فرق استرس و اضطراب از نظر روانشناسی
شناخت فرق استرس و اضطراب می تواند در تشخیص و تعیین گزینه درمانی هر یک از آنها موثر باشند. استرس و اضطراب بخشی طبیعی از واکنش مبارزه یا فرار و واکنش بدن به خطر احتمالی است. بروز استرس و اضطراب هر دو طبیعی هستند، اما در برخی شرایط ممکن است زندگی افراد را تحت تأثیر قرار دهند. برای همین بهتر است فرق استرس و اضطراب را بدانید تا با تشخیص زودهنگام بتوانید برای درمان فوری به روانشناس یا روانپزشک مراجعه کنید.
تفاوت بین استرس و اضطراب از نظر تعریف
استرس و اضطراب هر دو بخشی از پاسخ طبیعی مبارزه یا فرار بدن هستند. در صورت احساس خطر بدن برای مقابله با آن هورمون استرس را ترشح می کند. هورمون های استرس باعث افزایش ضربان قلب و در نتیجه پمپاژ خون بیشتر به اندام های بدن می شود. افزایش سرعت تنفس و بالا رفتن فشار خون از سایر علائم ترشح هورمون های استرس در بدن هستند. در همان زمان، حواس فرد تیزتر می شود و بدن او مواد مغذی را در خون آزاد می کند. این فرآیند واقعا سریع اتفاق می افتد و کارشناسان آن را استرس می نامند. اما اضطراب، پاسخ بدن به استرس است.
بسیاری از مردم اضطراب را به عنوان احساس پریشانی، ناراحتی یا ترسی که فرد قبل از یک رویداد مهم احساس می کند، تشخیص می دهند. اضطراب فرد را هوشیار و آگاه نگه می دارد.
فرق استرس و اضطراب از نظر علائم
شباهت های زیادی بین علائم استرس و اضطراب وجود دارد. زمانی که فردی استرس دارد، ممکن است علائم زیر را تجربه کند:
- تنهایی
- حالت تهوع
- سرگیجه
- افکار مضطرب
- اسهال یا یبوست
- ناراحتی عمومی
- افزایش ضربان قلب
- تنفس سریع و تند
- بدخلقی، تحریک پذیری یا عصبانیت
اما بروز اضطراب می تواند با علائم دیگری همراه باشد که مهمترین آنها عبارتند از:
- تنش
- تعریق
- عصبانیت
- بی قراری
- اسهال یا یبوست
- افزایش ضربان قلب
- تنفس سریع و تند
- احساس ناراحتی یا ترس
فرق استرس و اضطراب از نظر روش تشخیصی
استرس و اضطراب بخشی از یک واکنش بدنی هستند و علائم مشابهی دارند. برهمین اساس ممکن است تشخیص استرس و اضطراب از همدیگر تا حدودی سخت باشد. استرس معمولا کوتاه مدت و در پاسخ به یک تهدید شناخته شده است. اضطراب ممکن است در طولانی مدت ادامه یابد و حتی هیچ علت مشخصی نداشته باشد.
تفاوت استرس و اضطراب از نظر گزینه های درمانی
راهکارهای درمانی مختلفی برای درمان استرس و اضطراب وجود دارند که می توان از هر یک از آنها استفاده کرد. مهمترین آنها عبارتند از:
استراتژی های آرامش
راهبردهای تمدد اعصاب و تکنیک های آرامش می تواند در مقابله و کمک به استرس و اضطراب موثر باشند، از جمله:
- تمرین یوگا
- تمرین تا چی
- تمرینات تنفسی
- شمردن آهسته و آرام تا 10
- تجسم یک صحنه آرام، مانند ساحل یا علفزار
- تمرکز بر یک کلمه آرامش بخش، مانند “صلح” یا “آرامش”
ورزش
هر گونه فعالیت بدنی و برخی از تمرینات ورزشی می تواند به افراد برای مقابله با موقعیت های استرس زا کمک کند. آسان ترین این روش ها می توانند شامل پیاده روی سریع، دوچرخه سواری یا دویدن باشد. حرکات منظم فعالیت هایی مانند یوگا و چی گونگ نیز می تواند در ایجاد احساس آرامش افراد موثر باشند و استرس و اضطراب افراد را تا حدود زیادی درمان کنند.
صحبت کردن در مورد نگرانی ها
صحبت کردن در مورد نگرانی های آنها، چه رو در رو و از طریق برقراری ارتباط با دیگران، چه از طریق تلفن یا از طریق شبکه های مجازی، می تواند به افراد برای کاهش استرس کمک کند. افراد ممکن است انتخاب کنند که با یک دوست، شریک، یکی از اعضای خانواده یا همکارشان چت کنند. اما در شرایطی که فکر می کنید نمی توانید به یک فرد اعتماد کنید و حرف ها و مشکلات خودتان را به او بگویید بهتر است از طریق مشاوره آنلاین با یکی از روانشناسان باتجربه و مورد اعتماد از همکده تماس بگیرید.
انجمن اضطراب و افسردگی آمریکا توصیه می کند که مردم مراقب ذهن و بدن خود باشند و در صورت امکان برای رفع و مقابله با استرس و اضطراب خود هر چه سریع تر اقدام کنند.
علاوه بر آن بهتر است برای کاهش اضطراب و استرس خود موارد و راهکارهای زیر را در نظر بگیرید:
- بپذیرند که نمی توانند همه چیز را کنترل کنند.
- علل و محرک های استرس و اضطراب خود را بشناسید.
- مصرف کافئین و الکل را محدود کنید.
- وعده های غذایی متعادل بخورید.
- به اندازه کافی بخوابید.
- هر روز ورزش کنید.
در صورت بروز هر یک بهتر است حتما به دنبال درمان باشید چون استرس درمان نشده و اضطراب کنترل نشده می تواند در زندگی روزمره شما اختلال ایجاد کند و بر سلامت روانی و جسمی شما تأثیر بگذارد.
در بروز استرس و اضطراب چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
گاهی اوقات، استرس می تواند به اضطراب تبدیل شود. استرس واکنش بدن به یک تهدید است و اضطراب واکنش بدن به استرس است. استرس و اضطراب همیشه چیز بدی نیست. آنها واکنش های طبیعی و کوتاه مدتی هستند که افراد برای ایمن و سالم ماندن به آنها نیاز دارند.
اما در هنگام استرس و اضطراب طولانی مدت باید با پزشک مشورت کنید. چون احتمال دارد به استرس مزمن یا اختلال اضطرابی دچار شده باشید. علائم هشدار دهنده ای که باید مراقب آنها بود عبارتند از:
- ترس های غیر منطقی
- افکار خودکشی
- احساس خارج از کنترل
- خلق و خوی ضعیف طولانی مدت
- خودآزاری یا فکر کردن به خودآزاری
- تغییر قابل توجهی در عادات خواب
- تغییر قابل توجهی در عادات غذایی
- تغییر قابل توجهی در عادات بهداشت شخصی
- اضطراب بیش از حد که در زندگی روزمره اختلال ایجاد می کند.
- سوء استفاده از مواد مخدر یا الکل برای مقابله با استرس یا اضطراب
اگر استرس یا اضطراب شما به این تکنیک‌های مدیریتی پاسخ نمی‌دهد، یا اگر احساس می‌کنید که استرس یا اضطراب بر فعالیت های روزمره یا خلق و خوی روزانه‌تان تأثیر می‌گذارد و به راحتی نمی توانید علائم خود را کنترل کنید بهتر است با یک روانشناس یا روانپزشک مشورت کنید. یک روانشناس می تواند در تعیین اینکه آیا شما ممکن است اختلال اضطرابی داشته باشید کمک کند. اختلالات اضطرابی ممکن است در طولانی مدت ادامه پیدا کنند و حتی بر خلق و خو و عملکرد تأثیر منفی می گذارد.
