ترس از ارتفاع
ترس از ارتفاع
شاید شما مبتلا به آکروفوبیا یا ترس از ارتفاع هستید، یک اختلال اضطراب که روی چیزی حدود پنج درصد از جمعیت اثر می گذارد.
تعریف آکروفوبیا به بیان ساده ترس زیاد از ارتفاع است. کسانی که از این اختلال آکروفوبیا رنج می برند، لغتی که از کلمه ی یونانی به معنای ارتفاع گرفته می شود و acron است و لغت دیگری در زبان یونانی به نام phobos که به معنای ترس است، اغلب از رفتن به شهربازی و سوار شدن بر چرخ و فلک یا ترن هوایی لذت نمی برند.
به خاطر ترسی که این ها از ارتفاع دارند ممکن است از ایستادن روی تپه های بلند اجتناب کرده و برای برخی سوار شدن روی آسانسورهای شیشه ای بسیار ترسناک خواهد بود. کسانی که از ارتفاع می ترسند حتی از رانندگی روی پل ها وحشت دارند و این کار می تواند برای آن ها سرگیجه به همراه داشته باشد. این فوبیای ارتفاع می تواند محرکی برای علائمی ناخوشایند باشد که باعث می شوند فرد مبتلا به آن از قرار گرفتن در موقعیت هایی که احتمال زیاد بودن ارتفاع وجود دارد به کل اجتناب نماید.
متاسفانه این اجتناب می تواند باعث بروز تداخل در زندگی فرد و کیفیت ان شود. این خبر خوبی برای خانم ها نخواهد بود، کسانی که میزان ترس از ارتفاع در آن ها چیزی حدود دو برابر مردان متداول است. شاید مجبور شوید تعمیرات در خانه تان را به عقب بیندازید زیرا برای بالا رفتن از نردبان ترس دارید. شما شاید استرس زیادی را به خاطر قرار گرفتن در اتاقی در هتل تجربه کنید که در طبقات بالا قرار دارد. حتی ممکن است از رفتن روی پاسیو یا مسیرهای پیاده روی در کوه اجتناب کید. ترس از ارتفاع در شما می تواند به شدت روی سبک زندگی تان اثر گذاشته باشد.
انواع خاص از فوبیاها
فوبیاهای خاص در پنج گروه دسته بندی می شوند:
- فوبیای محیط طیعی (برای مثال ارتفاع، طوفان، آب)
- فوبیای حیوانات (برای مثال سگ ها، مارها یا عنکبوت ها)
- فوبیا از برخی موقعیت ها (برای مثال هواپیما، آسانسور، رانندگی، بودن در محیط های بسته)
- فوبیای مرتبط با خون و جراحت (برای مثال ترس از دیدن خون، دادن آزمایش خون یا آمپول زدن، نشان دادن صحنه هایی در تلویزیون که شامل بخشی از روال های جراحی هستند.)
- فوبیاهای دیگر (برای مثال فوبیای اجتناب از موقعیت هایی که می توانند منجر به خفگی، استفراغ یا ابتلا به یک بیماری شوند. در کودکان اجتناب از صداهای بلند مانند ترکیدن بادکنک یا برخی شخصیت های نمایشی مانند دلقک ها)
علائم آکروفوبیا یا ترس از ارتفاع
برخی افراد لغت سرگیجه یا vertigo را در زمان شرح دادن ترس خود از ارتفاع استفاده می کنند اما سرگیجه یا دیگر احساسات ناخوشایند دوران تنها یکی از علائم واقعی ترس از ارتفاع هستند.
علائم دیگر عبارتند از:
- احساس لرز
- عرق کردن
- گریه کردن یا فریاد زدن
- حملات پانیک شدید و کامل با تنگی نفس
- احساس ترسیدن یا حالتی مانند فلج شدن
- سردرد و سرگیجه در زمان ارتفاع گرفتن از زمین
- احساس نیاز به زانو زدن یا حالت نشسته رفتن روی تمام پله ها یا نشستن فوری وقتی در سطحی بالا قرار دارید.
