10 نوع اختلال شخصیتی (دلایل و درمان)

0 101 زمان تقریبی مطالعه 5 دقیقه

زمان مطالعه: 6 دقیقه

اختلال شخصیتی چیست؟ شخصیت روش فکر کردن، احساس کردن و رفتار کردنی است که ما را از افراد دیگر متمایز می سازد. شخصیت یک فرد تحت تاثیر تجربیات، محیط ( محیط اطراف، شرایط زندگی ) و شخصیت های در ارتباط قرار دارد، شخصیت یک فرد اغلب با گذشت زمان تغییری نمی کند. یک اختلال شخصیت روش فکر کردن، حس کردن و رفتار کردنی است که دور از انتظار فرهنگ جامعه بوده و باعث استرس یا مشکل در عملکرد فرد شده و با گذشت زمان ادامه می یابد.

ده نوع اختلال شخصیت خاص وجود دارد. اختلال های شخصیتی الگوهای طولانی از رفتارها و تجربیات درونی هستند که تفاوت قابل توجهی با چیزی دارند که از فرد انتظار می رود. الگوی تجربیات و رفتارها در اواخر نوجوانی یا اوایل جوانی شروع شده و باعث بروز مشکل در عملکرد فرد خواهد شد. بدون درمان، اختلال شخصیتی برای همیشه باقی خواهد ماند.

اختلالات شخصیتی حداقل روی دو بخش از موارد زیر اثر خواهند گذاشت:

روش ارتباط با افراد دیگر
روش واکنش های احساسی
شیوه کنترل رفتارهای دیگران
روش فکر کردن در مورد خودمان و دیگران

مطالعه بیشتر: پارافیلیا

انواع اختلال شخصیتی

بیشتر بخوانید: اختلال شخصیت نمایشی یا هیستریونیک

اختلال شخصیتی ضد اجتماعی

الگویی از بی توجهی یا خشونت نسبت به حقوق دیگران. فرد مبتلا به اختلال شخصیت ضد اجتماعی از روال های عادی در جامعه پیروی نکرده، مرتبا دروغ گفته یا دیگران را فریب می دهد یا شاید رفتار تهاجمی داشته باشد.

بیشتر بخوانید: صفات فرد با اختلال شخصیت ضد اجتماعی با عملکرد بالا

اختلال شخصیت اجتناب ناپذیر

الگویی از خجالت شدید، احساس بی کفایتی و حساسیت بسیار شدید به انتقاد شدن. بیماران اختلال شخصیتی اجتناب ناپذیر نمی خواهند با افراد دیگر قاطی شوند مگر اینکه مطمئن باشند او را دوست خواهند داشت، انتقاد نشده یا طرد نمی شوند یا شاید فکر می کنند این افراد به قدر کافی برای ارتباط خوب نیستند یا منطق اجتماعی ندارند.

اختلال شخصیت مرزی

الگویی از عدم ثبات در روابط شخصی، احساسات شدید، تصویر فردی ضعیف و تحریک پذیر. فرد مبتلا به اختلال مرزی ممکن است مسیرهای بسیار طولانی برود برای اینکه تنها نماند، تلاش های مکرری برای خودکشی دارد، خشم شدید نادرستی از خود نشان داده یا مرتبا احساس پوچی می کند.

بیشتر بخوانید: معیارهای اختلال شخصیت مرزی (BPD) برای تشخیص

اختلال وابسته

الگویی از نیاز به مراقبت و رفتاری مطیعانه و چسبیدن به فردی دیگر. بیماران اختلال شخصیتی وابسته بدون راهنمایی دیگران به سختی برای زندگی روزانه ی خود تصمیم گرفته یا زمان تنهایی احساس ناراحتی یا ناامیدی دارند زیرا می ترسند نتوانند از خودشان مراقبت کنند.

اختلال شخصیت هیستریک

الگویی از احساسات خیلی شدید و نیاز به جلب توجه. افراد مبتلا به اختلال هیستریک وقتی در مرکز توجه نباشند احساس راحتی ندارد، آن ها ممکن است از ظاهر فیزیکی خود برای جلب توجه دیگران استفاده کرده یا مکرر احساسات خود را تغییر داده یا در آن اغراق کنند.

اختلال نارسیسیستی

الگویی از نیاز به تایید شدن و نداشتن یکدلی و همراهی با دیگران. فرد مبتلا به اختلال شخصیتی نارسیسیستی شاید بیش از حد تصور مهم بودن داشته باشد، فکر کند همیشه حق با اوست، بخواهد از دیگران سود ببرد یا با کسی همدلی ندارد.

اختلال شخصیتی وسواس فکری

الگویی از دغدغه ی شدید برای نظم، عالی بودن و کنترل داشتن. فرد مبتلا به این اختلال شخصیتی ممکن است بیش از حد روی جزئیات یا برنامه ها تمرکز کند، زمان زیادی را کار کرده و وقتی برای تفریح یا دوستان خود نگذارد یا در ارزش ها و اخلاق انعطافی نداشته باشد.

اختلال پارانوئید

الگویی از مشکوک بودن به دیگران و دیدن آن ها به چشم مجرم. افراد مبتلا به اختلال پارانوئید اغلب باور دارند دیگران می خواهند به آن ها آسیب زده یا فریبشان دهند و به افراد دیگر اعتماد نکرده یا نزدیک نمی شوند.

بیشتر مطالعه کنید: از اختلال شخصیتی پارانوئید چه می دانید؟

اختلال شخصیتی اسکیزوئید

جدا بودن از روابط اجتماعی و نشان دادن احساسات کم. فرد مبتلا به اسکیزوئید اغلب وارد روابط نزدیک نمی شود، می خواهد تنها باشد و به احترام یا انتقاد از جانب دیگران اهمیتی نمی دهد.

اختلال شخصیتی اسکیزوتایپی

الگویی از راحت نبودن در روابط نزدیک، داشتن افکار تحریف شده و رفتارهای غیرعادی. بیمار این اختلال باورهای عجیب یا رفتار و حرف های غیرعادی داشته و اضطراب اجتماعی شدیدی دارد.

بیشتر بخوانید: اختلال شخصیت اسکیزوتایپی

چه چیزی باعث اختلال شخصیتی می شود؟

دلیل مشخصی وجود ندارد که چرا برخی افراد دچار اختلال شخصیتی شده و برخی دیگر اینگونه نیستند. بیشتر محققان بر این باورند ترکیبی از فاکتورهای مختلف دراین بین درگیرند، مانند:

فاکتورهای ژنتیکی
محیطی که در آن رشد می کنیم.
تجربیات اوایل کودکی و نوجوانی

آیا محیطی که در آن بزرگ می شویم موثر است؟

محیطی که در آن رشد می کنیم و کیفیتی که از ما مراقبت می شود می تواند روی رشد شخصیتیمان اثر بگذارد. اگر تجربه ی موارد زیر را داشته باشید به احتمال بیشتری دچار اختلال خواهید شد:

نداشتن حمایت یا تجربیات بد در طول دوران مدرسه، در کنار همسر یا در جوامع بزرگتر
زندگی خانوادگی بدون ثبات یا بی نظم، مانند زندگی با والدینی که الکلی بوده یا با مدیریت یک مشکل روحی گرفتارند.
نداشتن حمایت از یک مراقب – خصوصا اگر تجربه ی بحران روانی داشته باشید. این اتفاق برای شما سخت تر خواهد بود.

اگر دوران کودکی سخت یا تجربیات بدی داشتید شاید باورهای خاصی در مورد اینکه دیگران در مورد شما و اینکه روابطتان چطور پیش می رود پیدا کنند. شاید استراتژی های متفاوتی را برای تطابق با این شرایط استفاده کرده باشید که در زندگی شما در دوران بزرگسالی موثر نخواهند بود.

چگونه تجربیات اوایل زندگی باعث بروز اختلال شخصیتی می شود؟

تجربیات ما در طول دوران رشد می تواند روی شخصیتمان در اواخر زندگی اثرگذار باشد. تجربیات سخت یا آسیب های روانی می توانند باعث اختلال شخصیتی شوند، از جمله:

بی توجهی
خشونت فیزیکی، جنسی یا کلامی
از دست دادن والدین یا یک داغ ناگهانی
حضور داشتن در تصادف یا حوادث بزرگ

همه ی افرادی که تجربه ی یک شرایط بحرانی را داشته اند دچار مشکلات روحی نخواهند شد. روشی که شما و دیگران به این مشکل واکنش نشان می دهید، در کنار حمایت و مراقبتی که برای کمک و کنار آمدن با شرایط دریافت می کنید تفاوت بزرگی ایجاد خواهد کرد. در مقابل تمام کسانی که دچار اختلال هستند نیز دارای تجربیات وحشتناک نبوده اند.

آیا اختلال شخصیت می تواند ژنتیکی باشد؟

برخی از المان ها هستند که شخصیت ما به ارث می برد. ما با طبیعت مختلفی به دنیا می آییم، برای مثال کودکان در میزان فعالیت، میزان توجه و تطابق با تغییرات متفاوت اند. برخی محققان می گویند وراثت در ایجاد اختلال شخصیتی نقش دارد.

چه درمانی برای شما موثر خواهد بود؟

درمان های مختلفی هستند که در صورت تجربه ی اختلال شخصیتی به شما کمک می کنند:

دارو
روان درمانی های مختلف
شرکت داشتن در درمان: فاکتور بسیار مهم در درمان شما رابطه ای است که با متخصصی که کمکتان می کند برقرار می کنید – چه او یک مشاور باشد، روان شناس, روان پزشک یا مددکار اجتماعی. درمان خوب بستگی به درگیر شدن شما در چیزهایی که می گوید دارد.

اختلال شخصیتی داری؟ وقتشه از همکده کمک بگیری!

اگه احساس می‌کنی رفتارهایی داری که برات یا اطرافیانت مشکل ایجاد می‌کنه، ممکنه اختلال شخصیتی باشه. مشاوره فردی تو همکده می‌تونه بهت کمک کنه تا مشکلات رو شناسایی کنی و راه‌های درمانی درست رو پیدا کنی. با راهنمایی درست، می‌تونی زندگی بهتری بسازی و روابط سالم‌تری داشته باشی.

مطالعه بیشتر در: تأثیر مشاوره روانشناسی همکده