سوماتیک درمانی زمانی اهمیت پیدا میکند که میفهمیم بدن، خاطرات دردناک را درست به اندازه ذهن ثبت میکند. بسیاری از مشکلات روانی، ریشه در ضربههای جسمی و هیجانی دارند و اگر این تجربهها پردازش نشوند، میتوانند سالها در بدن ما فعال بمانند و به اضطراب، تروما و اختلالات رفتاری تبدیل شوند. خانواده نیز نقش مهمی در شکلگیری و ترمیم این آسیبها ایفا میکند؛ زیرا بستری برای رشد، حمایت و گاهی تجربه فشارهای پنهان فراهم میکند. در چنین شرایطی، رویکردهایی مانند رفتاردرمانی و مدلهای ساختاری خانواده کمک میکنند، اما زمانی که بدن درگیر تروما باشد، مداخلهای عمیقتر لازم میشود.
اگر میخواهید از چرخه تنشهای قدیمی خارج شوید و آرامش را دوباره تجربه کنید، همین حالا رزرو مشاوره آنلاین در همکده را انجام دهید تا مسیر درمان با سوماتیک درمانی آغاز شود.
سوماتیک درمانی چیست؟
هدف این درمان کمک به رهایی از نحوه تحمل یک بدن فیزیکی در برابر استرس، تنش و ضربه است، نه اینکه فقط مشکلات را به صورت کلامی حل کند.
معرفی زیرگروه های سوماتیک درمانی
سوماتیک درمانی مجموعهای از رویکردهای تخصصی است که با تمرکز بر تجربه بدنی، به آزادسازی تروما و بازآرایی سیستم عصبی کمک میکنند. هر زیرگروه از این روش، تکنیکها و ساختار مداخله متفاوتی دارد، اما همه آنها بر پیوند ذهن و بدن و بازگرداندن حس ایمنی درونی تأکید میکنند.
Somatic Experiencing (SE)
رویکرد SE توسط پیتر لوین توسعه یافته و بر این اصل استوار است که تروما در بدن گیر میکند. در این روش، درمانگر با هدایت آرام و تدریجی فرد به سمت احساسات جسمانی، امکان تخلیه عصبی و رهاسازی انرژی مسدودشده را فراهم میکند. SE بهجای بازآفرینی کامل حادثه، روی لحظهبهلحظه تجربه بدنی تمرکز میکند و به بدن اجازه میدهد چرخه ناتمام واکنش به خطر را کامل کند و به حالت تنظیمشده بازگردد.
Sensorimotor Psychotherapy
این رویکرد تلفیقی از درمان مبتنی بر بدن، نظریه دلبستگی و اصول رواندرمانی معاصر است. Sensorimotor به بررسی الگوهای حرکتی، تنشها، وضعیت بدنی و رفتارهای فیزیکی میپردازد که ریشه در تروما یا تجربههای دوران کودکی دارند. درمانگر به فرد کمک میکند آگاهی بدنی عمیقتری پیدا کند، واکنشهای جسمانی را تنظیم کند و الگوهای غیرسازگار قدیمی را با پاسخهای سالمتر جایگزین کند.
EMDR با تمرکز جسمانی
در نسخه جسمانی EMDR، علاوه بر تحریک دوطرفه (چشمی یا لمسی)، توجه ویژهای به واکنشهای بدنی، تنشهای عمیق و نقاط فعال در بدن میشود. این رویکرد برای افرادی مناسب است که هنگام پردازش خاطرات دردناک، بدنشان بهشدت واکنش نشان میدهد. ترکیب EMDR با آگاهی بدنی به آزادسازی سریعتر اطلاعات گیرکرده و کاهش نشانههای قدیمی تروما کمک میکند و حس کنترل و آرامش را تقویت مینماید.
Trauma Release Exercises (TRE)
TRE شامل مجموعهای از تمرینهای بدنی طراحیشده برای فعالسازی لرزش طبیعی بدن است. این لرزشها واکنش ذاتی بدن برای کاهش تنش و آزاد کردن انرژی تروما محسوب میشوند. درمانگر ابتدا ایمنی جسمانی را ایجاد میکند و سپس به فرد میآموزد چگونه این لرزش کنترلشده را تجربه و مدیریت کند. روش TRE میتواند اضطراب، گرفتگی عضلات و واکنشهای ناشی از استرس قدیمی را کاهش دهد.