علت ابتلا به ترس از ارتفاع
از قدیم آکروفوبیا مانند بسیاری از فوبیاهای دیگر به اتفاقات سخت و تلخ در گذشته ی فرد ارتباط داده شده اند. تحقیقات اخیر کمی در مورد این توضیح شبهه ایجاد نموده اند. ترس از افتادن، در کنار ترس از صداهای بلند، یکی از متداول ترین ترس هایی هستند که فرد با آن متولد شده و اکتسابی نیستند. نظریه ی جدید در مورد ترس از ارتفاع نیز شامل انطباق دادن خود با جهانی است که در آن ارتفاع به معنای خطری بزرگ و قابل توجه می باشد. شدت ترس متغیر بوده و لغت فوبیا برای کسانی استفاده می شود که ترسی بیش از حد شدید دارند. تحقیقات می گویند ترس از ارتفاع در بسیاری از پستانداران دیده می شود، از جمله حیوانات و انسان ها.
نکته مهم
دانشمندان از روش هایی برای بررسی این ترس استفاده کرده و وجود آن در نوزاد و کودک انسان را نشان داده اند، همچنین در حیوانات دیگر در همان سن، اغلب این کودکان از رفتن روی سطحی شیشه ای که زیر ان ارتفاع چند متری از زمین مشخص بود اجتناب می ردند. با وجودی که ترس و احتیاط اولیه برای زنده ماندن به شما کمک می کند اما ترس شدید می تواند با فعالیت های روزانه ی شما تداخل داشته باشد، مانند ایستادن روی یک نردبان یا صندلی، و یا حتی بالا رفتن از پله ها.
یک فاکتور احتمالی یک اختلال در سیستم تعادل است. در این شرایط اضطراب برای فرد ایجاد خواهد شد. سیستم تعادلی انسان شامل سیستم احساس حرکت بدن، سیستم وستیبولار و نشانه های دید هستند که باعث محاسبه ی موقعیت و حرکت فرد می شوند. با زیاد شدن ارتفاع نشانه های دید کنار کشیده و تعادل حتی در افراد عادی کمتر می شود. با این وجود اغلب افراد با تغییر دادن خود روی موقعیتی مطمئن تر باعث تعادل بهتر در سیستم حرکتی و وستیبولار در سیستم تعادلی بدن خواهند شد.
در آکروفوبیا کم شدن شدید سیگنال های دید می توانند باعث عملکرد نامناسب وستیبولار یا استراتژی های نادرست شوند. حرکت در ارتفاع زیاد نیاز به فرایندهای دید عادی بیشتری دارد. قشر بینایی پرکارتر شده و نتیجه می تواند به نوعی تاری دید و سرگیجه باشد. برخی متخصصان می گویند اشتباه است افراد مبتلا به آکروفوبیا را در معرض ارتفاع زیاد قرار داد بدون اینکه ابتدا مشکل سیستم وستیبولار را حل کرد. تحقیقات در این زمینه در مراکز متعددی ادامه دارد.
معیارهای تشخیصی در انجمن تخصصی روان شناسی یا DSM-5
انجمن تخصصی روان شناسی امرکا هفت معیار زیر را برای تشخیص فوبیاهای خاص تعیین نموده است:
- موقعیت یا شی مرتبط با فوبیا همیشه محرکی برای ترس یا اضطراب فوری خواهد بود.
- ترس یا اضطراب از قرار گرفتن در معرض خطر توسط شی یا مکانی خاص و یا یک موقعیت اجتماعی
- شی یا موقعیت مرتبط با فوبیا همیشه به خاطر ترس یا اضطراب شدید توسط فرد اجتناب خواهد شد.
- شرایط بیمار با علائم مرتبط با بیماری های دیگر بهتر همخوانی ندارد، از جمله ترس، اضطراب و اجتناب از موقعیت هایی که همراه با حملات مشابه پانیک بوده یا دیگر علائم را همراه دارد. اشیا یا موقعیت هایی که با یک وسواس یا عقده ی روحی مرتبط هستند، یادآوری هایی از اتفاقات سخت و تلخ در گذشته، جدایی از خانه یا برخی موقعیت های اجتماعی خاص.
گزینه های درمانی برای ترس از ارتفاع
مانند تمامی اختلالات اضطراب دیگر، فوبیاهای خاص می توانند با کمک متخصص سلامت روان درمان شوند. گزینه های درمانی برای فوبیاهای خاص می توانند شامل تکنیک های روان درمانی، داروها یا ترکیبی از هردو باشند.
