شناخت اجتماعی در روانشناسی

شناخت اجتماعی زیرمجموعه ای از روانشناسی اجتماعی است که بررسی می کند چطور افراد مختلف اطلاعات را فراوری، نگهداری و استفاده می کنند و آن را در مقابل افراد دیگر و موقعیت های اجتماعی متفاوت به کار می برند. این زیرمجموعه روی نقشی تاکید دارد که فرایند شناختی در برخوردهای اجتماعی ایفا می کند. طرز فکر ما در مورد دیگران نقش مهمی روی طرز فکر، احساس و برخورد ما با جهان اطرافمان دارد. شناخت اجتماعی در روانشناسی چیست؟

تعریف شناخت اجتماعی

روانشناسان چطور شناخت اجتماعی را توصیف می کنند؟ در اصل تعریف خاصی برای این موضوع وجود ندارد اما برخی فاکتورهای رایج هستند که متخصصان زیادی آن ها را مهم دانسته اند.

شناخت اجتماعی شامل موارد زیر می شود:

• این فرایند شامل درک افراد دیگر است و اینکه چطور انسان های اطراف خود در این جهان را می شناسیم.
• بررسی فرایندهای ذهنی که شامل درک کردن، به یاد آوردن، فکر کردن و همراهی با افراد دیگر در جهان اجتماعی است.
• روانشناسان دوست دارند بدانند چرا ما درگیر اطلاعات خاصی در مورد اجتماع می شویم. چطور این اطلاعات در ذهنمان نگهداری می شوند و اینکه چطور برای برخورد با افراد دیگر از آن ها استفاده می کنیم.
• این موضوع تنها بررسی روانشناسی اجتماعی نیست بلکه تلاشی برای بررسی هر موضوع در زمینه ی روانشناسی اجتماعی می باشد. دانشمندان با استفاده از دیدگاه شناخت اجتماعی می توانند موضوعات مختلفی را بررسی کنند، از جمله رفتارها، دیدگاه شخصی، تعصب، تبعیض، ترغیب و تصمیم گیری.

نقش شناخت اجتماعی در روانشناسی

برای مثال، تصور کنید برای دیدار با یک فرد تازه و برای روزی خاص آماده می شوید. شما نه تنها نگران چگونه اثر گذاشتن خود و سیگنال هایی هستید که به فرد دیگر می فرستید بلکه نگران تداخل با سیگنال های داده شده توسط فرد دیگر می باشید. شما چگونه احساس فرد دیگر را شکل می دهید؟ چه چیزی را در رفتار فرد دیگر می خوانید؟

این تنها مثالی از چگونگی تاثیر شناخت اجتماعی روی یک برخورد اجتماعی است. شما می توانید در زندگی روزانه ی خود به مثال های بیشتری فکر کنید. ما زمان قابل توجهی از روز را صرف برخورد با افراد دیگر می کنیم و این شاخه ای از روانشناسی است که کمک می کند احساس، طرز فکر و رفتار خود در شرایط اجتماعی مختلف را درک کنیم.

 رشد شناخت اجتماعی

روانشناسان چگونگی رشد شناخت اجتماعی از دوران کودکی به بزرگسالی را بررسی می کنند. با رشد کودک، او نه تنها از احساسات، افکار و انگیزه ی خود آگاه تر می شود بلکه بهتر متوجه شرایط ذهنی و احساسی خود خواهد شد. با افزایش این آگاهی، کودکان در درک احساسات دیگران بهتر شده، بهتر می فهمند چطور به شرایط اجتماعی واکنش نشان دهند و از دیگران ذهنیتی به دست آورند.

در طول اولین مراحل رشد، کودکان بسیار خودبین هستند. آن ها جهان را از دیدگاه خود دیده و درباره ی اینکه افراد دیگر چطور جهان را می بینند زیاد فکر نمی کنند.

با بزرگ تر شدن کودک، او خود را با دریافت دیدگاه ها تطبیق داده و توانایی او برای فکر کردن در مورد علت رفتار افراد دیگر در شرایط اجتماعی مختلف افزایش خواهد یافت.

اخیرا تحقیقات شواهدی را نشان داده اند که توانایی کودکان برای فکر کردن در مورد دیدگاه افراد دیگر در سنین کم افزایش یافته است. حتی برخی کودکان در سنین پیش از دبستان توانایی دارند در مورد اینکه افراد دیگر چطور یک شرایط را می بینند فکر کنند.

یکی از مهم ترین پیشرفت ها در شناخت اجتماعی رشد تئوری ذهن است. تئوری ذهن به توانایی فرد برای درک و فکر کردن شرایط ذهنی افراد دیگر برمی گردد. خروجی تئوری ذهن این است که باید بتوانید افکار، انگیزه، علایق، نیازها، احساسات و تجربیات افراد دیگر را درک کنید. توانایی فکر کردن در مورد اینکه چطور این شرایط ذهنی می تواند روی رفتار دیگران اثر بگذارد برای ایجاد تاثیرات اجتماعی و توضیح چگونگی و دلیل انجام این کارها ضروری است.

سوالاتی در مورد شناخت اجتماعی در روانشناسی

سوالات متفاوت مربوط به شناخت اجتماعی که محققان علاقه مند به درک آن هستند کدام اند؟ دیدگاه ما نسبت به دیگران نقش مهمی در چگونگی ساخت روابط، برخورد ما با دیگران، رفتارمان با افراد دیگر و رفتار آن ها با ما ایفا می کند.

برخی از موضوعاتی که روانشناسان در زمینه ی شناخت اجتماعی به آن علاقه مندند عبارت است از:

• افکار ما چه تاثیری روی احساساتمان دارند؟
• شناخت خودمان چگونه ایجاد شده و چگونه روی روابط ما با دیگران اثر می گذارد؟
• کدام فرایندهای ذهنی روی ادراک فردی اثر دارند یا چگونه دیگران را درک می کنیم؟
• چگونه این نگرش را به دست می آوریم؟ این خصوصیات چه نقشی در زندگی اجتماعی ما دارند؟
• چطور احساسات و عواطف افراد دیگر را درک می کنیم؟ چطور طرز فکر یا احساسات آن ها را حدس می زنیم؟ کدام علائم یا نشانه ها را برای ساخت این فرضیه ها استفاده می کنیم؟

تفاوت های فرهنگی

روان شناسان اجتماعی متوجه شده اند تفاوت های فرهنگی متفاوتی در شناخت اجتماعی وجود دارد. وقتی به یک موقعیت اجتماعی نگاه می کنیم دو فرد مختلف ممکن است تفسیرهای متفاوتی داشته باشند. هر فرد ممکن است پیش زمینه ی منحصر به فردی از تجربیات، دانش، اثرات اجتماعی، احساسات و تفاوت های فرهنگی داشته باشد.

برخی تحقیقات نشان داده اند تاثیرات فرهنگی هستند که می توانند روی چگونگی تفسیر شرایط اجتماعی اثر داشته باشند. مشابه همین رفتار اجتماعی اگر در فرهنگ دیگری باشد می تواند معنای متفاوتی داشته باشد. افراد مختلف رفتارها را تفسیر کرده و از یک برخورد معنی خاصی را برداشت کرده و بعد مطابق باورهای خود در مورد شرایط عمل می کنند.

کمبودهای احتمالی شناخت اجتماعی در روانشناسی

یک انتقاد از برخی تحقیقات در زمینه ی شناخت اجتماعی می گوید این دانش روی رفتارهای فردی تمرکز زیادی دارد. از آنجایی که این موضوع خیلی اجتماعی است برخی می گویند بسیاری از مدل های فراوری اطلاعات در مورد شناخت اجتماعی بسیار محدود هستند. تمرکز روی جنبه های اجتماعی و ارتباطی تفکر انسانی می تواند باعث ایجاد درک بهتری از طرز فکر افراد و درک رفتار اجتماعی شود.