اختلالات در افراد و سوماتیک درمانی
اختلالات در کودکان اگر به طور کامل درمان نشود می تواند به آینده کودک ضربه بزند و در واقع پیامد های آن افسردگی را به همراه داشته باشد. این بدان دلیلی است که کودک در دوران مدرسه احساس کند با بقیه فرق دارد و مورد تمسخر قرار می گیرد که این باعث آسیب روحی به او می شود. در ادامه این مقاله که در وبسایت همکده به عنوان اولین و بزرگ ترین مرکز مشاوره تلفنی روان شناسی در ایران و ارائه دهنده خدمات مشاوره و روان شناسی نوشته شده است می خواهیم در ارتباط با سوماتیک درمانی چیست؟ صحبت کنیم.
رفتار درمانی و سوماتیک درمانی
رفتار درمانی اصطلاحی است که طیف وسیعی از تکنیک های مورد استفاده برای تغییر رفتارهای ناسازگار را توصیف می کند. هدف تقویت رفتارهای مطلوب و حذف رفتارهای ناخواسته است.
رفتار درمانی ریشه در اصول رفتارگرایی دارد، یک مکتب فکری که بر ایده ای متمرکز است که ما از محیط خود می آموزیم. این رویکرد در اوایل قرن بیستم ظهور کرد و برای سالها به یک نیروی مسلط در این زمینه تبدیل شد. ادوارد ثورندایک یکی از اولین کسانی بود که به ایده اصلاح رفتار اشاره کرد.
برخی از انواع درمان ریشه در بینش دارند (مانند درمان های روانکاوی و درمان های انسان گرایانه). رفتار درمانی و سوماتیک درمانی مبتنی بر عمل است. به همین دلیل، رفتار درمانی تمایل زیادی به تمرکز دارد. رفتار درمانی مشکل است و هدف آموزش رفتارهای جدید به افراد برای به حداقل رساندن یا حذف موضوع است.
رفتار درمانی نشان می دهد که از آنجایی که یادگیری قدیمی منجر به ایجاد یک مشکل شده است، پس یادگیری جدید می تواند آن را برطرف کند.
انواع رفتار درمانی
انواع مختلفی از رفتار درمانی وجود دارد. نوع درمان مورد استفاده می تواند به عوامل مختلفی از جمله وضعیت تحت درمان و شدت علائم فرد بستگی داشته باشد.
فرآیند های رفتار درمانی شناختی و سوماتیک درمانی
رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) شکلی از CBT است که از هر دو تکنیک رفتاری و شناختی برای کمک به افراد برای یادگیری مدیریت احساسات، مقابله با پریشانی و بهبود روابط بین فردی استفاده می کند.
تکنیک سوماتیک درمانی
سوماتیک درمانی به درمان چه مواردی کمک می کند؟ سوماتیک درمانی مبتنی بر این ایده است که آنچه در زندگی شما اتفاق می افتد نه تنها در ذهن بلکه در بدن شما نیز ذخیره می شود. با تمرکز بر احساسات فیزیکی در بدن و بحث در مورد مشکلات شما، این یک رویکرد جامع برای درمان است. تکنیک های سوماتیک درمانی عبارتند از:
- ایجاد آگاهی بیشتر از بدن و احساسات آن
- فراخوانی منابع عاطفی
- تشويق توضيحات دقيق
- حرکت، از جمله اعمال بر اساس احساسات فیزیکی
- یادگیری ابزارهایی برای آرام کردن خود
- تمرکز متناوب بین چیزی استرس زا و چیزی غیر استرس زا برای کمک به کاهش تنش
- بازپخش موقعیت های گذشته با ابزارهای فیزیکی جدید
- رهایی احساسی
- تقویت مرزها
چه چیزی از سوماتیک درمانی می تواند به ما کمک کند؟
هر کسی می تواند جسم درمانی را به عنوان جایگزینی برای گفتار درمانی معمولی امتحان کند. برای انواع مشکلات سلامت روانی و جسمی استفاده می شود. مسائل مربوط به سلامت روان که درمان جسمی برای آن ها استفاده می شود عبارتند از:
- PTSD
- اضطراب
- اعتیاد
- اندوه
- افسردگی
- فشار
از نظر فیزیکی، سوماتیک درمانی ممکن است به موارد زیر کمک کند:
- درد مزمن
- اختلالات گوارشی
- اختلال عملکرد جنسی
این درمان به دلیل تمرکز بر زمینه سازی و تمرکز حواس، می تواند یک گزینه موثر برای هر کسی باشد که به دنبال ارتباط بیشتر با خود و تجربیات خود در زندگی است.