خبر خوب این است که با گذر زمان و کمی تلاش، اکروفوبیا می تواند درمان شود. یکی از درمان های اصلی برای ترس از ارتفاع درمان رفتار شناختی یا CBT می باشد. در این نوع روش درمانی، تکنیک های رفتاری باعث می شوند فرد در معرض موقعیتی قرار گیرد که از آن می ترسد، در این مورد از فوبیا ارتفاع و جاهای بلند، این تکنیک های رفتاری می توانند به تدریج استفاده شوند و یا با سرعتی زیاد، و بیمار یاد خواهد گرفت چطور واکنش های وحشت و ترس را در خود متوقف کرده و چطور دوباره کنترل احساسات خود را به دست گیرد.
با وجودی که قرار گرفتن در معرض ارتفاع زیاد می تواند درمانی برای آکروفوبیا باشد برخی محققان نشان داده اند واقعیت مجازی می تواند در این درمان تاثیر مثبتی داشته باشد. واقعیت مجازی باعث ذخیره شدن هردو زمان و پول شما خواهد شد، البته این روش درمانی در همه جا قابل دسترسی نیست. در حال حاضر تا حدودی قیمت روش درمانی واقعیت مجازی کاهش یافته است و به مرور زمان دسترسی به این نوع درمان ساده تر خواهد شد.
نکته مهم
انجمن تخصصی روان شناسی آمریکا درمان رفتار شناختی را به عنوان “سیستمی که شامل تمرکز روی فکر کردن و تاثیر آن روی رفتار و احساسات است” توصیف می کند. در روش درمان رفتار شناختی تمرکز اصلی روی باورهای غیرکاربردی و تاثیر ان ها روی خروجی های عاطفی و رفتاری است. این درمان روی تغییراتی مانند افکار منفی و باورهای نادرستی تمرکز دارد تا بتواند واکنش به محرک های فوبیا را تغییر دهد. این اولین گام است اما درمان فوبیاهای خاص شامل قرار گیری تدریجی یا یک باره در معرض محرک های ترس می باشد.
در مورد داروها، گاهی مسدود کننده های بتا یا داروهای آرام بخش می توانند در کوتاه مدت استفاده شده و حملات وحشت و اضطراب را کاهش دهند. البته در مورد تاثیر داشتن خوب داروها روی این فوبیا هنوز تحقیقات بیشتری در حال انجام است.
گام های عملی
- هرچیزی که می توانید را یاد بگیرید.خودتان در مورد آکروفوبیا اطلاعات کسب کرده و به گزینه های درمانی که می توانند به شما در مدیریت ترس از ارتفاع کمک کنند نگاهی بیندازید. آکروفوبیا از دیگر فوبیاها مقداری متفاوت است زیرا اگر زمانی که جای بلندی قرار دارید دچار حملات وحشت شوید ممکن است حرکت خطرناکی کنید که بتواند برای شما مشکل ساز باشد. بنابراین حتما برای فوبیای خود به دنبال درمان باشید، خصوصا اگر قرار گرفتن در جاهای بلند بخشی عادی از زندگی شما باید باشد.
- ریلکس کنید. تکنیک های ریلکسیشن از جمله یوگا، مدیتیشن، تنفس عمیق و تمرینات شل کردن ماهیچه ها می توانند به فرد در مورد استرس و اضطراب کمک کنند. داشتن تمرینات منظم می تواند در درمان آکروفوبیا موثر باشد.
- کمک بگیرید. در مورد اینکه کدام داروها و درمان ها می توانند به شما کمک کنند با پزشک خود صحبت کنید. از صحبت کردن در مورد این مطلب با دوستان و اعضای خانواده ی خود خجالت نکشیده و در زمان دریافت درمان در صورت نیاز از ان ها کمک بگیرید. به یاد داشته باشید شما تنها نیستید. میلیون ها فرد هستند که از ترس از ارتفاع رنج می برند. اما این مشکل قابل درمان است. با دریافت کمک و حمایت می توانید شروع به مدیریت فوبیای خود کرده و در زندگی خود پیشرفت داشته باشید.
منابع: