علل شب ادراری کودکان بالای هفت سال را می دانید؟
با وجودی که خیس کردن خود می تواند نشانه ای از یک بیماری پنهان باشد. اما اغلب کودکانی که تختخواب خود را خیس می کنند هیچ بیماری پنهانی ندارند که بتواند علتی برای این مشکل باشد. در حقیقت یک مشکل پنهان در سلامت تنها در یک درصد از کودکانی که مرتبا جای خود را خیس می کنند تشخیص داده می شود. علل شب ادراری کودکان بالای هفت سال در ادامه بررسی شده است.
این حقیقت بدان معنا نیست که کسی که جای خود را خیس کند می تواند ان را کنترل کرده یا این کار را از روی عمد انجام می دهد. کودکانی که خود را خیس می کنند تنبل، خودسر یا سرکش نیستند. خیس کردن تختخواب اغلب مشکلی است که ادامه دار خواهد بود.
انواع خیس کردن تختخواب
دو نوع خیس کردن جای خواب در کودکان وجود دارد: اولیه و ثانویه. خیس کردن اولیه یعنی خیس کردن جای خواب که از اوایل دوران کودکی بدون هیچ وقفه ای ادامه داشته است. کودکی که دچار خیس کردن اولیه باشد برای مدتی طولانی است که اصلا شب ها را خشک به صبح نرسانده است. خیس کردن ثانویه معمولا بعد از اینکه کودک شب ها جایش خیس نبوده شروع شده و برای زمانی حدود شش ماه ادامه خواهد داشت.
چه چیزی باعث خیس کردن ثانویه جای خواب می شود؟
علل شب ادراری کودکان بالای هفت سال می تواند یکی از موارد زیر یا ترکیبی از چند مورد آن ها باشد:
- کودک برای تمام شب قادر نیست ادرار خود را کنترل کند
- وقتی مثانه ی کودک پر می شود از خواب بیدار نمی گردد
- در طول ساعات انتهایی عصر و شب کودک زیاد به دستشویی رفته و حجم ادرار او زیاد است
- عادات کودک برای دستشویی رفتن در طول روز ضعیف است. بسیاری از کودکان عادت دارند با دستشویی رفتن مقابله کرده و تا جایی که می توانند دستشویی خود را نگه می دارند. والدین اغلب با نشانه های کودک برای نگه داشتن ادرار خود آشنا هستند مانند فشردن صورت، انداختن پاها روی هم، تکان دادن خود، مچاله شدن در خود و نگه داشتن محل دفع ادرار.
چه چیزی عامل خیس کردن ثانویه ی تختخواب می شود؟
خیس کردن ثانویه ی جای خواب می تواند نشانه ای از مشکل در سلامت جسمی یا مشکلات عاطفی باشد. کودکی که مبتلا به خیس کردن ثانویه است به احتمال بیشتری علائم دیگری نیز خواهد داشت مانند خیس کردن جای خواب در طول روز. علل متداول برای خیس کردن ثانویه ی جای خواب عبارتند از:
- عفونت دستگاه ادراری از علل شب ادراری کودکان بالای هفت سال ؛ نتیجه ی التهاب دستکاه ادراری می تواند درد یا سوزش در زمان ادرار باشد، در نتیجه کودک برای ادرار کردن بیشتر مقابله کرده و کمتر به دستشویی خواهد رفت. عفونت دستگاه ادراری در کودکان می تواند نشان از مشکلات دیگر نیز باشد مانند ناهنجاری های اناتومیک.
- دیابت؛ افراد مبتلا به دیابت دارای سطح بالاتری از قند در خون خود هستند.بدن برای رها شدن از این قند اضافی سعی دارد ادرار بیشتری را تولید کند. نیاز به ادرار کردن مکرر یکی از عوامل متداول برای دیابت است.
- ناهنجاری های ساختاری یا آناتومیک؛ ناهنجاری در اعضای بدن، ماهیچه ها یا اعصابی که در ادرار کردن درگیر هستند می تواند منجر به عدم تناوب یا دیگر مشکلات در زمان ادرار شود که می توانند خود را به شکل خیس کردن خود در خواب نشان دهند.
- علل شب ادراری کودکان بالای هفت سال با مشکلات عصبی؛ اختلالات در سیستم عصبی یا جراحت یا بیماری دستگاه عصبی باشد که می تواند تعادل دستگاه عصبی را برهم زند که مسئول کنترل ادرار هستند را برهم زند.
