فخرفروشی چیست؟ ( تفاوت آن با کمال گرایی و درمان آن )

فخرفروشی نوعی از رفتار که ممکن است در بسیاری از افراد ببینید. در روان شناسی رفتار های مختلفی وجود دارد که می تواند به شما کمک کند یا این که باعث آسیب شود. هر فردی می تواند در طول زندگی خودش رفتار های مختلفی داشته باشد. کمال گرایی یک رفتار بد است. کمال گرایی در یک حدی می تواند مفید باشد اما بیش از حد می تواند آسیب بزند.

ما در مقاله های قبل در ارتباط با رفتار در روان شناسی صحبت کردیم و گفتیم که هر فردی چه نوع رفتاری دارد و این رفتار در چه زمان هایی در فرد ایجاد می شود. گاهی اوقات رفتار یک فرد بر اساس شرایط خانوادگی یا محیطی تغییر خواهد کرد. برای مثال ممکن است یک کودک در یک زمان مشخص رفتار های پرخاشگرانه انجام دهد. یا این یکه یک فرد جوان در دوران بلوغ خود رفتار های منزوی انجام دهد.

چرا بعضی افراد همیشه خود را بالاتر می‌دانند؟

افرادی که خود را بالاتر از دیگران می‌دانند، اغلب به دلیل کمبود اعتماد به نفس واقعی یا احساس ناامنی درونی به فخرفروشی روی می‌آورند. از منظر روان‌شناختی، این رفتار می‌تواند نتیجه عواملی مانند تربیت نادرست، نیاز به جلب توجه، یا تجربه‌های منفی در گذشته باشد. برای مثال، افرادی که در کودکی مورد انتقاد شدید یا بی‌توجهی قرار گرفته‌اند، ممکن است در بزرگسالی با فخرفروشی سعی کنند ارزش خود را به دیگران ثابت کنند.

آیا فخرفروشی نشانه ضعف درونی است؟

بله، فخرفروشی اغلب نشانه‌ای از ضعف درونی یا کمبود اعتماد به نفس واقعی است. افرادی که به این رفتار روی می‌آورند، معمولاً به دنبال تأیید دیگران هستند تا احساس ارزشمندی کنند. برخلاف اعتماد به نفس سالم که نیازی به نمایش ندارد، فخرفروشی تلاشی برای پنهان کردن احساسات منفی مانند ناامنی یا ترس از طرد شدن است.

فخرفروشی و کمال گرایی

در زمینه رفتار و بررسی و مدیریت آن نیاز به این امر است که افراد بخواهند مشکلات خود را برطرف کنند. در ادامه این مقاله که در وبسایت همکده به عنوان اولین و بزرگ ترین مرکز مشاوره تلفنی  روان شناسی در ایران و ارائه دهنده خدمات مشاوره و روان شناسی نوشته شده است می خواهیم در ارتباط با متخصصان رفتار توضیح می‌دهند که چگونه فخرفروشی مردم را از خود دور می‌کند، صحبت کنیم.

تفاوت فخرفروشی با کمال‌گرایی

کمال‌گرایی به تمایل فرد برای رسیدن به استانداردهای بالا و بهبود مداوم خود اشاره دارد، در حالی که فخرفروشی بیشتر به نمایش ظاهری و جلب توجه دیگران معطوف است. کمال‌گرایان ممکن است روی بهبود خود تمرکز کنند بدون اینکه نیاز به خودنمایی داشته باشند، اما افراد خودستا معمولاً هدفشان تأیید اجتماعی است.

مقایسه اعتماد به نفس سالم و فخرفروشی

تکمیل وظایف در رفتار فخرفروشی

وقتی نوبت به تکمیل وظایف می رسد، بعضی از افراد بیشتر از دیگران به جزئیات توجه می کنند. تفاوت بین توجه به جزئی ترین جزئیات و کمال گرا بودن در این است که آیا به هر حال تصمیم گرفتید از آن راضی باشید یا این که ناشی از نوعی فشار داخلی یا خارجی است.

نظر محققان درباره این زمینه

برای پیچیدگی بیشتر مسائل، حتی محققان در مورد تعریف کمال گرایی توافق ندارند. آن ها همچنین در مورد این که آیا تمایلات کمال گرایانه می تواند برای همیشه مورد استفاده قرار گیرد یا اینکه همیشه با نوعی از مشکلات ارتباط دارند، نظرات گوناگونی دارند.

