شایع ترین علت اوتیسم و باورهای غلط آن

باورهای غلطی در مورد علت اوتیسم وجود دارند که گاهی نگران کننده هستند. اما علت اوتیسمی شدن جنین به طور کامل تشخیص داده نشده و عوامل زیادی می توانند در لیست علت اوتیسم در کودکان قرار بگیرند. بررسی ها نشان می دهد شایع ترین علل اوتیسم کودکان می تواند ناشی از ژنتیک، عوامل محیطی خاص یا ترکیبی از هر دو آنها باشد.

عوامل ژنتیکی شامل انواع ژنی است که برخی افراد آن را از والدین خود به ارث می برند. اما عوامل ژنتیکی باعث بروز اوتیسم حتمی در یک کودک نمی شوند در حالی که می توانند احتمال بروز آن را افزایش دهند.

برخی از عوامل محیطی به عنوان علت اوتیسم جنین، ممکن است شامل قرار گرفتن در معرض برخی عفونت ها یا داروها در دوران بارداری باشد، اگرچه تحقیقات بیشتری باید برای اثبات آنها صورت بگیرد. با توجه به عوامل مختلفی که می توانند به عنوان علت اوتیسم تشخیص داده شوند، ما سعی کرده ایم در این مقاله از همکده شایع ترین علل اوتیسم (The cause of autism) را مورد بررسی قرار دهیم. پس اگر به دنبال علت اوتیسم کودک خود هستید برای شناسایی علل احتمالی آن، این مقاله از همکده را تا انتها بخوانید.

اوتیسم چیست؟

اوتیسم به عنوان یک وضعیت عصبی رشدی شناخته می شود که بر نحوه برقراری ارتباط، یادگیری، تفکر، رفتار و تعامل فرد با دیگران تأثیر می گذارد. افراد در هر سن، جنس و نژاد ممکن است به اوتیسم مبتلا شوند.

اوتیسم یک اختلال طیفی است، به این معنی که افراد مبتلا به این وضعیت ممکن است طیف گسترده ای از علائم را از خودشان بروز دهند و به مهارت ها و فعالیت های حمایتی مختلفی نیاز داشته باشند. برای همین امروزه به اوتیسم به اختلال طیف اوتیسم (ASD)  اشاره دارد.

به طور معمول، علائم ASD در اوایل دوران کودکی ظاهر می شود. آنها می توانند شامل مشکلات ارتباطی، چالش های تعامل اجتماعی و رفتارهای تکراری باشند. اما شدت و میزان بروز این علائم در بیماران مختلف، متفاوت است. به نحوی که برخی از بیماران ممکن است بتوانند خودشان فعالیت روزمره شان را انجام دهند، اما برخی از بیماران برای انجام فعالیت روزمره خودشان به دیگران وابسته هستند.

هیچ آزمایش پزشکی برای تشخیص اوتیسم یک کودک وجود ندارد. پزشکان از نظارت بر رشد و غربالگری برای تشخیص استفاده می کنند و اغلب می توانند یک کودک اوتیسم را تا 2 سالگی شناسایی کنند. با این حال، برخی از افراد اوتیستیک تا زمانی که به سنین نوجوانی یا حتی بزرگسالی نرسند، تشخیص داده نمی شود.

چه چیزی باعث اوتیسم در کودکان می شود؟

محققان هنوز علت مشخص و واحدی برای اوتیسم پیدا نکرده اند. اما به نظر می رسد عوامل مختلف و متعددی ممکن است در علت اوتیسم موثر باشند که برخی از مهمترین آنها عبارتند از:

• زایمان زودرس
• سن بالاتر والدین در زمان لقاح
• بارداری هایی با فاصله کمتر از یک سال
• اختلالات رشد مغز در مراحل اولیه رشد
• داشتن یک خواهر یا برادر دوقلو یا بزرگتر مبتلا به اوتیسم
• عوارض بارداری و زایمان (مانند نارسایی شدید قبل از 26 هفته، وزن کم هنگام تولد، حاملگی چند قلو (دو قلو، سه قلو، و غیره)

به طور کلی، بسیاری از تحقیقات در مورد اوتیسم نشان می دهد که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی باعث ایجاد آن می شود.

