رفتار درمانی چیست؟
درمان ها در دوران روان شناسی متفاوت است. رفتارهای امروزی می تواند باعث پیشرفت یا باعث شکست افراد شود. شخصیت شناسی در افراد مختلف متفاوت است. در دنیای روان شناسی تعاریف متفاوتی وجود دارد. رفتار درمانی در بین روان شناسان بسیار مرسوم شده است. این نوع از رفتار درمانی می تواند نشانه های مختلفی در افراد ایجاد کند. یکی از مواردی که همیشه مورد بررسی قرار می گیرد بحث ضربه های جسمی است.
در واقع این ضربه های جسمی به گونه ای است که باعث اختلالات روانی بسیاری می شود. یکی از این موارد تروما است. تروما یک نوع اختلال است که در افراد مختلف متفاوت است. علائم تروما می تواند شامل موارد و ویژگی های منحصر به فردی باشد. نحوه درمان آن اما می تواند به افراد کمک های بسیاری کند. در ادامه می خواهیم ببینیم که رفتار درمانی چیست؟ یک سری از اختلالات هم هستند که بیشتر برای کودکان یا به صورت اختصاصی برای بزرگسالان است.
اختلالات در افراد و رفتار درمانی
اختلالات در کودکان اگر به طور کامل درمان نشود می تواند به آینده کودک ضربه بزند و در واقع پیامد های آن افسردگی را به همراه داشته باشد. این بدان دلیلی است که کودک در دوران مدرسه احساس کند با بقیه فرق دارد و مورد تمسخر قرار می گیرد که این باعث آسیب روحی به او می شود. در ادامه این مقاله که در وبسایت همکده به عنوان اولین و بزرگ ترین مرکز مشاوره تلفنی روان شناسی در ایران و ارائه دهنده خدمات مشاوره و روان شناسی نوشته شده است می خواهیم در ارتباط با رفتار درمانی چیست؟ صحبت کنیم.
رفتار درمانی چیست؟
رفتار درمانی اصطلاحی است که طیف وسیعی از تکنیک های مورد استفاده برای تغییر رفتارهای ناسازگار را توصیف می کند. هدف تقویت رفتارهای مطلوب و حذف رفتارهای ناخواسته است.
رفتار درمانی ریشه در اصول رفتارگرایی دارد، یک مکتب فکری که بر ایده ای متمرکز است که ما از محیط خود می آموزیم. این رویکرد در اوایل قرن بیستم ظهور کرد و برای سال‌ها به یک نیروی مسلط در این زمینه تبدیل شد. ادوارد ثورندایک یکی از اولین کسانی بود که به ایده اصلاح رفتار اشاره کرد.
نکته ای در ارتباط با این زمینه
بر خلاف انواع درمان که ریشه در بینش دارند (مانند درمان های روانکاوی و درمان های انسان گرایانه)، رفتار درمانی مبتنی بر عمل است. به همین دلیل، رفتار درمانی تمایل زیادی به تمرکز دارد. رفتار درمانی مشکل است و هدف آموزش رفتارهای جدید به افراد برای به حداقل رساندن یا حذف موضوع است.
رفتار درمانی نشان می دهد که از آنجایی که یادگیری قدیمی منجر به ایجاد یک مشکل شده است، پس یادگیری جدید می تواند آن را برطرف کند.
انواع رفتار درمانی
انواع مختلفی از رفتار درمانی وجود دارد. نوع درمان مورد استفاده می تواند به عوامل مختلفی از جمله وضعیت تحت درمان و شدت علائم فرد بستگی داشته باشد. تحلیل رفتار کاربردی از شرطی سازی عامل برای شکل دادن و اصلاح رفتارهای مشکل ساز استفاده می کند. درمان شناختی رفتاری (CBT) بر تکنیک های رفتاری متکی است، اما یک عنصر شناختی را اضافه می کند که بر افکار مشکل ساز پشت رفتارها تمرکز دارد.
فرآیند های رفتار درمانی شناختی
فرآیند های رفتار درمانی شناختی برای ارزیابی، پیشگیری یا درمان چالش های روانی اجتماعی استفاده می کند. درمانگر ممکن است از بازی برای کمک به کودک برای یادگیری نحوه تفکر و رفتار متفاوت استفاده کند.
رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT) شکلی از CBT است که از هر دو تکنیک رفتاری و شناختی برای کمک به افراد برای یادگیری مدیریت احساسات، مقابله با پریشانی و بهبود روابط بین فردی استفاده می کند.
مواجهه درمانی
این درمان از تکنیک های رفتاری برای کمک به افراد برای غلبه بر ترس خود از موقعیت ها یا اشیاء
اشیاء استفاده می کند. این رویکرد شامل تکنیک هایی است که افراد را در معرض منبع ترس هایشان در حین تمرین راهبردهای آرام سازی قرار می دهد. برای درمان فوبیاهای خاص و سایر اشکال اضطراب مفید است.
رفتار درمانی عاطفی منطقی (REBT)
این بر شناسایی افکار و احساسات منفی یا مخرب تمرکز دارد. سپس مردم به طور فعال آن افکار را به چالش می کشند و آن ها را با افکار منطقی تر و واقع بینانه جایگزین می کنند. نظریه یادگیری اجتماعی بر چگونگی یادگیری افراد از طریق مشاهده متمرکز است. مشاهده پاداش یا تنبیه دیگران برای اعمالشان می تواند منجر به یادگیری و تغییر رفتار شود
تکنیک های رفتار درمانی
به منظور درک نحوه عملکرد رفتار درمانی، دانستن بیشتر در مورد اصول اولیه ای که به رفتار درمانی کمک می کند، مهم است. تکنیک های مورد استفاده در این نوع درمان مبتنی بر تئوری های شرطی سازی کلاسیک و شرطی سازی عامل است.
شرطی سازی کلاسیک
شرطی سازی کلاسیک شامل ایجاد ارتباط بین محرک ها است. محرک های خنثی قبلی با محرکی جفت می شوند که به طور طبیعی و خودکار پاسخی را برمی انگیزد. پس از جفت شدن های مکرر، یک انجمن شکل می گیرد و محرک خنثی قبلی به خودی خود پاسخ را برمی انگیزد.
شرطی سازی کلاسیک یکی از راه های تغییر رفتار است. در این رویکرد درمانی از چندین تکنیک و استراتژی مختلف استفاده می شود.
بیزاری درمانی
این فرآیند شامل جفت کردن یک رفتار نامطلوب با یک محرک تنفرآمیز است به این امید که رفتار ناخواسته در نهایت کاهش یابد. به عنوان مثال، فردی که دارای اختلال مصرف الکل است ممکن است آنتابوس (دی سولفیرام) را مصرف کند، دارویی که در ترکیب با الکل باعث علائم شدید (مانند سردرد، حالت تهوع، اضطراب و استفراغ) می شود.
وجود افراد در موقعیت های استرس زا
این فرآیند شامل قرار دادن افراد در معرض اشیا یا موقعیت های ترس آور به شدت و سریع است. اغلب برای درمان فوبیا استفاده می شود. در طول این فرآیند، فرد از فرار یا اجتناب از موقعیت جلوگیری می‌شود.
حساسیت زدایی سیستماتیک
در این تکنیک، افراد فهرستی از ترس ها را تهیه می کنند و سپس یاد می گیرند در حالی که روی این ترس ها تمرکز می کنند آرام شوند. با شروع با کمترین عامل ترس آور و رسیدن به ترس آورترین مورد، افراد به طور سیستماتیک تحت راهنمایی یک درمانگر با این ترس ها مقابله می کنند. حساسیت زدایی سیستماتیک اغلب برای درمان فوبیا و سایر اختلالات اضطرابی استفاده می شود
شرطی سازی عامل
شرطی سازی عامل بر این تمرکز دارد که چگونه می توان از تقویت و تنبیه برای افزایش یا کاهش فراوانی یک رفتار استفاده کرد. رفتارهایی که به دنبال آن پیامدهای مطلوب به دنبال دارند، بیشتر در آینده تکرار می شوند. در حالی که آن هایی که به دنبال پیامدهای منفی هستند، احتمال وقوع کمتر می شوند.