نکته ای در ارتباط با فخرفروشی

وجه مشترک محققان این است که همه آن ها بر این عقیده اند که افراد کمال گرا معمولاً از درمان خودداری می کنند، اما وقتی می خواهند آن را امتحان کنند و درگیر این روند می شوند، اغلب کاملاً مثر است.

بررسی دیدگاه های کمال گرایی و فخرفروشی

نتایج متناقض مطالعات انجام شده در مورد کمال گرایی نشان می دهد که محققان برای درک بهتر این که کمال گرایی سرمایه ای برای دستیابی به موفقیت است یا مشکلی است که باید حل شود، باید مطالعات بیشتری انجام دهند. دو دیدگاه اصلی بالینی درباره مسئله کمال گرایی ناسازگار و سازگار است. از دیدگاه ناسازگار، برخی از محققان بر این باورند که کمال گرایان تمایل به ایجاد مشکلات جدید دارند و تمایلات کمال گرایانه آن ها ممکن است به آسیب شناسی روانی کمک کند.

کمال گرایی و فخرفروشی از نظر دیدگاه سازگاری

از طرف دیگ، از دیدگاه سازگاری، محققان خاصی این استدلال را پشتیبانی می كنند كه فردی با گرایش های كمال گرا می تواند آن گرایش ها را تطبیق دهد و از آن ها به عنوان دارایی برای كمك به آن ها در رسیدن به اهدافشان استفاده كند، حتی اگر اهداف آن ها بسیار بلند پروازانه باشد.

نظر یک روانشناس عملی و استاد دانشگاه بریتیش کلمبیا در ارتباط با این زمینه

یک روانشناس عملی و استاد دانشگاه بریتیش کلمبیا، با Gordon Flett، Ph.D.، استاد روانشناسی دانشگاه یورک در تورنتو همکاری کرده است و آن ها ثابت کرده اند که محققان ناسازگار هستند کمال گرایی بیش از 20 سال تحقیقات این تیم نشان می دهد که کمال گرایی ارتباط مستقیمی با افسردگی تک قطبی، خودکشی، اضطراب، اختلالات خوردن مانند بی اشتهایی و پرخوری و سایر مشکلات سلامتی دارد.

هیویت و فلت از این ایده حمایت می کنند که فخرفروشی و کمال گرایی انواع مختلفی دارد

هیویت و فلت از این ایده حمایت می کنند که کمال گرایی انواع مختلفی دارد و هر یک مشکلات خاص خود را به همراه می آورد. آنها همچنین یادآور می شوند که شدت برخی مشکلات نسبت به سایر مشکلات کمتر است. با در نظر گرفتن نظریه تطبیقی ​​کمال گرایی، هیویت و فلت معتقدند که این نظریه بیش از حد ساده انگارانه است و تفاوت محسوسی بین نیاز به خوب بودن و نیاز به کامل بودن وجود دارد.

مثالی در ارتباط با این زمینه

دکتر هیویت نمونه ای از یکی از بیماران  خود را ارائه می دهد. یک دانشجوی دانشگاه که مبتلا به افسردگی شده بود فشار زیادی به خودش وارد می کرد تا در یکی از دوره های دانشگاهی خود A + دریافت کند. دانش آموز با شدت مطالعه می کرد و در کلاس نتیجه خوبی می گرفت.

افکار خودکشی

هنگامی که دکتر هیویت پس از پایان کلاس دانش آموز را دید، متوجه شد که او بیش از گذشته افسرده و خودکشی کرده است. دانشجو احساسات خود را با بیان اینکه A + اثبات شکست او بود توضیح داد. دانشجو معتقد بود که اگر واقعاً عالی بود، می توانست در کلاس A + بدست آورد بدون اینکه خیلی سخت کار کند.

نظریه ای مبنی بر این که کمال گرایی می تواند با هدف گذاری و دستیابی سازگار باشد

محققان دیگر دیدگاه مخالف کمال گرایی دارند. آن ها ادعا می کنند افرادی که کمال گرا هستند می توانند از تمایلات کمال گرایانه خود برای شلیک به اهداف والای زندگی خود استفاده کنند. ورزشکاران کلاس جهانی استانداردهای فوق العاده بالایی برای خود دارند.

