اضطراب در نوجوانان و روش های درمان آن
همه گاهی احساس اضطراب می‌کنند، خصوصاً وقتی با شرایطی استرس‌آور، ناآشنا یا خطرناک روبرو می‌شوند، اضطراب می‌تواند شامل سیگنال‌هایی در بدن مانند احساس تنش یا ناراحتی، عصبی بودن، حسی شبیه به غرق شدن باشد، به صورت کلی اضطراب واکنشی عادی به شرایط چالش‌آور است. در این مقاله می خواهیم در رابطه با اضطراب در نوجوانان و روش های درمان آن صحبت کنیم.
اضطراب در نوجوانان
وقتی کودک به یک نوجوان تبدیل می‌شود مرزهای آن‌ها گسترش می‌یابند. او حالا فرصت‌ها و چالش‌های جدیدی را تجربه می‌کند، او میخواهد مستقل شود و مغزش تغییر می‌کند. به خاطر این تغییرات، دوران بلوغ می‌تواند زمانی پر استرس برای او شده و باعث بروز اضطراب در وی شود.
برای مثال نوجوانان شاید نگران مقطع تحصیلی بعدی باشند. به دنبال راهی خاص در زندگی خود بگردند، با دوستان خود همراه شوند، در امتحانات موفق باشند، در بازی‌های مدرسه خوب پیش بروند یا به مدارس خوب راه یابند. گاهی حتی ممکن است نگرانی‌هایی غیرعقلانی در مورد پایان یافتن جهان داشته باشند.
همچنین با زیاد شدن استقلال، نوجوانان شاید نگران مسئولیت خود برای کارهایشان و یا پیدا کردن کاری در آینده باشند.البته برای بیشتر نوجوانان اضطراب بخشی عادی از احساسات است، این حس گاهی موقت بوده و خودش برطرف می‌شود.
مشکلات اضطراب و اختلالات
اکثرا اضطراب طبیعی به سرعت اتفاق می‌افتد، شاید در یک روز یا چند ساعت. یک مشکل اضطراب معمولا زمانی است که احساسات اضطرابی:
- بسیار شدید هستند.
- برای هفته‌ها، ماه‌ها و حتی زمان طولانی‌تری ادامه پیدا می‌کند.
- در راه توانایی و قابلیت یادگیری فرد، اجتماعی شدن و لذت بردن از زندگی روزانه او قرار می‌گیرد.
یک مشکل اضطراب می‌تواند توسط یک متخصص بهداشت حرفه‌ای به عنوان یک اختلال اضطراب تشخیص داده شود. اختلال اضطراب یک مشکل سلامت روانی است.
اگر نگران این هستید که فرزند شما ممکن است مشکل یا اختلال اضطرابی داشته باشد، از سوالات زیر استفاده کنید:
- آیا اضطراب فرزند من مانع از انجام کارهایی می‌شود که او میخواهد انجام دهد؟ آیا با دوستی، مدرسه یا زندگی خانوادگی تداخل دارد؟
- رفتار فرزند من چگونه با رفتار دیگر نوجوانان همان سن مقایسه می‌شود؟
- آیا فرزند من به شدت از احساس اضطراب ناراحت است؟
انواع مشکلات اضطراب و اختلالات اضطراب در نوجوانان
انواع متفاوتی از مشکلات اضطراب وجود دارد که متخصصان سلامت آن را به این شکل طبقه‌بندی نموده‌اند:
- فوبیای اجتماعی یا اضطراب اجتماعی، یک ترس شدید از بودن در اجتماع، مورد قضاوت قرار گرفتن و یا خجالت زده شدن در بین جمع است.
- اختلال اضطراب فراگیر، نگرانی شدید برای بسیاری از اتفاقات زندگی روزانه است.
- هراس‌های ویژه، ترس شدید از موقعیت‌ها یا اشیاء است، مثل سگ‌ها یا ارتفاع.
- اختلال ترس، حملات ترس تکرارشونده و غیرمنتظره هستند. حمله‌ی ترس، احساسی گیج‌کننده از ترس یا وحشت از موقعیتی است که اغلب افراد از آن نمی‌ترسند.
- آگورافوبیا (بازار هراسی یا هراس از مکان‌های باز) هراس از بودن در جایی است که فرار کردن از آن یا کمک گرفتن در صورت بروز مشکل دشوار است. مانند حضور در فضاهایی باز و شلوغ که امکان خارج شدن از آن به سرعت و به سادگی وجود ندارد. مانند سینما، مراکز خرید، فرودگاه، پایانه‌های حمل و نقل و… که اغلب به علت باز بودن یا شلوغی زیاد محیط است. معمولا با افکار اضطرابی درباره غش کردن یا از دست دادن کنترل در جمع بوده و منجر به عدم حضور در این محل‌ها می‌شود.
- اضطراب جدایی، ترس شدید از دور شدن از خانه یا افرادی است که دوستش دارند.
- سکوت انتخابی، مانع از حرف زدن فرزند در موقعیت‌های اجتماعی خاصی می‌شود. مثلا درباره‌ی درس‌های مدرسه و این اضطراب بیشتر از نوجوانان روی کودکان اثر می‌گذارد.
شاید در افراد جوان بیشتر از یک نوع اختلال اضطراب تشخیص داده شود. اضطراب می‌تواند همراه با مشکلات فیزیکی یا روحی دیگر تجربه شود، مثل افسردگی.
