محرک ها یا فرآیند تحریک شده در روان شناسی به چه معنا است؟

در دنیای روان شناسی تعاریف متفاوتی وجود دارد. برخی از این تعاریف را ممکن است بشناسید و برخی هم برای شما تازگی دارند. در اصل تعاریف در روان شناسی می تواند نشانگر موارد مختلفی باشد. برخی تعاریف می تواند برای شما به عنوان پیشگیری از اختلالات روانی باشد. برخی از آن ها هم برای اطلاع رسانی دربازه ویژگی های مختلفی شخصیتی می‌ تواند باشد. افراد اگر بتوانند با اختلالات روانی کنار بیایند می توانند زندگی مناسبی و با موفقیتی داشته باشند. اما اگر آن ها نتوانند با این فرآیند ها کنار بیایند در زندگی دچار مشکلاتی خواهند شد. یکی از این فرایند ها محرک ها یا تحریک شده است.

در ادامه می خواهیم ببینیم که محرک ها یا فرآیند تحریک شده در روان شناسی به چه معنا است؟ همه ما می دانیم که استرس یکی از شایع ترین مشکلاتی است که برا همه افراد به وجود آمده است. استرس در زندگی تا حدودی باعث پیشرفت است. حال اگر این استرس بیشتر از حد معمول باشد آسیب زا خواهد بود. در واقع شما در هر کاری اگر بیش از حد بخواهید آن را تکرار کنید روزی شما را آزار می دهد. استرس انواع مختلفی دارد. در ادامه این مقاله که در وبسایت همکده به عنوان اولین و بزرگ ترین مرکز مشاوره تلفنی  روان شناسی در ایران و ارائه دهنده خدمات مشاوره و روان شناسی نوشته شده است می خواهیم در ارتباط با عوامل محرک یا فرآیند تحریک شده در روان شناسی به چه معنا است؟ با شما صحبت کنیم.

مقابله با محرک ها و فرآیند تحریک شده چیست؟

فرآیند “تحریک شده” به چه معناست؟ این اصطلاح معمولاً برای اشاره به تجربه واکنش احساسی به برخی از انواع محتوای مزاحم استفاده می شود. مانند خشونت یا ذکر خودکشی در رسانه ها یا در یک محیط اجتماعی دیگر استفاده می شود. با این حال، بین تحریک شدن و ناراحتی تفاوت وجود دارد.

نکته ای در ارتباط با این زمینه

احساس فرآیند تحریک شده و عوامل محرک فقط این نیست که چیزی شما را به اشتباه وادار کند. برای افرادی که سابقه تروما دارند، بودن در اطراف هر چیزی که او را به یاد یک تجربه آسیب زا می اندازد.  (همچنین به عنوان یک “ماشه” شناخته می شود) می تواند به او این احساس را بدهد که بارها و بارها این ضربه را تجربه کرده است.

زمینه بیماری های روانی در افراد دارای فرآیند تحریک شده

اگر چه معمولاً از کلمات دیگر برای اشاره به تجربیات افراد مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) استفاده می شود. واژه “ماشه” را می توان در زمینه سایر بیماری های سلامت روان نیز به کار برد. این شامل اختلالات مصرف مواد، اختلالات خوردن و اضطراب است.

در این موارد، محرک به عنوان هر چیزی که باعث افزایش یا بازگشت علائم شود، در نظر گرفته می شود. به عنوان مثال، فردی که از اختلال مصرف مواد بهبود می یابد، ممکن است با دیدن فردی که از داروی دلخواه خود استفاده می کند، تحریک شود. این تجربه ممکن است باعث هوس برگشتی و حتی عود شود.

انواع محرک ها

محرک ها از فردی به فرد دیگر بسیار متفاوت است و می تواند داخلی یا خارجی باشد. در زیر نمونه هایی از انواع مختلف رویدادها وجود دارد که ممکن است از نظر مشکلات بهداشت روانی محرک تلقی شوند.

محرک های درونی یا داخلی

یک محرک داخلی از درون فرد ایجاد می شود. این می تواند یک خاطره، یک احساس فیزیکی یا یک احساس باشد. به عنوان مثال، بگویید که در حال تمرین هستید و قلب شما شروع به تپش می کند.

این احساس ممکن است شما را به یاد زمانی بیاندازد که از شریک بدسرپرست فرار کرده اید. این یک محرک داخلی تلقی می شود. دیگر محرک های داخلی رایج عبارتند از:

• عصبانیت
• اضطراب
• احساس غرق شدن، آسیب پذیری، رها شدن یا خارج از کنترل بودن
• تنهایی
• تنش عضلانی
• خاطرات مربوط به یک رویداد آسیب زا
• درد
• غمگینی

محرک های خارجی

محرک های خارجی از محیط بیرون می آیند. آن ها می توانند یک شخص، مکان یا موقعیت خاص باشند. در حالی که برخی از افراد ممکن است به راحتی با رویدادهای استرس زا کنار بیایند.  اما شما باید تأثیر چنین رویدادهایی را بر افرادی که با بیماری روانی دست و پنجه نرم می کنند، در نظر بگیرید.