متخصصان رفتار توضیح می‌دهند که چگونه فخرفروشی مردم را از خود دور می‌کند (و چگونه از آن دوری کنیم)

اکثر مردم به کسانی که دارای شخصیت واقعی هستند احترام می گذارند. همه ما افراد دورو را دوست نداریم (یا تحمل می کنیم)، که این چیز خوبی است. فخرفروشی، همانطور که از خود کلمه پیداست، عمل پوشاندن فروتنی است. این یک عمل جعلی است و باعث می‌شود که ما از آن شخص متنفر باشیم. ظاهراً فخرفروشی نیز رایج است. اوول سزر، استادیار رفتار سازمانی در دانشگاه کارولینای شمالی (UNC)، می گوید:

«این یک پدیده رایج است. همه ما افرادی را در زندگی خود می شناسیم، چه در رسانه های اجتماعی و چه در محل کار، که این کار آزاردهنده را انجام می دهند.» علم توضیح می دهد که چگونه فخرفروشی مردم را دور می کند (و چگونه متوقف می شود)

نکته

سزر و همکارانش در UNC آزمایش‌های متعددی انجام دادند که همگی به این منظور طراحی شدند.  ابتدا ببینند فخرفروشی چقدر رایج است، و دیگران چگونه آن را درک می‌کنند. از حدود 650 نفری که مورد نظرسنجی قرار گرفتند، 70٪ توانستند یک فخرفروشی اخیر توسط کسی را به خاطر بسپارند.

سزر و تیمش همچنین دو نوع اصلی از فخرفروشی را کشف کردند: فخرفروشان شاکی و فروتن. متواضعان شاکی اغلب از یک شکایت برای پنهان کردن غرور خود استفاده می کنند، به عنوان مثال، “خدایا، من فکر نمی کنم این لباس آنقدرها هم عالی به نظر برسد!” البته، آن‌ها بازخوردهای چاپلوس کننده ای را پیش بینی می کنند.

حرکت به سوی دومین تغییر: فروتنی

این افراد برای لاف زنی در مورد خود احساس فروتنی کاذب را منتقل می کنند، اغلب به شکل یک سوال باز. “چرا وقتی کاری مهم باید انجام شود، رئیس همیشه با من تماس می گیرد؟” (ما باید چه بگوییم؟ اما آن ها می خواهند شما بگویید: حدس می زنم تو باهوش ترین و با استعدادترین فرد در این‌جا هستی”)

نکته

چنین رفتاری نه تنها بوی ناامنی می دهد، بلکه فوق العاده آزاردهنده است. جای تعجب نیست که مردم به فخرفروشی خیلی خوب واکنش نشان نمی دهند. در واقع، بیشتر مردم فخرفروشی از نوع «من بهترین نوع هستم» را به لاف زنی ترجیح می دهند. زیرا آن‌ها حداقل واقعی هستند و سعی نمی‌کنند کسی را فریب دهند.

به عبارت دیگر، اخلاص بسیار مهم است. دکتر سزر می افزاید: “صداقت یک بعد (شخصیت) بسیار مهم است و ما برای این ویژگی شخصیت ارزش قائل هستیم.”

فخرفروشی در محل کار

به طور قابل پیش بینی، بسیاری از این نوع افراد در محل کار خود تمجیدهای “پنهانی” خود را افزایش می دهند. حدود 33 درصد از شرکت‌کنندگان در این مطالعه خاطرنشان کردند که در محل کار سخنان فخرفروشانه شنیدند. اگر فخرفروشی در محل کار رایج است، در کجای محیط حرفه‌ای کسی این کار را انجام می‌دهد؟  بله، ظاهراً فخرفروشی در طول مصاحبه زیاد اتفاق می افتد. دکتر سزر به یک سوال مصاحبه خاص اشاره می کند که مورد علاقه افراد فخرفروش است: “بزرگترین ضعف شما چیست؟”

فکر می‌کنید این شخص چگونه به این سوال پاسخ می‌دهد؟ بگذار راه ها را بشماریم

• “من تعطیلات را دوست ندارم، زیرا من سخت کوش هستم.”
• “ممکن است در یک زمان خیلی چیزها را به عهده بگیرم.”
• “من در تعادل کار و زندگی خوب نیستم … زیرا من تماماً متمرکز بر روی کار هستم!”
• «من یک کمال گرا هستم. من اشتباهات خودم را تحمل نمی کنم.»

نکته

آن ها بسیار سخت کار می کنند تا نشان دهند که در زمینه های خود بهترین هستند. برخی از محققان استدلال می کنند که کمال گرایی و فخرفروشی سازگار است و کمال گرایان توانایی استفاده از آن را در صورت لزوم برای کمک به آن ها در دستیابی به بالاترین اهداف ممکن دارند.

