حالت تدافعی چیست؟

در روانشناسی رفتار های مختلف افراد مورد بررسی قرار می گیرد هر رفتاری واکنشی بر اتفاقات مختلف است. گاهی اوقات در زندگی همه ما اتفاقاتی می افتد که می تواند شخصیت ما را تغییر دهد. برای مثال رفتاری که در کودکی از طرف خانواده یا دوستان با ما می شود می تواند انعکاسی بر حالات بزرگسالی باشد. یکی از واکنش ها و رفتار های افراد در برابر هر نوع اتفاقی حالت تدافعی است. امروزه همه ما چه بزرگ چه کوچک به شدت از حالت تدافعی خود استفاده می کنیم. یک سری از تعاریف در روان شناسی برای رفتار های دفاعی است.

در واقع این تعاریف برای زمانی است که اگر شما یا فردی دچار مشکل شوید بدانید چگونه آن را مدیریت کنید و از خود دفاع کنید. برخی از تعاریف هم برای پیشگیری هستند. یکی از نکاتی که روان شناسان به آن اشاره دارند این است که هر فردی بتواند قبل از این که آیا علائم در او تشدید پیدا کنند خود را درمان کند. هر اختلالی می تواند به علت یک اتفاق ناگوار به وجود آمده باشد. خیلی از افراد به عنوان مثال ممکن است بعد از یک تصادف رانندگی دیگر سوار ماشین نشوند یا این که از سوار شدن به ماشین ترس داشته باشند.

حالت تدافعی در مقابل اختلالات مختلف

برای همین امر شما باید در نظر داشته باشید که منظور از حالت تدافعی در زمانی است که شما یا یک اختلال را واقعا داشته باشید یا آن که دچار ترس یا عصبانیت باشید. در ادامه این مقاله که در وبسایت همکده به عنوان اولین و بزرگ ترین مرکز مشاوره تلفنی  روان شناسی در ایران و ارائه دهنده خدمات مشاوره و روان شناسی نوشته شده است می خواهیم در ارتباط با حالت تدافعی چیست، صحبت کنیم.

بسیاری از ما وقتی مورد انتقاد قرار می گیریم حالت تدافعی پیدا می کنیم.

بسیاری از ما وقتی مورد انتقاد قرار می گیریم حالت تدافعی پیدا می کنیم. همه ما می خواهیم خودآگاهی داشته باشیم، اما برخی از ما وقتی احساس آسیب پذیری می کنیم تلاش می کنیم که خود سازگار بمانیم. فرافکنی یکی از راه هایی است که وقتی احساس خطر از انتقاد می کنیم ممکن است ناخواسته واکنش نشان دهیم. اما فرافکنی دقیقاً چیست؟ چگونه کار می کند؟ و چه کاری می توانید انجام دهید، نه تنها برای جلوگیری از طرح کردن خود، بلکه برای دفاع از خود در برابر شخصی که در حال طرح ریزی است؟

آیا می خواهید دفاع را در خود بهتر درک کنید؟

در ادامه به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت

مکانیسم دفاعی پروجکشن یک حالت تدافعی

به نحوه کار یک سالن سینما فکر کنید. صفحه ای پیش روی شماست که می توانید روی آن یک فیلم ببینید. با این حال، فیلم از روی صفحه نمایش نیست بلکه از طریق یک پروژکتور است که تصاویر را بر روی صفحه نمایش می اندازد. این نیز خلاصه فرافکنی به عنوان یک حالت تدافعی است: به عنوان یک مکانیزم دفاعی، فرافکنی زمانی است که کسی نقص و احساسات خود را به شخص دیگری بیندازد.

حالت تدافعی چیست؟

حالت تدافعی هم به یک احساس و هم به یک رفتار اشاره دارد. این احساس معمولاً زمانی ایجاد می شود که احساس می کنید کسی از شما انتقاد می کند و منجر به شرم، غم و عصبانیت می شود. به نوبه خود، رفتار معمولاً از این احساس ناشی می‌شود، مانند طعنه‌آمیز بودن، رفتار بی‌صدا با دیگران، یا در مقابل انتقادپذیر بودن.

هدف از دفاع

منظور از رفتارهای تدافعی این است که شما را از احساس آسیب دیدگی و احساس شرم منحرف کند. هدف (چه متوجه شوید چه ندانید) این است که توجه خود را به اشتباهات طرف مقابل معطوف کنید تا به نوبه خود در لحظه احساس بهتری نسبت به خود داشته باشید. در حالی که رفتارهای تدافعی ممکن است به شما کمک کند در کوتاه مدت احساس بهتری داشته باشید، در درازمدت به طور کلی منجر به احساس بدتر شدن شما می شود.

نکته ای در ارتباط با این زمینه

همانطور که برای جلوگیری از هر نوع تهاجمی به عیوب طرف مقابل اشاره می کنید، در نهایت باعث می شوید که طرف مقابل نیز حالت تدافعی به خود بگیرد. این منجر به یک چرخه معیوب از رفتار دفاعی رفت و برگشتی می شود که هیچ یک از شما ندیده اید (یا احتمالاً حتی متوجه آن نشده اید).