- مشکلات عاطفی؛ یک محیط استرس زا در خانه، مانند خانه ای که در ان والدین مرتبا با هم دعوا و اختلاف دارند، گاه باعث می شود کودک جای خود را خیس کند. تغییرات بزرگ، مانند شروع مدرسه، یک نوزاد جدید در خانه یا رفتن به یک خانه ی جدید، از دیگر عوامل استرس زایی هستند که می توانند باعث خیس کردن کودک شوند. کودکانی که از نظر جنسی سا جسمی مورد خشونت قرار می گیرند نیز گاه شروع به خیس کردن خود در خواب می کنند.
آیا خیس کردن جای خواب حالت ارثی دارد؟
گاه این مشکل در خانواده منتقل شده و دیگر اعضا نیز ان را تجربه می کنند. بسیاری از کودکانی که خود را خیس می کنند والدینی دارند که این کار را می کرده اند. برای بسیاری از کودکان، در همان حدود سنی والدین خیس کردن جایشان متوقف خواهد شد.
فاکتورهای خطر برای خیس کردن جای خواب کودکان چه هستند؟
فاکتورهای خطر برای شروع خیس کردن جای خواب در کودکان عبارتند از:
- اپنه ی خواب
- یبوست شدید
- خشونت جنسی
- عفونت دستگاه ادراری
- برخی داروها و مواد ( مثلا کافئین)
- جنسیت مرد و سابقه ی خانوادگی
- مصرف زیاد مایعات قبل از زمان خواب
- مشکلات در سلامت مانند ناهنجاری های آناتومی یا مشکل در عملکرد کلیه ها، مثانه یا سیستم عصبی
علل شب ادراری کودکان بالای هفت سال
اغلب افرادی که خود را در خواب خیس می کنند تنها این کار را شب ها انجام می دهند. ان ها اکثرا هیچ علامت دیگری به جز خیس کردن خود در شب ندارند.
علائم دیگر می توانند نشانه ای از مشکلات روانی یا مشکلاتی در سیستم عصبی یا کلیه ها باشند و به خانواده یا متخصص درمانگر هشدار می دهند که مشکل می تواند چیزی فراتر از خیس کردن جای خواب باشد.
- یبوست
- خیس کردن خود در طول روز
- تکرر، ضرورت یا سوزش در زمان ادارر
- احساس عدک کنترل روی حرکات مدفوع
- ادرار تیره یا یا وجود خون در لباس زیر یا شلوار شما
- احساس فاشر، چکه چکه ریختن یا هر علامت غیرعادی دیگر در زمان ادرار کردن
تکرر ادرار در کودکان می تواند متفاوت از بزرگسالان باشد.
- تکرر به عنوان یک علامت باید در مقایسه با چیزی که قبلا برای کودک عادی بوده است قضاوت شود.
- به همین میزان از اهمیت، نداشتن ادرار کافی ( کمتر از سه بار ادرار کردن در یک روز) در طول روز است که ان نیز می تواند نشانه ای از مشکلات پنهان دیگر باشد.
- با وجودی که بسیاری از بزرگسالان تنها سه یا چهار بار در روز ادرار می کنند کودکان دفعات بیشتری این کار را انجام داده و شاید روزانه بین ده تا دوازده مرتبه ادرار کنند.
انقباضات مدفوع می تواند به شکل یبوست خود را نشان دهد. هردو یبوست و این انقباض ها می توانند باعث سوزش و فشار شوند و این خود به اعضای دستگاه ادراری نزدیک ان و ماهیچه هایی که خروج جریان ادرار از بدن را کنترل می کنند تاثیر دارد.
- هردو سفت شدن مدفوع و یبوست در کودکان چیزی غیرعادی نیستند.
- یک رژیم غذایی سخت برای بهبود عملکرد دستگاه گوارش یا داروهای مرتبط می توانند اغلب باعث بهبود خیس کردن خود در خواب شوند.
- مدفوع های سفت و متراکم شده در روده می توانند روی مثانه و اعصاب و ماهیچه های اطراف ان فشار اورده و با کنترل ادرار در تداخل باشد.
- سفت شدن مدفوع اغلب زمانی ایجاد می گردد که مدفوع در بخش پایین روده ها جمع شده و در نتیجه حرکات مدفوع خیلی سخت یا حتی غیرممکن خواهد شد. وقتی مدفوع فشرده می گردد اغلب شما درد زیادی را تجربه خواهید کرد.
چه زمانی از پزشک کمک بگیریم؟
اغلب کودکان خودشان با بزرگ شدن مشکل خیس کردنشان در خواب حل خواهد شد – اما برخی نیاز به کمی کمک دارند. در موارد دیگر خیس کردن می تواند نشانه ای از مشکلی پنهان باشد که نیاز به پیگیری درمانی علل شب ادراری کودکان بالای هفت سال دارد.
با پزشک کودک خود مشورت کنید اگر:
- کودک شما بعد از هفت سالگی هنوز تخختخوابش را خیس می کند.
- بعد از چند ماه خشک بودن در شب کودک شروع به خیس کردن جای خود کرده است.
- خیس کردن جای خواب با درد در زمان ادرار، تشنگی غیرعادی، ادرار صورتی یا قرمز، سفت شدن مدفوع یا خروپف کردن همراه است.
مشکلاتی که با خیس کردن خود همراه هستند.
خیس کردن خود در خواب اگر بدون وجود هرگونه مشکل فیزیکی باشد خطری برای سلامت نخواهد داشت. با این وجود ممکن است عوارضی را برای کودک شما همراه داشته باشد، مثلا:
- احساس گناه و خجالت کشیدن که می تواند باعث کاهش عزت نفس شود.
- جوش هایی در ناحیه ی جنسی و پایین تنه ی کودک–خصوصا اگر با همان لباس خیس می خوابد.
- از دست دادن فرصت برای شرکت در فعالیت های اجتماعی، مانند رفتن به کمپ یا گذراندن شبی را خارج از خانه
تشخیص مشکل
با توجه به شرایط، شاید پزشک شما موارد زیر را برای تشخیص علل نهفته ی خیس کردن جای خواب تجویز کرده تا به ارزیابی درمان صحیح کمک کنند:
- تست فیزیکی
- بررسی علائم، مصرف مایعات، سابقه ی خانوادگی، عادات ادرار و مدفوع، مشکلات دیگری که همراه با خیس کردن خود در خواب هستند
- آزمایش ادرار برای بررسی نشانه های عفونت یا دیابت
- تست های تصویری یا ایکس – ری از کلیه ها و مثانه برای نگاه به ساختار دستگاه ادراری
- انواع دیگر از تست های بررسی دستگاه ادراری در صورت نیاز.
درمان علل شب ادراری کودکان بالای هفت سال
اغلب کودکان با بزرگ شدن مشکلشان خودش حل خواهد شد. اگر نیاز به درمان وجود داشته باشد می توانید در مورد گزینه ها با پزشک خود مشورت کرده و ببینید برای شرایط شما کدام درمان بهتر اثر خواهد کرد.
اگر کودک شما خودش برای خیس کردن جایش در خواب احساس خجالت یا اذیت شدن ندارد تغییراتی در سبک زندگی؛ مانند اجتناب کامل از مصرف کافئین و محدود کردن مصرف مایعات در شب، ممکن است موثر باشد. با این وجود اگر تغییرات در زندگی موفق نبودند یا وضعیت او بدتر شد شاید بهتر است با درمان های بیشتر به او کمک کنید.
اگر علت نهفته ی خیس کردن کودک در خواب را پیدا کردید، مانند یبوست یا اپنه ی خواب، باید قبل از درمان به پزشک اطلاع دهید.
گزینه های درمانی برای این مشکل می توانند آلارم های رطوبت و داروها باشند.
آرام کردن شرایط در خانه و با تغییر سبک زندگی
در اینجا تغییراتی آورده شده است که می توانید برای کاهش مشکل و علل شب ادراری کودکان بالای هفت سالدر خانه انجام دهید:
- کم کردن مصرف مایعات در بعدازظهر؛ دریافت مایعات به اندازه ی کافی اهمیت زیادی دارند بنابراین نباید تمام مایعات مصرفی کودک خود در طول روز را محدود کنید. او را تشویق کنید صبح ها و اوایل عصر مایعات بنوشد، در نتیجه احتمال تشنگی در عصر و شب کمتر خواهد شد. البته اگر کودک شما در فعالیت های ورزشی یا بازی های دیگر در بعدازظهرها شرکت دارد مایعات دریافتی او را محدود نکنید.
- غذا و نوشیدنی های دارای کافئین را کنار بگذارید؛نوشیدنی های کافئین دار را در هیچ زمانی از روز مصرف نکنید. زیرا کافئین محرکی برای ادرار است.
- قبل از خواب او را تشویق کنید دوبار به دستشویی برود؛ دوبار ادرار کردن، یکی در ابتدای اماده شدن برای خواب و یک بار وقتی کودک می خواهد به رختخواب برود به او کمک می کند. به او یاداوری کنید در صورتی که حس کرد نیاز دارد ایرادی ندارد بین شب نیز از دستشویی استفاده کند. می توانید از چراغ خواب های کوچک کمک بگیرید تا کودک به راحتی راه بین اتاق و دستشویی را پیدا کند.
- او را تشویق کنید مرتبا در طول روز به دستشویی برود؛در بین روز و در عصرها، از او بخواهید هر دو ساعت به دستشویی برود یا حداقل تا هر زمانی که به وضعیت ضروری برای ادرار کردن نرسد.