اختلال دلبستگی، علائم و درمان

اختلال دلبستگی اصطلاحی است که در پزشکی برای تعریف نوعی از اختلال شدید و تقریبا نامتداول استفاده می شود که می تواند روی کودکان اثر بگذارد. اختلال دلبستگی یا RAD در اغلب موارد به نوعی روش های بسیار نادرست و مختلی است که فرد در اجتماع از خود نشان می دهد. این اختلال می تواند به نوعی شکست دائمی در شروع یا واکنش درست به اغلب ارتباطات اجتماعی بوده و منجر به راه های نادرست برای ارتباط شود. بر اساس مطالعات جدید در انجمن تخصصی روان شناسی امریکا یا DSM-5، شکلی از این اختلال که منجر به رفتارهای ناسازگار می شود را اختلال جداگانه ای به نام ” اختلال دلبستگی ناسازگاری” می نامند.

نکته مهم اختلال دلبستگی

اختلال دلبستگی از شکست در برقراری ارتباط عادی با مراقبان اصلی در اوایل کودکی شروع می شود. اینگونه مشکلات می تواند نتیجه ی تجربیات سخت و شدید در دوران کودکی باشد، مانند بی توجهی، خشونت، جدا شدن ناگهانی از مراقبان اصلی در بین سنین شش ماه تا سه سالگی، تغییرات مداوم در مراقب کودک، کمبود احساس مسئولیت فرد مراقب در قبال تلاش های کودک برای برقراری ارتباط. اغلب این تجربیات باعث ایجاد اختلال دلستگی خواهند شد.

این اختلال متفاوت از اختلال های فراگیر رشد یا تاخیر در رشد بوده و گاه همراه با شرایطی همچون ناتوانی هایی هوشی می باشد، و تمام این ها می توانند روی الگوی رفتاری کودک اثر بگذارند. شاخص اصلیبرای تشخیص اختلال دلبستگی بسیار متفاوت از شاخصی است که در ارزیابی یا گروه بندی سبک های ارتباطی مانند عدم امنیت یا ارتباط سازمان نیافته وجود دارد.

کودکان مبتلا به اختلال دلبستگی مدل های ارتباطی درونی مختل شده ای دارند که می تواند منجر به مشکلات رفتاری و ارتباطی در آینده ی ان ها شود. تحقیقات زیادی در مورد اثرات طولانی مدت این اختلال انجام نشده است و اطلاعات کمی در مورد حضور اختلال در زیر سن پنج سالگی وجود دارد. با این وجود  باز شدن یتیم خانه هایی بع از جنگ سرد و در اوایل سال 1990 باعث ایجاد فرصت برای تحقیق روی نوزادان و کودکانی شد که در سنین کم این شرایط را داشتند. 

علل بروز اختلال دلبستگی

اختلال دلبستگی زمانی ایجاد می شود که کودک نمی تواند به طور مداوم با یکی از والدین یا مراقب اصلی خود ارتباط داشته باشد. اگرکودک کم سن مکررا احساس تنهایی، بی قدرتی، نداشتن مراقب یا ترک شدن داشته باشد اغلت آن هرچه که باشد فرق ندارد، آن ها یاد می گیرند که نمی توانند به دیگران تکیه کرده و جهان جای خطرناک و ترسناکی است.

علت این اتفاق می تواند چیزهای متفاوتی باشد:

• هیچکس به او نگاه نمی کند، با او حرف نمی زند، به او لبخند زده نمی شود و در نتیجه کودک احساس تنهایی دارد.
• کودک را مرتبا از یک مراقب به فرد دیگری می دهند. ( برای مثال در نتیجه ی از دست دادن والدین، فرزندخواندگی)
• والدین کودکان بنا به شرایطی مانند افسردگی، بیماری یا مصرف مواد از نظر روانی و عاطفی نمی توانند به او رسیدگی کنند.
• گاه نیازهای کودک در نظر گرفته نمی شوند و گاهی به ان ها رسیدگی می گردد. کودک هیچوقت نمی داند باید انتظار چه چیزی را داشته باشد.

گاه مواردی که باعث ایجاد اختلال دلبستگی برای کودک می شوند اجتناب ناپذیر هستند اما سن کودک خیلی کم است که بتواند درک درستی از چیزهایی که اتفاق افتاده و علت آن ها داشته باشد. برای یک کودک کم سن، تنها این حس ایجاد می شود که هیچکس دوست ندارد از او مراقبت کند. او اعتماد خود به دیگران را از دست خواهد داد و برای او جهان تبدیل به جایی ناامن خواهد شد.

علائم هشداردهنده ی اولیه برای اختلال دلبستگی

با وجودی که هیچ وقت برای درمان و بهبود از اختلال دلبستگی دیر نیست اما هرچه زودتر شما بتوانید علائم اختلال را شناخته و گام هایی برای بهبود از آن بردارید بهتر است. باید در دوران اولیه ی رشد به مشکل رسیدگی کرد تا تبدیل ب مشکلاتی جدی تر نشود. اغلب با دریافت کمک های مناسب و حمایت های کافی درمان و بهبود از اختلال دلبستگی کار ساده ای خواهد بود.

علائم و نشانه های اختلال دلبستگی در نوزاد شما:

• او هرگز لبخند نمی زند.
• از خودش صدایی ایجاد نمی کند.
• نمی خواهد که کسی او را بغل کند.
• اجتناب از برقرار کردن ارتباط چشمی
• با چشمانش شما را تعقیب نمی کند.
• به شکل غیرقابل تحملی گریه می کند.
• تلاش های شما برای آرام شدن و برقراری ارتباط با او اثر ندارند.
• زمان زیادی را صرف تکان دادن خود یا آرام دراز کشیدن می کند.
• علاقه ای به بازی با اسباب بازی ها یا بازی هایی که با کسی در ارتباط باشد ندارد.
• وقتی او را تنها می گذارید به نظر می رسد توجهی نداشته یا اهمیتی به این موضوع نمی دهد.