نشانه هایی که شما دارای رفتار دفاعی هستید

آیا مطمئن نیستید که  رفتار دفاعی داشته اید یا خیر؟ زمانی که دفاع از درون ذهن می آید، تشخیص آن سخت است. بیایید نگاهی به برخی از نشانه های رایجی بیندازیم که نشان می دهد ممکن است به شیوه ای تدافعی عمل کنید. وقتی احساس می کنید مورد انتقاد قرار می گیرید، آیا هر یک از رفتارهای زیر را انجام می دهید؟ فهرست را بخوانید و ببینید آیا موردی با شما همخوانی دارد یا خیر:

• از گوش دادن به صحبت های طرف مقابل خودداری می کنید.
• برای هر چیزی که از شما انتقاد می شود بهانه می آورید.
• طرف مقابل را به خاطر چیزی که از شما انتقاد می کند سرزنش می کنید.
• طرف مقابل را به انجام همین کار متهم می کنید.
• سعی می کنید اعمال خود را توجیه کنید.
• چیزهای گذشته را که طرف مقابل اشتباه کرده است را مطرح می کنید و از صحبت در مورد موضوع فعلی خودداری کنید.
• به طرف مقابل بگویید که نباید آنگونه با شما صحبت کند

علل حالت دفاعی

اگر شروع به تشخیص حالت تدافعی در خود کرده اید، ممکن است تعجب کنید که چرا این رفتار شروع شد. چه چیزی باعث آن شد و چه چیزی ممکن است زمینه ساز آن باشد. در زیر برخی از علل یا منشأهای معمول دفاعی بودن آورده شده است:

واکنش به احساس ناامنی یا ترس

برای مثال، اگر در کودکی مورد آزار و اذیت قرار گرفته اید، ممکن است خودتان به یک قلدر تبدیل شوید تا با ایجاد توهم امنیت در لحظه احساس قدرت بیشتری کنید.

واکنشی به تروما یا بدرفتاری در اوایل دوران کودکی

بار دیگر، تدافعی بودن راهی برای احساس قدرتمندتر شدن است.

واکنش به اضطراب یا ناتوانی در قاطعیت

اگر مهارت برقراری ارتباط قاطعانه را ندارید یا از نظر اجتماعی مضطرب هستید، ممکن است به رفتار دفاعی تبدیل شود.

واکنش به شرم یا گناه

اگر در مورد چیزی احساس گناه می کنید و شخص دیگری موضوع مرتبطی را مطرح می کند، ممکن است به شیوه ای تدافعی پاسخ دهید.

واکنشی به پنهان کردن حقیقت

اگر بخواهید حقیقت را در مورد چیزی پنهان کنید یا دروغ بگویید، ممکن است حالت تدافعی به خود بگیرید.

واکنشی به حمله به شخصیت یا رفتار شما

اگر احساس می کنید که باید اقداماتی را که انجام داده اید یا برخی از جنبه های شخصیت خود را توجیه کنید، ممکن است به شیوه ای تدافعی پاسخ دهید.

واکنشی به احساس درماندگی برای تغییر

اگر کسی به بخشی از رفتار شما اشاره کرد که باید آن را  تغییر دهید اما در مورد آن احساس درماندگی می کنید، ممکن است به شیوه ای تدافعی پاسخ دهید.

نشانه یک اختلال سلامت روان

گاهی اوقات، حالت تدافعی بخشی از یک مشکل سلامت روان بزرگتر مانند اختلال شخصیت، اختلال خوردن و غیره است.

نکته ای در ارتباط با این زمینه

یک رفتار آموخته شده حالت تدافعی همچنین می تواند چیزی باشد که از والدین یا همسر به عنوان راهی برای برقراری ارتباط با دیگران یاد می گیرید.

به طور کلی، حالت تدافعی معمولاً ناشی از علل روانی اجتماعی است تا علل بیولوژیکی یا شیمیایی. این راهی برای ارتباط با جهان است که معمولاً ریشه در تجربیات زندگی یا زمینه اجتماعی دارد.

انواع حالت دفاعی

اکنون که علائم تدافعی بودن را می دانید، ممکن است از خود بپرسید که آیا انواع مختلفی از حالت تدافعی وجود دارد یا خیر. در واقع، چندین سبک مختلف برای دفاعی بودن وجود دارد.

• حمله به طرف مقابل: حمله به شخص مقابل برای بی اعتبار کردن او.
• بیان گذشته: یادآوری زمانی که شخص مقابل در گذشته مرتکب اشتباه شده است.
• رفتار بی سر و صدا: صحبت نکردن با کسی به خاطر انتقاد از شما.
• رفتارهایی برای انکار حقایق: با انکار انجام کارها یا دروغ گفتن در مورد انجام کارها، باعث می‌شود طرف مقابل سلامت عقل یا حافظه‌اش را زیر سوال ببرد. این معمولاً شامل القای این است که طرف مقابل غیرمنطقی است یا به وضوح فکر نمی کند.
• سرزنش یا پرخاشگری: سرزنش کردن به طرف مقابل برای هر چیزی که مورد انتقاد قرار می گیرید.
• خشم عادلانه: طوری رفتار کنید که انگار نباید در این موضوع مورد بازخواست قرار بگیرید
• به دلایلی (مثلاً گفتن این که سخت کار می‌کنید و این بهانه‌ای برای عدم گذراندن وقت با خانواده است).
• قربانی بی گناه: با انتقاد موافق هستید اما بعد گریه می کنید و خود را سرزنش می کنید. این کار باعث می شود تا طرف مقابل احساس گناه کند و همدردی کند (و از انتقادات بعدی جلوگیری کند).

تاثیر رفتار دفاعی

شاید احساس می کنید که گیر کرده اید و نمی توانید رفتار دفاعی خود را تغییر دهید، حتی اگر در درازمدت باعث بدتر شدن احساس شما شود. در طول مقاله برخی از تأثیرات منفی که عمل تدافعی می تواند بر زندگی شما داشته باشد آورده شده است.