به عنوان مثال، فردی که با شرایطی مانند اضطراب یا افسردگی مقابله می کند، ممکن است در چنین شرایطی احساس داشتن عوامل محرک را داشته باشد.  برخی موارد رایج دیگر که ممکن است باعث تحریک فرد شود:

• فیلم، نمایش تلویزیونی یا مقاله خبری که آن ها را به یاد تجربه می اندازد
• فردی که به تجربه آن شخص متصل است یا ارتباط دارد
• مشاجره با دوست، همسر یا شریک
• اتفاقات در ساعت مشخصی از روز
• صداهای خاصی که آن ها را به یاد تجربه می اندازد (جانباز نظامی ممکن است با صداهای بلندی که شبیه تیراندازی است ایجاد شود)
• تغییر در روابط یا پایان دادن به رابطه
• تاریخ های مهم (مانند تعطیلات یا سالگردها)
• رفتن به مکان خاصی که آن ها را به یاد تجربه می اندازد
• بوهای مرتبط با تجربه، مانند دود

چگونه محرک ها شکل می گیرند؟

ما دقیقاً نمی دانیم که محرک ها چگونه شکل می گیرند. برخی از محققان بر این باورند که مغز ما خاطرات یک رویداد آسیب زا را متفاوت از خاطرات یک رویداد غیر آسیب زا ذخیره می کند. ممکن است حوادث آسیب زای گذشته توسط مغز به عنوان جریان فعلی تفسیر شوند. این امر باعث می شود بدن علائم مشابهی با ضربه اولیه (مانند واکنش مبارزه یا گریز) را تجربه کند.

محرک ها می توانند باعث ایجاد واکنش احساسی شوند

ما همچنین می دانیم که محرک ها می توانند باعث ایجاد واکنش احساسی شوند قبل از این که شخص بفهمد چرا ناراحت شده است. اغلب محرک ها دارای یک ارتباط حسی قوی (بینایی، صدا، مزه یا بو) هستند، یا به نوعی با یک عادت عمیقاً ریشه دار مرتبط هستند.  (به عنوان مثال، یک الکلی در حال بهبودی که فعالیت خاصی را با نوشیدن مرتبط می کند). برخی از آن  به عنوان “جراحت تروماتیک” یاد می کنند، جایی که یک فرایند به یک تجربه آسیب زا متصل است و باعث می شود علائم را دوباره تجربه کنید.

آیا هشدارهای تحریک کننده مفید هستند؟

در مورد این که آیا هشدارهای ماشه ای مفید هستند یا مضر، به ویژه در کلاس های درس کالج، بحث هایی وجود دارد. برخی از تنظیمات کلاس از هشدارهای محرک استفاده می کنند. با این کار  به دانش آموزان فرصت دهند تا از نظر جسمی یا روحی برای موضوعاتی به طور بالقوه ناراحت کننده آماده شوند. همانند محتوای مربوط به خشونت فیزیکی یا جنسی.

مزایای محرک ها

کسانی که به نفع هشدارهای ماشه بحث می کنند، می گویند که به مردم فرصت می دهند خود را برای ماشه آماده کنند. توجه داشته باشید که محرک ها اگر غافلگیر کننده باشند، ناراحت کننده تر خواهند بود.  این امر می تواند به عنوان کمک به افرادی که دچار PTSD و سایر مشکلات روانی هستند، احساس امنیت کنند.

معایب محرک ها

در عین حال، دیگران استدلال می کنند که هشدارهای تحریک کننده می تواند رفتارهای اجتنابی را تقویت کند.  اجتناب از محرک ها فقط به حفظ علائم PTSD در دراز مدت کمک می کند. در عوض، احساسات ناشی از عوامل محرک باید به طور مناسب در درمان، به ویژه مورد بررسی قرار گیرد.

چگونه با محرک ها کنار بیاییم؟

گاهی اوقات، منطقی است که سعی کنیم از موقعیت های تحریک کننده اجتناب کنیم. با این حال، اگر اجتناب از محرک های احتمالی مانع عملکرد شما می شود، باید به دنبال کمک باشید. یادگیری مقابله با محرک هایی که نمی توانید پیش بینی یا از آن ها اجتناب کنید نیاز به پردازش احساسی دارد، که بیشتر اوقات با درمان کمک می شود. در زیر چند راهبرد مقابله ای موثر و سالم برای کاهش تأثیر محرک ها آمده است:

• با پشتیبانی اجتماعی خود تماس بگیرید
• تنفس عمیق
• ورزش
• نوشتار رسا
• همراه داشتن یک مجله
• مدیتیشن یا ذهن آگاهی را تمرین کنید

با آماده شدن برای مقابله با عوامل محرک، خود را تقویت کنید.

با آماده شدن برای مقابله با عوامل محرک، خود را تقویت کنید. از نشانه هایی در بدن خود مطلع شوید که نشان می دهد شما به یک محرک واکنش نشان می دهید. همانند تغییرات در تنفس خود، تا بتوانید یاد بگیرید که چگونه خود را آرام کرده و حالت عاطفی خود را تغییر دهید. هدف نهایی شما باید این باشد که خود را از محرک جدا کرده ، مجدداً متمرکز شوید و بر استراتژی مقابله خود تمرکز کنید.

مشورت با پزشک در صورت عدم کنترل در برابر محرک ها

اگر به طور مرتب احساس می کنید تحریک شده اید. یا این که  قادر به کنار آمدن با موقعیت ها یا احساسات مختلفی نیستید که در ذهن یا بدن شما ایجاد می شود. این مهم است که با پزشک یا متخصص بهداشت روانی ملاقات کنید تا علائم خود را مورد بحث قرار دهید.

نکته ای در ارتباط با این زمینه

اگر به طور رسمی اختلال اضطرابی تشخیص داده نشده اید، پزشک علائم شما را ارزیابی کرده و بهترین گزینه های درمانی را برای موقعیت خاص شما تعیین می کند.