بسیار مهم است که بدانید علائم اولیه ی اختلال دلبستگی بسیار شبیه به علائم اولیه ی اختلالاتی مانند اوتیسم یا اختلال بیش فعالی کم توجهی می باشد. اگر متوجه هریک از این علائم شده اید حتما با پزشک برای تشخیص تخصصی مشکل قراری داشته باشید.

علائم و نشانه های اختلال دلبستگی واکنشی

علائم و نشانه های متداول در کودکان کم سن عبارتند از:

• بیزار بودن از تماس فیزیکی و لمس شدن، کودکان مبتلا به اختلال دلبستگی اغلب وقتی به ان ها دست می زنید می خندند، خودشان را کمی جمع کرده و عقب می کشند و گاه صدایی از خود در می اورند، مثلا “اوه”. تماس و نوازش به جای ایجاد یک حس مثبت برای آن ها نوعی تهدید به حساب می آید.
• مشکلات کنترلی، اغلب کودکان مبتلا به اختلال دلبستگی زمان بیشتری برای در کنترل ماندن و اجتناب از حس بی پناهی نیاز دارند. آن ها اغلب سرکش و نافرمان، جسور و اهل دعوا هستند.
• مشکلات در خشم و عصبانیت، عصبانیت را می توان مستقیم، در رفتار یا کج خلقی ها، یا به کشل رفتارهای منفعل بیان کرد. کودک مبتلا به اختلال دلبستگی ممکن است خشم خود را در رفتارهایی پنهان سازد که در جامعه قابل قبول هستند، مانند بغل کردن خیلی محکم فرد دیگر یا دست دادن به شکلی که فرد دیگر را اذیت کند.

تشخیص اختلال دلبستگی

بر اساس تحقیقات اکادمی روان شناسی کودک و نوجوان امریکا، والدین یا مراقبان باید اغلب زمانی که متوجه شدند کودک رشد درست و مناسبی را ندارد نگرانی های خود را با یک فرد متخصص در میان بگذارند. کودک ممکن است درست وزن نگرفته یا حتی دچار کولیک های شدید شود. آن ها مانند هم سالان خود مسئولیت ها را نپذیرفته و در موقعیت های اجتماعی حاضر نمی شوند و وقتی فرد مراقب می خواهد با ان ها ارتباط داشته باشد واکنش خوبی به او نخواهند داشت.

برای اینکه کودکی مبتلا به اختلال دلبستگی تشخیص داده شود او باید شاخص های اصلی را علاوه بر موارد لیست شده در بالا داشته باشد. علائم باید بعد از نه ماهگی نمودار شوند و قبل از اینکه کودک به پنج سال رسیده باشد. این علائم باید حداقل برای یک سال ماندگار باشند.

اگر فکر می کنید کودکی ممکن است علائم اختلال دلبستگی را داشته باشد نگرانی های خود را برای یک فرد متخصص شرح دهید. پزشک نمی تواند برای تشخیص مشکل تست فیزیکی ای داشته باشد حتی اگر از نظر فیزیکی به کودک رسیدگی درستی نشده باشد.

درمان اختلال دلبستگی

درمان اختلال دلبستگی موفق نخواهد بود مگر اینکه  در ابتدا کودک در محیط امنی قرار گیرد که نیازهای فیزیکی و امنیتی او برآورده می شوند. وقتی کودک در محیط ایمن و بی خطری قرار گرفت درمان روی آموزش روانی به مراقبان متمرکز خواهد سد. این ها اغلب شامل کمک کرده به مراقب برای برقراری ارتباط عاطفی با کودک و شرح دادن هرگونه چالش دیگر خواهد بود، مانند مصرف مواد، خشونت در خانه، … است. این ها مراقب را قادر می سازند تا با کودک ارتباط برقرار کرده و نیازهای او را براورده سازد.

کودکان مبتلا به اختلال دلبستگی که درمان مناسبی دریافت نمی کنند در خطر بروز مشکلات روان شناختی در اینده ی خود قرار دارند.

پیشگیری از اختلال دلبستگی

مراقبانی که از نظر عاطفی با نوزاد در ارتباط هستند می توانند مانع از رشد اختلال دلبستگی شوند. ارتباط عاطفی می تواند چیزی شبیه با این ها باشد:

• برقراری ارتباط چشمی
• ارتباط با کودک در زمان تعویض پوشک یا حمام کردن او
• واکنش نشان دادن به احساسات کودک با حالات چهره و صحبت ها
• محدود کردن عواملی که باعث پرتی حواس می شوند مانند تکنولوژی

راه های زیادی هستند که می توانید به خودتان در مورد چگونگی برآورده کردن نیازهای عاطفی کودک در حال رشد اطلاعات دهید. اگر سوال یا نگرانی هایی دارید برای مراجعه به فرد متخصص جالت نکشید. کارکنان خدکات اجتماعی و دیگر متخصصان می توانند به شما کمک کنند تا اطمینان یابید نیازهای فیزیکی و عاطفی کودکتان را تامین می کنید. این ها می تواند شامل مشکلات شخصیتی یا رفتارهای مجرمانه یا مصرف مواد باشد.

اگر فکر می کنید کودک شما مبتلا به اختلال دلبستگی است برای رفتن نزد پزشک یا متخصص سلامت روان در همین امروز تعلل نکنید.