تکنیک رفتار درمانی
از تقویت، تنبیه، شکل‌دهی، مدل‌سازی و تکنیک‌های مرتبط برای تغییر رفتار استفاده می‌کنند. این روش‌ها فواید تمرکز بالایی دارند، به این معنی که می‌توانند نتایج سریع و مؤثری را ایجاد کنند.
مدیریت اقتضایی
این رویکرد از یک قرارداد کتبی رسمی بین یک مشتری و یک درمانگر (یا والدین یا معلم) استفاده می کند که اهداف تغییر رفتار، تقویت ها، پاداش ها و مجازات ها را مشخص می کند. قراردادهای اضطراری می توانند در ایجاد تغییرات رفتاری بسیار مؤثر باشند زیرا قوانین به وضوح بیان شده اند و از هر دو طرف از عقب نشینی از وعده های خود جلوگیری می کنند.
فرآیند انقراض در رفتار درمانی
راه دیگر برای ایجاد تغییر رفتار، توقف تقویت رفتار به منظور حذف پاسخ است. این ها نمونه کاملی از فرآیند انقراض هستند. در طول یک زمان استراحت، یک فرد از موقعیتی که باعث تقویت او می شود حذف می شود. با از بین بردن آنچه که برای شخص مفید است، رفتار ناخواسته را از بین می رود.
مدل سازی رفتار
این تکنیک شامل یادگیری از طریق مشاهده و الگوبرداری از رفتار دیگران است. به جای اتکای صرف به تقویت یا تنبیه، الگوسازی به افراد این امکان را می‌دهد تا مهارت‌های جدید یا رفتارهای قابل قبول را با تماشای انجام آن مهارت‌های مورد نظر شخص دیگری بیاموزند.
رفتار و فرایند اقتصاد نشانه ها
این استراتژی بر تقویت برای اصلاح رفتار متکی است. والدین و معلمان اغلب از اقتصاد نشانه‌ها استفاده می‌کنند. این ها به بچه‌ها اجازه می‌دهند برای درگیر شدن در رفتارهای ترجیحی، نشانه‌هایی را به دست آورند و نشانه‌هایی را برای رفتارهای نامطلوب از دست بدهند.
رفتار درمانی با چه چیزی می تواند کمک کند؟
رفتار درمانی را می توان برای درمان طیف وسیعی از شرایط و اختلالات روانشناختی استفاده کرد، از جمله:
- اختلال دوقطبی
- اختلالات مصرف الکل و مواد
- اضطراب
- اختلال شخصیت مرزی (BPD)
- افسردگی
- اختلالات اشتها
- اختلال هراس
- فوبیاها
- اختلال وسواس اجباری (OCD)
رفتاردرمانی مشکل محور است. به همین دلیل، می تواند برای رسیدگی به نگرانی های روانی خاص مانند مدیریت خشم و مدیریت استرس نیز مفید باشد.
درمان‌هایی که تکنیک‌های رفتاری را در بر می‌گیرند معمولاً بر تولید نتایج در یک دوره زمانی نسبتاً کوتاه متمرکز هستند.
فواید رفتار درمانی
رفتار درمانی به طور گسترده استفاده می شود و نشان داده شده است که در درمان تعدادی از شرایط مختلف موثر است.
CBT اغلب مقرون به صرفه تر از سایر انواع درمان است و نتایج اغلب در 5 تا 20 جلسه مشاهده می شود. تحقیقات نشان داده است که CBT برای درمان موارد زیر موثرتر است: