درمان افسردگی شدید
روانپزشک شما قبل از درمان افسردگی شدید، آن را بر اساس موارد زیر ارزیابی می نماید:
- تست فیزیکی؛ پزشک ممکن است یک تست فیزیکی انجام داده و سوالاتی در مورد سلامت شما بپرسید. در برخی موارد افسردگی ممکن است مرتبط با دیگر مشکلات نهفته در سلامت فیزیکی فرد باشد.
- ارزیابی روانی؛ متخصص سلامت روان سوالاتی در مورد علائم، افکار، احساسات و الگوهای رفتاری شما می پرسد. شاید از شما بخواهند برای کمک به پاسخ این سوالات یک پرسش نامه را پر کنید.
- DSM-5؛متخصص سلامت روان ممکن است از شاخص ها و ضوابطی که در لیست اختلالات روانی مرکز تشخیص بیماری ها یا DSM-5 آورده شده و توسط انجمن روان شناسی آمریکا منتشر شده است استفاده کند.
انواع افسردگی شدید
علائمی که توسط افسردگی شدید ایجاد می شوند ممکن است در هر فرد متفاوت از فرد دیگر باشد. برای مشخص سازی نوع افسردگی که شما مبتلا به ان هستید پزشک ممکن است یک یا چندین مشخصه را به سوالات اضافه کند. یک مشخصه یعنی شما دچار افسردگی با خصوصیات خاصی هستید، مثلا:
-
الگوهای فصلی؛
- افسردگی مرتبط با تغییرات فصل ها و کاهش قرار گرفتن در معرض نور خورشید
-
استرس اضطراب؛
- افسردگی با بی قراری غیرعادی یا نگرانی در مورد اتفاقات ممکن یا از دست دادن کنترل
-
خصوصیات ترکیبی؛
- افسردگی همزمان با مانیا، که شامل بالا رفتن عزت نفس، صحبت کردن زیاد و افزایش سطح انرژی است.
-
خصوصیات روانی؛
- افسردگی همراه با توهم یا خیالات که می تواند با احساس ناکفایتی برای فرد یا دیگر ذهنیت های منفی همراه باشد.
-
کاتاتونیا؛
- افسردگی شامل فعالیت های حرکتی که همراه با حرکاتی بدون کنترل و بی هدف بوده و می تواند در ان حالت بدنی نیز نامتناسب باشد.
-
خصوصیات غیرعادی؛
- افسردگی که شامل شادی موقت برای اتفاقات خوشحال کننده، افزایش اشتها، نیاز زیاد به خواب، حساسیت به جواب رد شنیدن، و احساس سنگینی در پاها یا دست ها
-
خصوصیات مالیخولیایی؛
- افسردگی شدید با کمبود واکنش به چیزی که قبلا برای شما لذت بخش بوده است. همچنین با هشیاری در صبح خیلی زود، وضعیت خلقی پریشان و نگرانی در صبح، تغییرات زیاد در اشتها، و احساس گناه، هیجان و تنش.
اختلالات دیگری که باعث بروز علائم افسردگی شدید می شوند.
چندین اختلال دیگر مانند مواردی که در زیر بیان می شود هستند که در علائم خود افسردگی را همراه دارند. باید حتما برای این موارد تشخیص درست داده شود تا بتوانید درمان مناسب را دریافت کنید.
- اختلالات دوقطبی نوع یک و دو؛ این اختلالات خلقی شامل تغییرات در وضعیت روحی هستند که از سطح بالا ( مانیا ) تا کم ( افسردگی ) متغیر می باشد. گاهی تشخیص بین اختلال دوقطبی و افسردگی کار دشواری خواهد بود.
- اختلال خلق ادواری؛ این اختلال روانی شامل بالا و پایین هایی است که ملایم تر از اختلال دوقطبی هستند.
- اختلال مخرب عدم تنظیم وضعیت روحی؛ این اختلال خلقی در کودکان شامل زودرنجی های شدید و عصبانیت با خروجی های شدید در رفتار همراه است. این اختلال اغلب در طول سال های نوجوانی یا جوانی به اختلال افسردگی یا اختلال اضطراب تبدیل خواهد شد.
- اختلال افسردگی متناوب؛ این اختلال نوعی از افسردگی با شدت کمتر اما حادتر است.
- دیگر اختلالات افسردگی؛ این ها شامل افسردگی است که بر اثر داروها و مواد مخدر تفریحی، برخی داروهای تجویزی پزشکان یا دیگر شرایط در سلامت ایجاد می شود.