سن والدین و علت اوتیسم

شواهد فزاینده ای وجود دارد که نشان می دهد پدران و مادران مسن (بیش از 45 سال) در معرض افزایش خطر ابتلا به فرزند مبتلا به اوتیسم هستند. والدین مسن تر، به عنوان یک قاعده، احتمال بیشتری برای داشتن فرزندانی با اختلالات رشدی و سایر اختلالات دارند. در حالی که به احتمال زیاد علت ژنتیکی است، مادران مسن نیز در معرض خطر بیشتری برای عوارض بارداری و زایمان قرار دارند.

بارداری و زایمان

به نظر می رسد بارداری و تا حدودی اوایل نوزادی دوره های مهمی هستند که رشد مغز ممکن است تحت تأثیر قرار گیرد. مشخص شده است که عفونت های باکتریایی یا ویروسی در مادر در دوران بارداری خطر ابتلا به اوتیسم را کمی افزایش می دهد، اما این تنها یک عامل جزئی است.

سایر عوامل در مادر که می تواند با اوتیسم فرزندان مرتبط باشد عبارتند از کمبود اسید فولیک، دیابت بارداری و استفاده از داروهای ضد افسردگی خاص در دوران بارداری، اما هیچ مدرک قطعی برای هیچ یک از این پیوندها وجود ندارد. برعکس، به نظر می رسد مصرف ویتامین های دوران بارداری خطر بروز اوتیسم را کاهش می دهد.

عوامل ژنتیکی و علت اوتیسم

تحقیقات زیادی در مورد نقش ژنتیک به عنوان علت اوتیسم انجام شده است. در طی آن زمان، دانشمندان دریافتند که ASD تا حدودی می تواند جنبه ژنتیکی و ارثی داشته باشد و ژنتیک نقش زیادی در توسعه آن دارد.

به عنوان مثال، یک مطالعه در سال 2019 روی بیش از 2 میلیون نفر در پنج کشور، وراثت‌پذیری ASD را تقریباً 80 درصد تخمین زد. محققان همچنین دریافته‌اند که انواع ژن‌های خاص می‌توانند خطر بروز ابتلا به اوتیسم را تا حدود زیادی افزایش دهند.

اما واقعیت این است که اوتیسم به شدت ژنتیکی است. خانواده هایی که دارای یک فرزند مبتلا به اوتیسم هستند در مقایسه با جمعیت عمومی در معرض خطر بیشتری برای داشتن فرزند دیگر مبتلا به اوتیسم هستند. تخمین زده می شود که خطر ابتلا به یک کودک دیگر در حدود 20 درصد باشد.

مطالعات دوقلو نشان می دهد که وقتی یکی از دوقلوهای همسان (تک تخمکی) تحت تأثیر اوتیسم قرار می گیرد، احتمال بسیار بالایی وجود دارد که دوقلو دیگر نیز تحت تأثیر قرار بگیرد (77٪ در یک مطالعه بزرگ). در مورد دوقلوهای برادر (دو تخمکی) که ترکیب ژنتیکی متفاوتی با یکدیگر دارند، خطر بسیار کمتر است.

ایراد های آزمایشات ژنتیکی برای تشخیص علت اوتیسم

اما با این حال  آزمایشات ژنتیکی که برای تشخیص علت اوتیسم جنین صورت می گیرند با برخی مشکلات و نگرانی هم همراه هستند که مهمترین آنها عبارتند از:

• مشکل در تفسیر نتایج: برخی از ژن های نادر مرتبط با اوتیسم نمی توانند نتایج قطعی و یا پیش آگهی صددرصدی را در مورد اوتیسم کودکان نشان دهند.
• نتایج آزمایشات منفی های کاذب: برخی از نتایج آزمایشات تشخیصی ممکن است کاذب باشند و کودک اوتیسم به درستی تشخیص داده نشود.
• نگرانی‌های اخلاقی: ترس قابل توجهی در میان اعضای جامعه اوتیسم وجود دارد که دانشمندان بتوانند از آزمایش ژنتیکی برای تشخیص کودکان اوتیسم استفاده کنند. چون ممکن است برخی نژاد های خاص به عنوان گروه پرخطر در معرض اوتیسم شناخته شوند.

فاکتورهای محیطی و علت اوتیسم

در لیست شایع ترین علل اوتیسم می توان به برخی از فاکتورهای محیطی احتمالی اشاره کرد که مهمترین آنها عبارتند از:

• بیماری های خود ایمنی مادر
• عفونت های باکتریایی و ویروسی در دوران بارداری
• سموم زیست محیطی، از جمله آلودگی هوا، فلزات سنگین و آفت کش ها
• استفاده از برخی داروها در دوران بارداری (مانند والپروئیک اسید، مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین)

ذکر این نکته ضروری است که بررسی های صورت گرفته در مورد فاکتورهای محیطی نتایج متناقضی را نشان داده است.  به عنوان مثال، یک مطالعه قدیمی در سال 2010 در دانمارک هیچ ارتباطی بین عفونت مادر و تشخیص ASD با بررسی کل دوره بارداری پیدا نکرد.

با این حال، محققان ارتباطی بین تشخیص ASD و زنان حامله‌ای که در سه ماهه اول به دلیل عفونت‌های ویروسی در بیمارستان بستری شده‌اند و باردارهایی که در سه ماهه دوم عفونت‌های باکتریایی داشتند، پیدا کردند.

به طور مشابه، در سال 2012، یک مطالعه “شواهد کمی” از ارتباط بین ASD و بیماری های ناخوشایند یا تب در دوران بارداری پیدا کرده اند. با این حال، اگر والدینی که در دوران بارداری خود به آنفولانزا یا تب طولانی‌مدت مبتلا باشند، خطر ابتلا به ASD افزایش می‌یابد. به طور کلی برای تشخیص عوامل محیطی بر بروز اوتیسم باید تحقیقات بیشتری صورت بگیرد.

باورهای غلط در مورد علت اوتیسم

در حالی که محققان هنوز در حال پیگیری علت های اوتیسم هستند، برخی باورهای غلط اما رایجی در مورد علت اوتیسم وجود ندارند که باعث نگرانی هایی در مورد علت اوتیسم جنین در شکم مادران شده است. برخی از این باورها عبارتند از:

فرزندپروری و بی توجهی

در اواسط قرن بیستم، هم عموم مردم و هم جامعه پزشکی به طور گسترده بر این باور بودند که بی توجهی به کودکان می توان یکی از علت اصلی بروز اوتیسم در بین کودکان شود. طبق این باور غلط، فرض بر این بود که بی توجهی و روابط سرد از سوی والدین و به خصوص مادر می تواند باعث بروز یکسری مشکلات رفتاری و عاطفی در کودکان و حتی اوتیسم شود. خوشبختانه، افسانه “مادر یخچالی” توسط علم رد شده است و اوتیسم اکنون به عنوان یک اختلال در رشد مغز با پیوندهای ژنتیکی شناخته شده است. این فقط یک باور غلط در مورد علت اوتیسم در کودکان است که تحقیقات آن را  ثابت نکرده است.

واکسن MMR

افسانه دیگر در مورد اوتیسم این است که واکسن سرخک، اوریون و سرخجه (MMR) می تواند باعث بروز اوتیسم در کودکان شود. این ایده زمانی به وجود آمد که The Lancet مقاله ای را که اکنون به شدت مورد انتقاد قرار گرفته توسط دکتر اندرو ویکفیلد و همکارانش در سال 1998 منتشر کرد.

در این مقاله 12 کودک مبتلا به علائم گوارشی و اختلال رشد قهقرایی بررسی شدند. والدین هشت تن از کودکان این از دست دادن مهارت ها را به واکسن MMR نسبت دادند.

ویکفیلد سپس با بیان اینکه “محرک های محیطی” می توانند منجر به بروز برخی تغییرات جسمی شوند، اشاره کرد که واکسن MMR می تواند علت بروز این علائم در کودکان باشد. همین نظریه باعث شد که بسیاری از والدین و مراقبان اعتماد خود را به واکسن MMR از دست بدهند و بیماری هایی مانند سرخک شیوع بیشتری پیدا کنند.

از آن زمان، مطالعات متعددی هیچ مدرکی دال بر ارتباط بین واکسیناسیون MMR و اوتیسم، حتی در کودکانی که احتمال ابتلا به آن زیاد است، پیدا نکردند. در عین حال، دانشمندان در دو دهه گذشته تحقیقات گسترده ای انجام داده اند تا مشخص کنند آیا ارتباطی بین واکسیناسیون دوران کودکی و اوتیسم وجود دارد یا خیر. نتایج این تحقیق واضح است: واکسن ها باعث اوتیسم نمی شوند. آکادمی اطفال آمریکا فهرست جامعی از این تحقیق را گردآوری کرده است .

در سال 2014، یک متاآنالیز، ترکیبی از نتایج 10 مطالعه و بیش از 1.2 میلیون کودک، هیچ ارتباطی بین واکسن و اوتیسم پیدا نکرد. سازمان بهداشت جهانی، آژانس دارویی اروپا، آکادمی اطفال آمریکا و سایر گروه های بهداشتی بین المللی پیشرو نیز به این نتیجه رسیده اند که هیچ ارتباطی بین واکسیناسیون و اوتیسم وجود ندارد. متأسفانه، این باور در میان مبارزان ضد واکسیناسیون، که در اینترنت بسیار پر سر و صدا هستند، وجود دارد. اگر همچنان نگران واکسن ها هستید، بهتر است با متخصص اطفال مشورت کنید. به یاد داشته باشید، واکسن ها جان انسان ها را نجات می دهند!

آیا اوتیسم شایع تر شده است؟

با توجه به مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، میزان و تعداد موارد کودکان تشخیص داده شده به بیماری اوتیسم بیشتر شده است. این نشان می دهد که پزشکان راه های تشخیصی بیشتر و بهتری را برای تشخیص کودکان اوتیسم پیدا کرده اند و در نتیجه موارد ابتلا به کودکان اوتیسم بیشتر تشخیص داده می شوند.

سخن آخر

تحقیقات کنونی نشان می دهد که ترکیبی از عوامل ژنتیکی و محیطی ممکن است جزء شایع ترین علل اوتیسم در کودکان باشند و شانس فرد را برای برآوردن معیارهای ASD افزایش دهد. اینها ممکن است شامل انواع ژنتیکی خاص، سن بالای والدین ، زایمان زودرس و موارد دیگر باشد. با این حال، محققان هنوز در حال یادگیری در مورد علل احتمالی اوتیسم در کودکان هستند.

از طرفی هم باور های غلط زیادی در مورد علت اوتیسم وجود دارد. در طول سال ها، دانشمندان بسیاری از این باور ها را رد کرده اند. این ادعا که واکسن های MMR یا نادیده گرفته شدن دوران کودکی مسئول اوتیسم هستند، از نظر ژنتیکی و علمی تایید نشده اند. اما اگر کودک شما علائمی از اوتیسم را نشان می دهد و نگران وضعیت کودک خود هستید بهتر است از یک مشاور با تجربه در زمینه کودکان اوتیستیک برای رفع هر گونه نگرانی و مشکل احتمالی مشورت بگیرید. حتی می توانید با مشاوره آنلاین با روانشناس و روانپزشکان با تجربه در این زمینه در ارتباط باشید.