تعریف ذهن آگاهی از نظر روانشناسی
تمرین ذهن آگاهی در سال های اخیر به طور فزاینده ای به جریان اصلی تبدیل شده است. از ریشه های خود در آسیا دور شد. محبوبیت آن در غرب نیز افزایش یافت. بسیاری از مردم آن را به عنوان بخشی از زندگی روزمره خود پذیرفته اند. عملی که می تواند به طور قابل توجهی سلامت ذهنی، جسمی و عاطفی را تقویت کند. این پیشرفت تا حدی به دلیل تغییر باورها در مورد ذهن آگاهی در دنیای روانشناسی است. بنابراین، امروز چگونه ذهن آگاهی را تعریف کنیم؟ در این مقاله همکده تعریف ذهن آگاهی از نظر روانشناسی را بیان می کنیم. مرکز مشاوره همکده برای شما شرایط مشاوره حضوری و مشاوره تلفنی روان شناسی را ارائه کرده است تا بتوانید از مزایای مختلف آن بهره ببرید.
ذهن آگاهی چیست؟
ذهن آگاهی کلمه ای است که قرن ها در زمینه های معنوی به کار رفته است. با این حال، تنها در سال های اخیر است که روانشناسی به طور جدی شروع به بررسی تأثیرات آن بر ذهن کرده است. این روزها، بسیاری از روانشناسان و درمانگران جنبه های ذهن آگاهی را در اعمال خود گنجانده و از توانایی آن برای مقابله با علائم روانشناختی اضطراب، افسردگی و سایر مسائل استفاده می کنند. با این وجود، نحوه تعریف ما هنوز هم می تواند تا حدودی گیج کننده باشد.
به زبان ساده، تمرکز حواس به معنای تمرکز کامل در لحظه حال، آگاهی از حواس و در حالت آگاهی یا تمرکز است. مدیتیشن ذهن آگاهی این اصول را در یک تمرین جذب می کند که این پتانسیل را دارد که به طور قابل توجهی رفاه و کیفیت زندگی شما را افزایش دهد. همانطور که گفته شد، ذهن آگاهی لزوماً شامل مراقبه رسمی نیست. با مکث های کوتاه در طول روز برای غوطه ور شدن کامل در فعالیت های حسی روزمره مانند مسواک زدن دندان ها یا شستن بدن، شما حواس تان به این موضوع است. با تفکر عمیق در مورد احساسات فیزیکی، طعم ها و بوهای غذایی که می خورید، ذهن آگاهی را تمرین می کنید. در نهایت، این اصطلاح برای افراد مختلف به معنای متفاوت است.
پس جای تعجب نیست که نظرات در مورد بهترین راه برای تمرین ذهن آگاهی بسیار متفاوت است. این بحث نشان میدهد که ذهنآگاهی چقدر از سوی کسانی که در دنیای روانشناسی و علم هستند مورد توجه قرار میگیرد. اما قبل از توضیح بیشتر در مورد آنچه روانشناسی درباره ذهن آگاهی میگوید، اجازه دهید به سرعت ریشههای بودایی را که قبلاً ذکر کردیم، بررسی کنیم. در نهایت تعریف ذهن آگاهی از نظر روانشناسی را بررسی می کنیم.
ذهن آگاهی در بودیسم
ایده های غربی پیرامون ذهن آگاهی اندکی از سنت بودایی دور شده است. از نظر تاریخی، یک عنصر کلیدی ذهن آگاهی این است که ذاتاً اخلاقی است – تلاش های آشکار برای داشتن یک زندگی روزمره سالم برای درک بودایی از ذهن آگاهی بسیار مهم است. این دیدگاه کمتر برجسته است. اما اصول آگاهی ذهنی، تمرکز، و حضور در سراسر جهان اصلی باقی مانده است. مفهوم بودایی ساتی (به معنای “آگاهی” در پالی) ریشه چیزی است که ما امروز آن را ذهن آگاهی می نامیم. به گفته تسه فو کوان، ساتی چهار معنای متفاوت دارد:
- آگاهی ساده – به کار بردن توجه خالی از لحظه به لحظه (این به طور کلی به عنوان درک رایج از ذهن آگاهی در غرب در نظر گرفته می شود)
- مدل آگاهی حفاظتی – اعمال کنترل و مهار بر محرک های شش حس
- آگاهی درون نگر – نظارت هوشیارانه بر لحظه حال، نادیده گرفتن حالات ذهنی مختلف که دائماً ذهن را “رنگ” می کند.
- آگاهی عمدی – تلاش آگاهانه برای شکل دادن به مفاهیم الهام بخش
طیف وسیعی از اصطلاحات دیگر به درک بودایی از ذهن آگاهی کمک می کنند، از Adhidhammic (که «توجه» را به عنوان حضور در همه حالات ذهنی تعریف می کند)، تا Karuna (که به شفقت و همدلی اشاره دارد). به طور کلی، پرورش ساتی (که می تواند هم تمرین و هم حالت باشد) به معنای توسعه خودآگاهی، درک فرآیندهای ذهنی خود و کمک مثبت به اطرافیانتان است. این درک بودایی از ذهن آگاهی به دنبال این است که تأکید کند که چگونه ایده های ما از “رنج” انسانی یک توهم مبتنی بر دلبستگی به چیزهای غیر مهم است.