برخی از اختلالات اضطرابی، مانند آگورافوبیا (ترس از فضاهای عمومی یا باز)، ممکن است در فعالیت های روزمره فرد اختلال ایجاد کند. طبق آخرین داده های موسسه ملی سلامت روان ، 31 درصد از آمریکایی ها در طول زندگی خود دچار اختلال اضطراب می شوند.
آیا استرس می تواند به اضطراب تبدیل شود؟
اگر چه برخی فرق بین استرس و اضطراب دیده می شود اما ارتباط نزدیکی با هم دارند. در برخی موارد، استرس ممکن است باعث اضطراب شود. برای مثال، اگر در مورد یک اتفاق بزرگ در آینده استرس دارید، ممکن است متوجه شوید که به طور کلی نسبت به هیچ چیز خاصی عصبی می شوید.
استرس و اختلالات مرتبط با اضطراب کدامند؟
استرس و اضطرابی که به طور مکرر رخ می دهد ممکن است نشان دهنده یا علائم یک بیماری زمینه ای باشد که برخی از آنها عبارتند از:
- اختلال اضطراب فراگیر (GAD). GAD یک ویژگی شایع اختلال اضطرابی است.
- اختلال استرس پس از سانحه (PTSD). این وضعیتی است که باعث فلاش بک یا اضطراب در نتیجه یک تجربه آسیب زا می شود.
- اختلال اضطراب اجتماعی. این وضعیت باعث ایجاد احساس شدید اضطراب در موقعیت هایی می شود که شامل تعامل با دیگران است.
- اختلال وسواس اجباری (OCD). این حالتی است که باعث ایجاد افکار تکراری و اجبار به انجام برخی اعمال تکراری می شود.
- اختلال هراس. این حالت باعث حملات پانیک می شود که لحظات ترس شدید همراه با تپش قلب، تنگی نفس و ترس از عذاب قریب الوقوع است.
سخن آخر
مرز باریکی بین استرس و اضطراب وجود دارد. هر دو واکنش‌های احساسی هستند، اما استرس معمولاً توسط یک محرک خارجی ایجاد می‌شود. محرک می تواند کوتاه مدت ، مانند ضرب الاجل کاری یا دعوا با یکی از عزیزان یا طولانی مدت، مانند ناتوانی در کار، تبعیض یا بیماری مزمن باشد. استرس می تواند منجر به بروز علائم روانی و جسمی مانند تحریک پذیری، عصبانیت، خستگی، درد عضلانی، مشکلات گوارشی و مشکل در خواب شود.
از سوی دیگر، اضطراب با نگرانی های مداوم و بیش از حد تعریف می شود که حتی در غیاب یک عامل استرس زا از بین نمی روند. اضطراب منجر به مجموعه ای تقریباً مشابه از علائم استرس مانند بی خوابی، مشکل در تمرکز، خستگی، تنش عضلانی و تحریک پذیری می شود.
استرس و اضطراب واکنش های کاملاً طبیعی انسان به موقعیت های تهدید کننده یا نگران کننده محسوب می شوند. آنها بخشی از واکنش مبارزه یا فرار هستند که با آماده کردن بدن برای مقابله با خطر، ما را ایمن نگه می‌دارند. استرس واکنش بدن به یک تهدید است، در حالی که اضطراب واکنش بدن به استرس است.
استرس و اضطراب با تکنیک های آرامش بخش، مانند تمرینات تنفسی، فعالیت بدنی و صحبت در مورد نگرانی های خود قابل درمان و مدیریت هستند. گاهی اوقات استرس و اضطراب می تواند بر افراد غلبه کند و منجر به استرس مزمن یا اختلال اضطراب شود. هرکسی که استرس یا اضطراب را در زندگی روزمره‌اش تداخل می‌کند، بهتر است با یک پزشک مشورت کند.