درمان افسردگی شدید
داروها و روان درمانی برای اغلب افراد مبتلا به افسردگی مفید هستند. پزشک یا متخصص سلامت فیزیکی شما ممکن است برای کاهش علائم داروهایی را تجویز کند. با این وجود بسیاری از افراد مبتلا به افسردگی از درمان های روان درمان یا دیگر متخصصان سلامت روان استفاده می کنند.
اگر دچار افسردگی شدید هستید شاید نیاز باشد در بیمارستان بمانید و یا در برنامه های درمانی بیرونی شرکت کنید تا وقتی که علائم شما بهبود یابند.
در اینجا نگاهی دقیق تر به درمان افسردگی شدید می اندازیم.
داروها
انواع بسیار زیادی داروهای ضدافسردگی وجود دارد که در زیر آورده شده اند. مطمئن باشید در مورد عوارض جانبی احتمالی هریک قبل از مصرف با پزشک خود صحبت کرده باشید.
- مهارکننده های بازجذب سروتونین یا SSRIها؛
- اغلب پزشکان درمان را با تجویز SSRIها شروع می کنند. این داروها ایمن تر بوده و اغلب باعث عوارض جانبی کمتری از انواع دیگر داروهای ضدافسردگی هستند. SSRIها شامل سیتالوپرام (Celexa )، اس سیتالوپرام ( لکساپرو)، فلوکستین (Prozac)، پاروکستین ( پاکسیل یا Pexeva)، سترالین (Zoloft) و ویلازودون (Viibryd) هستند.
-
مهارکننده های بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین یا SNRIs؛
- مثال های SNRIs شامل دولوکستین (Cymbalta )، ونلافاکسین (Effexor XR)، دیس ونلافاکسین (Pristiq, Khedezla ) و لوومیلناسیپران (Fetzima ) هستند.
-
داروهای ضدافسردگی آتیپکال؛
- این داروها در هیچ گروه دیگر از داروهای ضدافسردگی قرار نمی گیرند. این ها شامل بوپروپیون (Wellbutrin XL, Wellbutrin SR, Aplenzin, Forfivo XL )، میرتازاپین (Remeron)، نفازودون، ترازودون و ورتیوکستین می باند.
-
داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای؛
- این داروها مانند ایمی پرامین (Tofranil)، نورتریپتیلین (Pamelor)، آمی تریپتیلین، دوکسپین، تریمیپرامین (Surmontil)، دزیپرامین (Norpramin) و پروتریپتیلین می توانند باعث بروز عوارض جانبی بیشتری از داروهای ضدافسردگی جدید شند. بنابراین اغب داروهای سه حلقه ای تجویز نمی شوند مگر اینکه شما در ابتدا SSRI را امتحان کرده و بهودی نداشته باشید.
-
بازدارنده های مونوآمین اکسیداز یا MAOIs؛
- MAOIs مانند ترانیل سیپرومین (Parnate)، فنلزین (Nardil) و ایزوکربوکسازید (Marplan)، شاید وقتی که داروهای دیگر موثر نباشند تجویز شود زیرا ممکن است عوارض جانبی جدی به همراه داشته باشند. استفاده از MAOIs نیاز به یک رژیم غذایی سخت دارد، مانند پنیرهای خاص، ترشی و… همچنین برخی از داروها و مکمل های غذایی گیاهی. سلگیلین (Emsam) نوع جدیدتری از MAOIهاست که به شکل یک برچسب روی پوست چسبانده می شود و ممکن است باعث بروز عوارض کمتری از دیگر MAOIs شود. این داروها را نمی توان با داروهای SSRI ترکیب کرد.
-
دیگر داروها؛
- داروهای دیگری نیز ممکن است برای بهبود اثرات داروهای ضدافسردگی به آن ها افزوده شود. پزشک شما ممکن است ترکیب دو داروی ضدافسردگی یا افزودن داروهایی مانند تثبیت کننده های وضعیت روحی یا داروهای ضدروان پریشی را امتحان کند. داروهای ضداضطراب و محرک نیز می توانند در کوتاه مدت اضافه شوند.
یافتن داروی مناسب برای شما
این کار نیاز به صبر دارد زیرا برخی داروها نیاز به چند هفته یا زمان بیشتری دارند تا تاثیر کامل داشته و یا اینکه عوارض جانبی آن ها تنظیمات بدن شما را برهم زند. البته متغیرهای دیگری به جز ژنتیک نیز روی چگونگی واکنش بدن شما به داروها تاثیر دارند.