دیدگاه دانشگاهیان
بسیاری از دانشگاهیان با دیدگاه بودایی در مورد ذهن آگاهی به عنوان یک عمل اجتماعی که به سوی “آگاهی با ذهنیت اخلاقی” منتهی می شود موافق هستند. ثابت شده است که تمریناتی که در آن بدن و ذهن به طور آگاهانه با هم تعامل دارند، مانند اسکن بدن، مدیتیشن و یوگا، سلامت و تندرستی ذهنی و جسمی را افزایش می دهند. اما تفاوت هایی در نحوه درک ذهن آگاهی وجود دارد.
تعریف ذهن آگاهی از نظر روانشناسی
تأثیرات سودمند آگاهی ذهنی و حال محوری در کاهش اضطراب، نگرانی، ترس و نشخوار فکری به خوبی قابل رویت است. با این حال، بیشتر کاربردهای ذهن آگاهی در روانشناسی و پزشکی غربی نسبتاً جدید است. توسط اساتید پزشکی مانند جان کابات زین در چند دهه اخیر رشد داشت. پذیرش ذهن آگاهی توسط علم عمدتاً به دلیل رشد بودیسم ذن و مراقبه متعالی در ایالات متحده اتفاق افتاد. تحولات پس از آن، شکاف بین مفهومسازی بودایی و غربی از ذهنآگاهی را افزایش داده است – اما مزایای تمرین هنوز تقریباً مشابه است.
مطالعه لیکینز و بائر نشان میدهد که مراقبهگران ذهنآگاهی سطوح بالاتری از بهزیستی، شفقت به خود و ذهنآگاهی را نسبت به افرادی که در مراقبه نیستند، تجربه میکنند.همچنین کمتر از مشکلات واکنشپذیری هیجانی، نشخوار فکری، سرکوب افکار یا ترس از احساسات رنج میبرند. این تحقیق توسط مطالعات مختلف دیگری پشتیبانی می شود که ارتباط ذهن آگاهی را با سلامت روانی و جسمانی مثبت تقویت می کند.
با نگاهی به تحقیقات در مورد تمرکز حواس، یکی از مسائلی که به طور مرتب مطرح می شود این است که چگونه این اصطلاح را تعریف می کنیم. روانشناسان گاهی اوقات برای توافق بر سر یک تعریف عملیاتی از ذهن آگاهی تلاش کردند. اما تعداد کمی آن را به خوبی خلاصه کرده اند. روت بائر، ذهن آگاهی را اینگونه تعریف می کند: «تمرکز توجه شخص به روشی غیر قضاوتی یا پذیرفته بر تجربه ای که در لحظه حال رخ می دهد» و مقاومت در برابر «حالت های ذهنی که در آن توجه در جای دیگری متمرکز می شود». شاید تعریف موجزتر از روانشناس زیندل سگال آمده باشد، که ذهن آگاهی را به عنوان «فرآیند تنظیم توجه به منظور آوردن کیفیتی از آگاهی غیر مبسوط به تجربه فعلی» توصیف می کند.
تعریف ذهن آگاهی از نظر روانشناسی با دیدگاه دکتر الن لنگر
بیشتر تعاریف علمی با تمرکزشان بر ارتباط با لحظه حال/واقعیت حال مرتبط هستند. آگاهی و تمرکز از ارکان این حالت هستی است. پذیرش نیز برای وضعیت ذهن آگاهی بسیار مهم است. دکتر الن لنگر مینویسد: «ذهنآگاهی حالت ذهنی انعطافپذیری است که در آن ما بهطور فعال در حال درگیر هستیم، چیزهای جدید را متوجه میشویم و نسبت به زمینه حساس هستیم، با جهتگیری باز و بدون قضاوت نسبت به تجربه». این تعریف اهمیت هماهنگ بودن با شرایط متغیر را نشان می دهد.
ما نگاهی به تعاریف مختلف روانشناختی ذهنآگاهی انداختهایم، و اینکه چگونه تفاسیر غربی از این عمل از ریشههای آن در بودیسم و معنویت دور شدهاند. اما چه نوع خاصی از درمانهای جدید و عملکرد پزشکی تحت تأثیر ذهن آگاهی قرار دارد؟ بیایید چند مثال کلیدی را مرور کنیم.
نحوه استفاده از ذهن آگاهی در درمان و روانشناسی
تعریف ذهن آگاهی از نظر روانشناسی می تواند نشانه های عمیقی را به ما بیاموزد. با این حال در این بخش به بررسی نحوه استفاده از ذهن آگاهی در درمان و روانشناسی می پردازیم. مزایای ذهن آگاهی شامل بهبود حافظه کاری، افزایش آگاهی فراشناختی (به عنوان مثال درک ذهن خود)، کاهش اضطراب و استرس، و توانایی بیشتر برای مدیریت احساسات قوی و درد فیزیکی است. با توجه به این اثرات مثبت، این که تعدادی از درمانهای مبتنی بر ذهن آگاهی پذیرفته شدند سخت نیست.
کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (MBSR)
کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی (MBSR) که توسط Jon Kabat-Zinn در اواخر دهه 1970 ارائه شد، یک برنامه گروهی است که از افراد میخواهد بدون قضاوت، محیط فیزیکی و تجربه خود را بپذیرند. از ذهن آگاهی برای مبارزه با استرس و سایر شرایط استفاده کنند. این تمرین با الهام از مدیتیشن بینش، جنبههای ذن بودیسم را با دیدگاه علمیتر ترکیب میکند. عمداً از ریشههای بودایی ذهنآگاهی دور میشود تا برای تودهها جذاب باشد. این واقعیت که اکنون در زندانها و مناطق فقیرنشین درون شهر، به دانشجویان پزشکی و در محیطهای شرکتی تدریس میشود، بر دامنه وسیع آن تأکید میشود.
آموزش کاهش استرس مبتنی بر ذهن آگاهی زمانی می تواند بسیار موثر باشد که در کنار درمان سنتی پزشکی یا روانشناختی استفاده شود. MBSR برای درمان شرایط مختلف از جمله درد مزمن، مولتیپل اسکلروزیس و سرطان استفاده می شود. ثابت شد که نتایج درمانهای مربوط به اضطراب و حملات پانیک، آسم، خستگی، غم و اندوه، سردرد، مشکلات قلبی و … را افزایش می دهد. تکنیکهای ذهنآگاهی که توسط این تمرین اتخاذ میشوند عبارتند از مدیتیشن اشیاء، اسکن بدن، ذهن آگاهی، و مدیتیشن پیاده روی.
نگرش های اساسی بر MBSR
تعریف ذهن آگاهی از نظر روانشناسی ما را به بخش های مختلفی سوق می دهد که نیاز به درک آن داریم. به نظر jan کابات، هفت نگرش اساسی وجود دارد که زیربنای MBSR است.
- عدم قضاوت – با در نظر گیری مقام شاهد بی طرف
- صبر – به خودمان فرصت و زمان برای تجربیات می دهیم
- ذهن مبتدی – یک ذهنیت باز که مایل است همه چیز را طوری تجربه کند که انگار برای اولین بار است
- اعتماد – اعتماد کردن به دانش و توانایی خود
- عدم تلاش – مقاومت در برابر میل به جستجوی مداوم دستاوردها و پیشرفت
- پذیرش – گیرایی چیزها همانطور که می آیند و پذیرش آنها در لحظه حال
- رها کردن – رهایی کنترل و اجازه به خود برای تجربه کامل چیزها
شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT)
شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT) جنبه های آموزش ذهن آگاهی را با عناصر شناخت درمانی ترکیب می کند تا به پزشکان کمک کند تا افکار منفی خود را بشناسند و از آن جدا کنند. این تمرین ما را تشویق می کند تا از فرآیندهای شناختی خود و روابطی که با احساسات و افکار منفی خود داریم آگاه باشیم.
مداخلات مبتنی بر ذهن آگاهی مانند MBCT می تواند به مسائلی مانند اضطراب، اختلالات دوقطبی، خلق و خوی پایین و افسردگی کمک کند. اثربخشی آن بر این واقعیت استوار است که ذهن آگاهی به شما کمک می کند احساسات را مشاهده و شناسایی کنید. در حالی که شناخت درمانی به شما می آموزد که فرآیندهای فکری خودکار را مختل کنید. بنابراین، این دو عمل دست به دست هم می دهند.
تمرینات مهم MBCT
تعریف ذهن آگاهی از نظر روانشناسی در بخش های مختلف رویت می شود. در عین حال طیف وسیعی از تمرینات ذهن آگاهی در MBCT قرار دارد، از جمله:
- فضای تنفسی سه دقیقه ای: یک تمرین سریع و سه مرحله ای که شامل فکر کردن در مورد سوال «در حال حاضر چگونه هستم؟»، حفظ آگاهی از نفس، و سپس تمرکز بر احساسات بدن و بدن به طور کلی (یک دقیقه بعد هر مرحله).
- اسکن بدن: انجام اسکن بدن به این معنی است که به پشت دراز بکشید. به نفس خود توجه کنید. به تدریج توجه خود را به احساس هر قسمت از بدن خود جلب کنید. معمولاً از پاها شروع می شود و از طریق پاها، شکم، سینه، بازوها و سر به سمت بالا حرکت می کند.
- کشش ذهن آگاهی: کشش ذهن آگاهی انعطاف پذیری و گردش خون را بهبود می بخشد. در حالی که آگاهی بدنی و حس تعادل را افزایش می دهد.
مداخلات و درمانهای مبتنی بر ذهنآگاهی مختلف که در این پست وبلاگ بررسی کردیم نشان میدهد که این عمل تا کجا پیش رفت. این که آیا به دلیل تحقیقات روانشناختی پشتیبان آن، متقاعد شده اید که ذهن آگاهی را انتخاب کنید یا نه، میزان پذیرش علم از این عمل، گواهی بر تأثیر مثبت ذهن آگاهی است.