چطور مانع از خودکشی عزیزانمان شویم؟(قسمت اول)

فردی که خودکشی می کند شاید درخواست کمکی نکند اما به این معنا نیست که کمک نمی خواهد. کسانی که زندگی خود را به خطر می اندازند نمی خواهند بمیرند، آن ها تنها می خواهند آسیب دیدن را متوقف سازند. پیشگیری از خودکشی با تشخیص علائم هشداردهنده و جدی گرفتن آن ها آغاز خواهد شد. اگر فکر می کنید یک دوست یا یکی از اعضای خانواده ی شما به خودکشی فکر می کند شاید از بیان کردن این موضوع مقابل او بترسید. اما صحبت کردن راحت در مورد احساسات و افکار خودکشی می تواند یک زندگی را نجات دهد. ممانعت از خودکشی عزیزانمان با راههای زیر ممکن است.

درک خودکشی

انجمن جهانی سلامت تخیمن زده است تقریبا هر سال ِیک میلیون انسان برای خودکشی از دنیا می روند. چه چیزی باعث می شود افراد زیادی زندگی خود را نابود سازند؟ برای کسانی که گرفتار افسردگی و ناامیدی نیستند  سخت است درک کنند چه چیزی باعث می شود افراد زیادی زندگی خود را به پایان برسانند. اما فردی که خودکشی می کند در درد و رنج زیادی قرار دارد و در نتیجه گزینه ی دیگری مقابل خود نمی بیند.

خودکشی تلاشی ناامیدانه برای فرار از دردهایی است که غیرقابل تحمل هستند. سرشار شدن از احساساتی مانند تنفر از خود، ناامیدی یا تنهایی باعث می شوند نتواند راهی برای آرامش یافتن خود پیدا کند، به جز مرگ. اما باوجود امیدی که این افراد به پایان یافتن دردها دارند بسیاری از آن ها مقابل انتخاب پایان دادن به زندگی خود بسیار مبارزه می کنند. آن ها به دنبال راه چاره ای به جز خودکشی هستند اما نمی توانند راهی را مقابل خود ببینند.

باورهای نادرست متداول در مورد خودکشی

• باور غلط: کسانی که در مورد خودکشی حرف می زنند واقعا این کار را انجام  نمی دهند.

حقیقت: اغلب کسانی که تلاشی برای خودکشی داشته اند هشدار یا نشانه هایی از خود نشان داده اند. حتی به اشارات غیرمستقیم به خودکشی بی توجه نباشید. جملاتی  “وقتی من نباشم ناراحت خواهی شد” یا من نمی توانم هیچ راهی پیدا کنم”، اهمیتی ندارد این جملات چقدر کم گفته شده یا حالت شوخی داشته باشند، شاید این ها نشانه ای جدی از احساس تمایل به خودکشی باشند.

• باور غلط: هرکس که تلاش می کند خودش را بکشد یک دیوانه است.

حقیقت: اغلب کسانی که خودکشی می کنند دیوانه یا مجنون نیستند. آن ها ناراحت، افسرده، ناامید و با رنجش های زیادی هستند اما استرس شدید و دردهای عاطفی لزوما نشانه ای از بیماری های روانی نیستند.

• باور غلط و ممانعت از خودکشی عزیزانمان: اگر فردی تصمیم بگیرد خودش را بکشد هیچ چیز نمی تواند جلوی او را بگیرد.

حقیقت: حتی افرادی که مبتلا به شدیدترین افسردگی ها هستند احساسات مختلفی از مرگ دارند، آن ها تا آخرین لحظه بین تمایل به زندگی و میل به مرگ مردد هستند. اغلب این افراد مرگ را نمی خواهند بلکه می خواهند دردشان متوقف شود. تمایل برای تمام کردن همه چیز، حتی اگر خیلی قوی باشد، برای همیشه ادامه نخواهد داشت.

• باور غلط: افرادی که با خودکشی می میرند کسانی هستند که نمی خواهند کمک بگیرند.

حقیقت: تحقیقات روی قربانیان خودکشی نشان داده است بیش از نیمی از آن ها در شش ماه قبل از مرگشان به دنبال کمک های پزشکی رفته اند.