فاکتورهای هشدار دهنده بروز مشکلات اضطراب در نوجوانان
فاکتورهای هشدار دهنده چیزهایی هستند که شاید یک فرد را بیشتر حساس یا مستعد تجربه‌ی اضطراب می‌سازد. این فاکتورها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:
- ژنتیک مثل سابقه‌ی خانوادگی از مشکلات روحی
- شخصیتی مثل حساس بودن
- محیطی مثل استرس یا اتفاقی استرس‌آور در زندگی کودک
- سایر فاکتورها؛ مثل بیماری فیزیکی برطرف نشده
روش‌های مدیریت اضطراب و کمک به نوجوانان
مدیریت اضطراب بخش مهمی از مهارت‌های زندگی است. اگر فرزند شما نشانه‌ای از اضطراب دارد می‌توانید از راه‌های زیادی او را حمایت کنید.
کمک به فرزند برای مواجه شدن با اضطراب
- ترس‌های فرزند را بشناسید از آن‌ها رد نشوید و آن‌ها را نادیده نگیرید. باید حس کند شما او را جدی می‌گیرید و باور دارید او می‌تواند بر این ترس‌ها غلبه یابد. او نیاز دارد بداند شما از او حمایت می‌کنید.
- به آرامی فرزند را تشویق کنید تا کارهایی را که در مورد آن مضطرب است را انجام دهد. اما او را مجبور نکنید وارد شرایطی شود که دوست ندارد با آن مواجه گردد.
- به فرزند خود کمک کنید اهداف کوچک خود که باعث اضطراب او می‌شود را تعیین کند و سپس او را تشویق کنید تا به دنبال برآورده کردن اهداف کوچک خود باشد اما به او فرصت دهید و او را کنترل نکنید، برای مثال شاید فرزند شما در مورد صحبت کردن یا اجرا مقابل دیگران اضطراب دارد، در مرحله‌ی اول به او پیشنهاد دهید این کار را جلوی خانواده تمرین کند.
- اگر فرزندتان به خاطر اضطراب خود حاضر نشد در جمعی خانوادگی حضور یابد، دعوا و اعتراض نکنید. با گام‌به‌گام پیش بردن کارها به او بگویید باور دارید می‌تواند در آینده اضطراب خود را مدیریت کند. تمامی گام‌هایی که کودک برمی‌دارد را تصدیق کنید، حتی اگر خیلی گام‌های کوچکی باشند.
کمک به فرزند برای درک احساسات خود
- بگذارید فرزند شما بداند اضطراب عادی است، به او در مورد نگرانی‌هایی خود در دوران نوجوانی بگویید و یادآوری کنید بسیاری از نوجوانان دیگر نیز نگرانی و اضطراب دارند.
- به او کمک کنید بفهمد اینکه احساسات زیادی را تجربه کند عادی است و گاهی این احساسات نیز می‌توانند خیلی قوی باشند.
- با دقت به او گوش دهید. با گوش دادن می‌توانید کمک کنید کودک افکار و احساسات خود را تشخیص دهد و این اولین گام برای مدیریت آن‌هاست.
- اگر فرزندتان برای صحبت در مورد احساس اضطراب مشکل دارد به او استفاده از یک دفتر وقایع روزانه را پیشنهاد دهید. نوشتن افکار و احساسات نگران‌کننده شاید بتواند به کودک شما کمک کند.
دادن عشق و حمایت به فرزند
- محبت خود را به او نشان دهید، مثلاً با بغل کردن یا گفتن مرتب اینکه دوستش دارید. عشق و حمایت شما به کاهش اضطراب او کمک می‌کند.
- به فرزند خود برچسب خجالتی یا مضطرب نچسبانید.
- سعی کنید برای مدیریت استرس و اضطراب الگوی خوبی برای او باشید.
تفکر در مورد زندگی خانوادگی و روال‌های آن
- در برنامه‌ی زندگی خود زمانی برای کارهایی بگذارید که فرزند شما از آن لذت می‌برد. آرامش می‌یابد. این می‌تواند کارهای ساده‌ای مثل بازی کردن، گوش دادن به موسیقی، خواندن کتاب یا پیاده‌روی باشد.
- زمانی را با کسانی بگذرانید که فرزندتان دوست دارد. و با آن‌ها احساس راحتی می‌کند.
- فرزند خود را به یک زندگی سالم تشویق کنید. با فعالیت ورزشی زیاد، خواب کافی، خوردن و نوشیدن غذاهای سالم. همچنین باید به او بگویید از مشروبات الکلی و دیگر مواد مخدر و استرس‌های غیرضروری دور بماند.
بهبود نوجوان از مشکلات اضطراب
بهبود فرزند شما از اختلال اضطراب می‌تواند بالا و پایین‌هایی داشته باشد. افراد جوان زیادی که بخشی از اضطراب را تجربه کرده‌اند بخش دیگری از آن را نیز خواهند داشت یا در آینده نیز با علائمی مواجه خواهند شد. هیچ‌کس مقصر این بازگشت نیست. به یک متخصص مراجعه کنید تا کمک کند راه‌های جدیدی برای مدیریت اضطراب و احساسات فرزندتان پیدا کنید.