اختلال استرس پس از سانحه
ثابت شده است که درمان PTSD با تجربه جسمی یک روش موثر برای تسریع زمان لازم برای بهبودی یک رویداد آسیب زا است. مطالعات اولیه سوماتیک درمانی 5 نشان داده است که درمان موثری برای PTSD است، و خاطرنشان کرد: «تحلیل رگرسیون خطی مدل مختلط اثرات مداخلهای قابلتوجهی را برای شدت علائم پس از سانحه (کوهن d = 0.94 تا 1.26) و افسردگی (کوهن d = 0.7 تا 1.08) نشان داد. به عبارت دیگر، سوماتیک درمانی ممکن است یک روش درمانی موثر برای PTSD باشد، اگرچه تحقیقات بیشتری برای درک اینکه چه بیماران خاصی از این نوع درمان بیشتر سود خواهند برد، مورد نیاز است.
هنگامی که قربانیان سونامی مورد مطالعه قرار گرفتند، نتایج بیان کردند: “90% از شرکت کنندگان بهبود قابل توجهی را گزارش کردند یا کاملاً عاری از علائم نفوذ، برانگیختگی و اجتناب بودند. نتایج از اثربخشی و قابلیت اطمینان این نسخه اصلاح شده از تجربه درمانی جسمانی حمایت می کند.
درد مزمن و سوماتیک درمانی
ممکن است برای برخی افراد تعجب آور به نظر برسد که نوعی روان درمانی می تواند به درمان درد فیزیکی کمک کند، اما نشان داده است که چنین است. در یک مطالعه، سوماتیک درمانی به عنوان درمانی برای درد میوفاشیال دهانه رحم مؤثر بود و با اضافه شدن طب سوزنی، اثربخشی آن افزایش نیافت.
اهمیت آمادگی ذهنی و مرزبندی در جلسات سوماتیک درمانی
مانند هر شکل دیگری از درمان، حضور در یک مکان عاطفی و ذهنی که در آن زمان و انرژی برای پردازش احساسات پیچیده دارید، ضروری است. اگر شخصاً سوماتیک درمانی را انجام می دهید، لمس اغلب درگیر است. به همین دلیل، عاقلانه است که اطمینان حاصل کنید که از لمس شدن توسط شخص دیگری ناراحت نمی شوید. مرزها و رضایت در تماس نقش حیاتی دارند و شما هرگز بدون رضایت لمس نخواهید شد.
سوماتیک درمانی دارای هیچ گونه خطری خاص یا منحصر به فرد در قالب آن در نظر گرفته نمی شود.
مشاوره و درمان فردی آنلاین با روانشناسان باتجربه در همکده
در دنیای پرتنش امروز، داشتن فضایی امن برای بیان احساسات و دریافت راهنمایی تخصصی یک ضرورت است. مشاوره و درمان فردی آنلاین با روانشناسان باتجربه در همکده این فرصت را فراهم میکند تا بدون محدودیت مکان و زمان، به درمانگری دسترسی داشته باشید که واقعاً شما را میفهمد و برای نیازهای شخصیتان برنامهای اختصاصی تدوین میکند.
در این مسیر، میتوانید الگوهای ذهنی فرسوده را شناسایی کنید، مهارتهای تنظیم هیجان بیاموزید و قدمبهقدم به نسخهای پایدارتر، آرامتر و توانمندتر از خودتان نزدیک شوید. اگر احساس میکنید زمان تغییر فرا رسیده است و نیاز دارید با متخصصی همراه و قابلاعتماد گفتگو کنید، همین حالا اقدام کنید. تنها چند کلیک تا آغاز فرآیندی فاصله دارید که میتواند کیفیت زندگی، روابط و سلامت روان شما را دگرگون کند. امروز انتخاب کنید؛ آینده شما در انتظار حرکت شماست.
سخن پایانی