خطرات قطع مصرف ناگهانی داروها
بدون اینکه با پزشک خود مشورت کرده باشید مصرف داروهای ضدافسردگی را قطع نکنید. داروهای ضدافسردگی اعتیادآور نیستند اما گاهی وابستگی فیزیکی ممکن است ایجاد شود ( این وابستگی متفاوت از اعتیاد است)
قطع کردن خودسرانه ی درمان یا جا انداختن چندین دوز می تواند باعث بروز علائم گوشه گیری شده و قطع ناگهانی می تواند باعث تشدید ناگهانی افسردگی شود. برای کاهش تدریجی و ایمن دوز مصرفی داروهای خود با پزشک مشورت داشته باشید.
داروهای ضدافسردگی و بارداری
اگر در دوران بارداری یا شیردهی هستید برخی داروهای ضدافسردگی ممکن است برای جنین متولد نشده یا نوزاد شیرخوار شما خطراتی همراه داشته باشند. اگر باردار شده اید یا برای بارداری برنامه ریزی کرده اید با پزشک خود مشورت داشته باشید.
داروهای ضدافسردگی و افزایش خطر خودکشی
اغلب داروهای ضدافسردگی بی خطر هستند اما انجمن غذایی و دارویی آمریکا می گوید تمامی داروهای ضدافسردگی باید حاوی یک جعبه ی هشدار باشند، یک هشدار برای مصرف کنندگان. در برخی موارد کودکان، نوجوانان و افراد جوان زیر 25 سال ممکن است با مصرف داروهای ضدافسردگی فکر یا رفتارهای بیشتری مرتبط با خودکشی داشته باشند. خصوصا در اولین هفته های شروع مصرف یا تغییر دوز مصرفی.
هرکس که از داروهای ضدافسردگی استفاده می کند باید دقیقا برای بدتر شدن بیماری یا رفتارهای غیرعادی تحت نظر باشد، خصوصا زمانی که داروی جدیدی را شروع کرده یا تغییری در دوز مصرفی خود دارد. اگر شما یا کسی که می شناسید در زمان مصرف داروهای ضدافسردگی به خودکشی فکر می کند فورا با پزشک تماس بگیرید.
به یاد داشته باشید داروهای ضدافسردگی در طولانی مدت به احتمال زیاد خطر خودکشی را با بهبود حالت روحی کاهش خواهند داد.
روان درمانی
انواع متفاوت روان درمانی می توانند برای افسردگی مفید باشند، مانند درمان رفتار شناختی یا درمان درمان میان فردی. پزشک متخصص سلامت روان شاید انواع دیگر از درمان ها را به شما پیشنهاد دهد. روان درمانی می تواند به شما کمک کند تا:
- تطابق با بحران ها یا دیگر مشکلات حاضر
- یادگیری داشتن اهدافی واقع گرایانه در زندگی
- یافتن راه های بهتر برای برخورد با مشکلات و حل آن ها
- گسترش روابط و تجربیات، و افزایش روابط مثبت با دیگران
- شناخت باورها و رفتارهای منفی و جایگزینی ان ها با رفتارهایی سالم و مثبت
- گسترش توانایی تحمل مشکلات و پذیرش استرس با استفاده از رفتارهای سالم
- شناخت مشکلاتی که منجر به افسردگی شده و تغییراتی در رفتارهایی که آن را بدتر می کند.
- به دست اوردن دوباره ی حس رضایت و کنترل روی زندگی و کمک به کاهش علائم افسردگی مانند ناامیدی و عصبانیت
فرمت های جایگزین برای درمان
فرمت های دیگری برای درمان افسردگی به جای جلسات رسمی رودررو وجود دارد که می تواند گزینه ی موثری برای برخی افراد باشد. برای مثال درمان می تواند از طریق برنامه های کامپیوتری با جلسات آنلاین، استفاده از ویدئو یا کتاب های کار باشد. برنامه ها باید تحت راهنمایی یک مشاور یا متخصص یا کاملا به صورت مستقل انجام شوند.
قبل از انتخاب یکی از این گزینه ها در مورد این فرمت های درمانی با یک متخصص مشورت داشته باشید تا بتوانید ارزیابی کنید آیا این ها می توانند برای شما موثر باشند. بعلاوه از پزشک خود بخواهید تا در صورت امکان یک منبع یا برنامه ی معتبر را به شما پیشنهاد دهد. برخی از این درمان ها شاید تحت پوشش بیمه ی شما نباشند و تمام متخصصان و درمانگران آنلایم ممکن است آموزش یا مدارک تحصیلی درستی نداشته باشند.
تلفن های همراه هوشمند و تبلت ها نیز برنامه های سلامتی دارند مانند اطلاعات عمومی در مورد افسردگی، اما باید بدانید این ها جایگزینی برای رفتن نزد پزشک یا مشاور نخواهند بود.