نکته دوم

محققانی که از تئوری انطباقی در مورد کمال گرایی پشتیبانی می کنند، ادعا می کنند که نباید افراد دارای گرایش های کمال گرایانه را آسیب شناسانه بنامیم فقط به این دلیل که آن ها اهداف بسیار چالش برانگیزی را برای خود تعیین کرده اند.

آیا ارتباطی بین کمال گرایی انطباقی و ناسازگار و فخرفروشی دارد؟

با این حال، سایر محققان تصور متفاوتی از کمال گرایی دارند. دکتر کنت رایس، دکترای روانشناسی و همکارانش از این فلسفه حمایت می کنند که کمال گرایی می تواند سازگار باشد یا ناسازگار. روان شناس، رندی فراست، Ph.D.استاد کالج اسمیت، با رایس هم عقیده است. او موضع خود را با بیان این که معتقد نیست که کلمه سازگار راهی مناسب برای اشاره به کمال گرایی است، روشن می کند.

رایس و همکارانش یافته های خود را در مجله روان درمانی شناختی (جلد 17، شماره 1) منتشر کردند. آن ها نتیجه گرفتند كه كمال گراها می توانند دارای گرایش های سازگارانه و ناسازگار و همچنین دارای استانداردهای شخصی بالایی باشند. نتایج آن ها نشان می دهد که این مسئله برای کمال گرایان ناسازگار بیشتر از کمال گرایان سازگار استرس آور است.

بیشتر بخوانید: چرا کمالگرایی دشمن خلاقیت است؟

استاندارد ها در شرایط سازگار و ناسازگار

وی توضیح می دهد که استانداردهای بالای فرد می تواند در یک مجموعه شرایط سازگار و در شرایط دیگر ناسازگار باشد. وی اضافه می کند که برخی از افراد تمایل بیشتری به کمال گرایی انطباقی دارند و دیگران تمایل بیشتری به کمال گرایی ناسازگار دارند.

آیا ارتباطی بین کمال گرایی فخرفروشی با آسیب شناسی روانی وجود دارد؟

در حالی که پیوند به کمال گرایی تطبیقی ​​یا ناسازگار در بسیاری از موارد روشن است، انواع خاصی از کمال گرایی با افسردگی، خودکشی و سایر موارد بهداشت روان مرتبط بوده است. این نوع کمال گرایی شامل کمال گرایی تجویز شده از سوی جامعه، کمال گرایی غیرمستقیم و کمال گرایی خودمحور است.

راهکارهایی برای بهبود و درمان فخرفروشی

برای کاهش یا درمان فخرفروشی، می‌توان از راهکارهای زیر استفاده کرد که هم از منظر روان‌شناختی و هم از دیدگاه عملی قابل اجرا هستند:

1. خودآگاهی و تأمل در رفتار: اولین گام، شناخت رفتارهای خودستایانه و پذیرش آنهاست. از خود بپرسید: «چرا نیاز دارم خودم را به دیگران ثابت کنم؟» تأمل در این سؤال می‌تواند ریشه‌های ناامنی را آشکار کند.

2. تقویت اعتماد به نفس واقعی: به جای تمرکز بر تأیید دیگران، روی رشد شخصی و دستیابی به اهداف معنادار تمرکز کنید. فعالیت‌هایی مانند یادگیری مهارت جدید یا کمک به دیگران می‌تواند حس ارزشمندی درونی را تقویت کند.

3. تمرین فروتنی: فروتنی به معنای نادیده گرفتن دستاوردها نیست، بلکه به اشتراک گذاشتن آنها به شکلی متعادل و بدون اغراق است. به جای خودستایی، از دیگران تعریف کنید و به موفقیت‌های آنها احترام بگذارید.

4. مشاوره روان‌شناختی: اگر فخرفروشی به یک الگوی مخرب تبدیل شده، مراجعه به روان‌شناس یا مشاور می‌تواند به شناسایی و رفع علل عمیق‌تر مانند تروما یا کمبود عزت نفس کمک کند.

5. تمرین ذهن‌آگاهی (Mindfulness): تکنیک‌های ذهن‌آگاهی، مانند مدیتیشن، به شما کمک می‌کند تا افکار و احساسات خود را بدون قضاوت بررسی کنید و نیاز به خودنمایی را کاهش دهید.

6. ایجاد ارتباطات معنادار: به جای رقابت با دیگران، روی ایجاد روابط عمیق و صادقانه تمرکز کنید. این روابط به شما کمک می‌کند تا بدون نیاز به فخرفروشی، احساس ارزشمندی کنید.

برای دریافت مشاوره روانشناسی کلیک کنید.