• باور غلط: صحبت کردن در مورد خودکشی می تواند به فرد ایده دهد.

حقیقت: شما با صحبت کردن در مورد خودکشی به فرد ایده های نادرستی نخواهید داد. بلکه برعکس آن درست است – مطرح کردن موضوع خودکشی و صحبت آزادانه در مورد آن از مفیدترین کارهایی است که شما می توانید انجام دهید.

نشانه های هشداردهنده برای خودکشی و ممانعت از خودکشی عزیزانمان

هرگونه صحبت یا رفتار در مورد خودکشی را جدی بگیرید. اینکه فرد در مورد خودکشی فکر می کند تنها یک علامت هشداردهنده نیست بلکه یعنی او از شما درخواست کمک می کند.

اغلب کسانی که اقدام به خودکشی کرده اند برای قصد خود هشدارهایی را بروز داده بودند. بهترین راه برای پیشگیری از خودکشی تشخیص این علائم هشداردهنده است و اینکه بدانید در صورت متوجه شدن این علائم باید چه واکنشی نشان دهید. اگر فکر می کنید یکی از اعضای خانواده یا دوستان شما قصد خودکشی دارد می توانید با نشان دادن راه های جایگزین، نشان دادن اهمیت او برای شما و کمک گرفتن از یک پزشک یا روانشناس نقشی در پیشگیری از این کار داشته باشید.

علائم هشداردهنده ی مهم برای خودکشی عبارتند از صحبت کردن در مورد کشتن یا آسیب زدن به خود، صحبت کردن یا نوشتن در مورد مرگ یا مردن، جستجو برای چیزهایی که می توانند برای خودکشی استفاده شوند مانند اسلحه یا دارو. اگر فرد دچار اختلالات روحی مانند افسردگی یا اختلال دوقطبی باشد، از اعتیاد به الکل رنج می برد، تلاش هایی در گذشته برای خودکشی داشته است یا سابقه ی خانوادگی خودکشی دارد این علامت ها خطرناک تر هستند.

یک علامت نامحسوس اما خطرناک در بین علائم هشداردهنده ی خودکشی ناامیدی است.

تحقیقات نشان داده اند ناامیدی یک شاخص قوی برای خودکشی می باشد. کسانی که احساس ناامیدی دارند اغلب در مورد احساسات سخت و غیرقابل تحمل حرف می زنند، یک آینده ی تلخ را برای خود پیش بینی می کنند و می گویند چیزی ندارند که به خاطر آن در زندگی تلاش کنند.

علامت های هشداردهنده ی دیگر که می توانند فکر به خودکشی را نشان دهند عبارتند از تغییرات خلقی شدید یا تغییرات ناگهانی شخصیتی، مانند تغییر از یک فرد اجتماعی به فردی منزوی یا از فردی خوش رفتار به یک انسان بی ادب، فرد متمایل به خودکشی به فعالیت های روزانه ی خود بی علاقه است، به ظاهر خود توجهی ندارد و تغییرات بزرگی در عادات خواب یا غذا خوردن خود نشان می دهد.

علائم هشداردهنده ی خودکشی برای ممانعت از خودکشی عزیزانمان عبارت است از:

• تمایل به مرگ، تمرکز غیرعادی روی مرگ یا خشونت.
• نداشتن امید برای آینده، احساس ناامیدی و ناگزیر بودن.
• تنفر از خود، احساس بی ارزش بودن، احساس گناه، خجالت یا تنفر از خود.
• حرف زدن در مورد خودکشی، هرگونه صحبت در مورد خودکشی، مرگ یا آسیب به خود.
• خداحافظی کردن، تماس ها و ملاقات های غیرمنتظره یا غیرعادی با خانواده و دوستان.
• رفتارهای آسیب رسان، مصرف زیاد الکل یا دارو، رانندگی پرخطر، رابطه ی جنسی ناسالم.
• جستجو برای ابزارهای مرگبار ، گشتن به دنبال اسلحه، قرص، چاقو یا شی دیگری که بتوان برای خودکشی استفاده کرد.
• احساس آرامش ناگهانی، حس آرامش و شادی ناگهانی بعد از افسردگی شدید می تواند به این معنا باشد که فرد به فکر تلاش برای خودکشی است.