دارد. این نیازها می‌توانند نیاز به حس امنیت باشند، نیاز به احترام و ارزش گذاشته شدن یا نیاز به نزدیکی و صمیمیت بیشتر.

نیازهای دو فرد نقش مهمی در موفقیت طولانی ‌مدت بیشتر روابط دارد و هریک لیاقت توجه و احترام را خواهند داشت. در روابط شخصی، کمبود درک از نیازهای مختلف می‌تواند باعث ایجاد فاصله، اختلاف و جدایی شود. در مشکلات کاری، اغلب نیازهای متفاوتی در قلب اختلاف هستند که گاه باعث به هم خوردن معاملات، سود کمتر و از دست دادن کار خواهند شد. زمانی که متوجه حقانیت نیازها در این اختلاف شدید و خواستید آن‌ها را در محیطی دوستانه حل کنید، فرصت‌های جدیدی برای حل مشکل، ساخت تیم و بهبود روابط خواهید داشت.

چه واکنشی به اختلافات دارید؟

آیا از دعوا می‌ترسید و به هر قیمتی می‌خواهید جلوی آن را بگیرید؟ اگر درک شما از تضادها ناشی از خاطرات دردناکی از کودکی یا روابط ناسالم قبلی است، شاید انتظار داشته باشید تمامی اختلافات به شکل بدی تمام شوند. شاید شما یک تضاد را به شکل تضعیف روحیه، تحقیر کردن یا هر چیز ترسناک دیگری ببینید. اگر تجربیات اولیه‌ی زندگی باعث شده‌اند احساس ضعف یا عدم کنترل داشته باشید اختلافات می‌توانند به شما آسیب بزنند.

نتایج دعوا، استرس و احساسات

اختلاف و دعوا محرکی برای احساسات قوی بوده و می‌تواند باعث آسیب به احساسات فرد، ناامیدی و ناراحتی شود. اگر این تضادها به روش ناسالمی مدیریت شوند باعث آسیب‌های جبران ‌ناپذیر، خشم و جدایی خواهد شد. اما اگر اختلاف‌های شما به شکلی سالم حل گردند درک هر دو طرف را از یکدیگر بالا برده و روابط را تقویت خواهد کرد. برای حل موفقیت ‌آمیز یک اختلاف باید دو مهارت اصلی زیر را یاد گرفته و تمرین کنید:

• کاهش استرس سریع: توانایی کاهش سریع استرس در لحظه
• آگاهی حسی: اینکه به ‌قدری با احساسات خود راحت باشید که بتوانید به شکل مفیدی به آن واکنش نشان دهید، حتی در بین یک حمله‌ی فیزیکی یا کلامی قابل مشاهده.

کاهش سریع استرس

قابلیت مدیریت و کاهش استرس در لحظه، کلیدی برای حفظ تعادل، تمرکز و کنترل است، بدون در نظر گرفتن اینکه با چه مشکلی رو به‌ رو هستید اگر نمی‌دانید چگونه خود را کنترل کرده و متمرکز بمانید در دعوا گیج خواهید شد و نمی‌توانید درست و با روشی سالم واکنش نشان دهید.

یک روان‌شناس برای توصیف سه راه متداول واکنش افراد زمانی که با استرس گیج می‌شوند از یک مقایسه با رانندگی استفاده کرده است:

• پا گذاشتن روی گاز: یک واکنش استرس با خشم و اضطراب. شما داغ کرده، زیاد احساساتی شده و نمی‌توانید بنشینید.
• پا گذاشتن روی ترمز: واکنش استرس افسردگی یا بی‌ توجهی. شما ساکت هستید، بیرون رفته و انرژی یا احساس کمی از خود نشان می‌دهید.
• پا گذاشتن روی گاز و ترمز: واکنش استرس تنش و یخ زدن. شما زیر فشار یخ زده و نمی‌توانید کاری بکنید. به نظر بی ‌حس می‌آیید اما از درون بسیار آشفته‌اید.

آگاهی حسی

آگاهی حسی کلید درک خودتان و دیگران است. اگر ندانید چه حسی دارید یا چرا این حس را تجربه می‌کنید، نمی‌‌توانید درست به حل اختلاف پرداخته یا مکالمه‌ی مؤثری داشته باشید.

شاید شناختن احساسات ساده به نظر برسد، اما افراد زیادی آن را ندید گرفته یا سعی می‌کنند احساسات بزرگی مانند خشم، ناراحتی یا ترس را ساکت کنند. توانایی شما برای مدیریت اختلاف به ارتباطتان با این احساسات بستگی دارد. اگر از احساسات قوی می‌ترسید یا روی یافتن راه‌ حلی پافشاری می‌کنید که کاملاً منطقی باشد توانایی شما برای مواجه شدن با مشکلات و حل آن‌ها محدود خواهد شد.

نکاتی برای مدیریت و حل اختلافات

شما می‌توانید با دنبال کردن راهنمایی‌های زیر مطمئن باشید فرایند مدیریت و حل مشکلات در کنار مثبت بودن، امکان‌پذیر هستند:

مانند گفته‌ ها به احساسات نیز گوش دهید

وقتی واقعاً گوش می‌کنید ارتباط عمیق‌تری با نیازها و احساسات خود و افراد دیگر خواهید داشت. گوش دادن به شما آگاهی و قدرت داده و باعث می‌شود وقتی نوبت حرف زدن شما شد دیگران نیز ساده‌‌تر گفته‌های شما را بشنوند.

اولویت دادن حل مشکل به بردن یا پذیرفتن اینکه حق با شماست

به‌جای برنده شدن در اختلاف، حفظ و تقویت رابطه باید همیشه در اولویت باشد. به فرد مقابل و دیدگاه او احترام بگذارید.

به زمان حال تمرکز کنید

اگر از اتفاقات قبل کینه داشته باشید توانایی شما برای دیدن حقیقت در شرایط حال ضعیف خواهد شد. به جای اینکه به قبل نگاه کرده و سعی کنید او را مقصر بدانید روی کاری که خودتان حالا کرده‌اید تمرکز کرده و سعی در حل مشکل داشته باشید.

دعواها را انتخاب کنید

دعواها می‌توانند شما را خسته و عصبی کنند، بنابراین باید ببینید این موضوع ارزش گذاشتن زمان و انرژی را دارد یا نه. شاید اگر 15دقیقه دنبال جای پارک بودید رها کردن یک جای خالی را انتخاب نکنید اما اگر جای خالی دیگری نیز باشد دعوا کردن برای همان ‌جا ارزش ندارد.

ببخشید

اگر نتوانید دیگران را ببخشید حل کردن اختلافات غیرممکن خواهد بود. تصمیم راسخ برای تنبیه فرد تنها می‌تواند زندگی شما را به انتها برساند.

چه زمانی از موضوع بگذرید

اگر نمی‌توانید به توافق برسید، روی یک اختلاف ‌نظر توافق کنید. این کار زمانی شدنی است که هر دو نفر بحث را تمام کنند. اگر یک بحث به هیچ نتیجه‌ای نمی‌رسد می‌توانید یک تعهد را انتخاب کرده و مطابق همان پیش بروید.

استفاده از شوخ‌طبعی در حل مشکلات

می‌توانید با صحبت کردن با لحنی شوخ، جلوی بسیاری از دعواها را گرفته و مشکلات را حل کنید. شما با شوخی می‌توانید چیزهایی را بگویید که بی آن نمی‌توان آن حرف را بدون رنجاندن فرد گفت. البته باید همراه با آن فرد بخندید، نه به او. وقتی شوخ‌ طبعی برای کاهش تنش و عصبانیت استفاده می‌شود مشکلات ساختار تازه‌ای پیدا کرده، دیدگاه جدیدی نسبت به شرایط ایجاد شده و بحث می‌تواند فرصتی برای ارتباط و صمیمیت بیشتر باشد.