Groupthink چیست؟

در روان شناسی پدیده های بسیار زیادی وجود دارد. در زمینه بررسی این پدیده ها باید یک نکته ای را یاد آور شد که برخی از آن ها خصوصا پدیده های که مربوط به سلامت هستند ممکن است فردی یا گروهی باشند. برای گزینه های فردی روان شناسان سعی کردند راه های درمانی خاصی را ارائه دهند چونکه ارتباط فردی روان شناس با بیمار در حین در مان می تواند راحت تر باشد. اما وقتی فرد مشکلش را باید در جمع حل کند این می تواند روند درمان را طولانی تر کند. در ادامه این مقاله که در وبسایت همکده به عنوان اولین و بزرگ ترین مکرز مشاوره آنلاین در ایران و ارائه دهنده خدمات مشاوره و روان شناسی است نوشته شده می خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که Groupthink چیست؟

Groupthink چیست؟

Groupthink یک پدیده روان شناختی است که در آن افراد برای اجماع درون گروهی تلاش می کنند. در بسیاری از موارد، افراد اعتقادات شخصی خود را کنار می گذارند و یا نظر بقیه اعضای گروه را می پذیرند. این اصطلاح برای اولین بار در سال 1972 توسط روان شناس اجتماعی اروینگ ال جانیس استفاده شد. افرادی که مخالف تصمیمات یا نظر غالب گروه در کل هستند، غالباً ساکت می مانند و حفظ صلح را به جای بر هم زدن یکنواختی جمعیت ترجیح می دهند. این پدیده می تواند مسئله ساز باشد، اما حتی افراد خوش فکر نیز در برابر فشارهای طاقت فرسای گروه مستعد تصمیم گیری غیر منطقی هستند.

نشانه های Groupthink

ممکن است تفکر گروهی همیشه آسان نباشد، اما نشانه هایی از وجود آن وجود دارد. همچنین برخی شرایط وجود دارد که احتمال وقوع آن بیشتر است.

علائم بیان گر تفکر گروهی از دیدگاه جانیس

• توهمات اتفاق نظر باعث می شود که اعضا باور کنند که همه با هم توافق دارند و احساس یکسانی دارند. وقتی به نظر می رسد همه افراد گروه در یک سمت هستند، اغلب صحبت کردن بسیار دشوار تر است.
• اعتقادات بی چون و چرا باعث می شود که اعضا مشکلات اخلاقی احتمالی را نادیده بگیرند و عواقب اعمال فردی و گروهی را در نظر نگیرند.
• منطقی سازی باعث می شود که اعضا در عقاید خود تجدید نظر نکنند و باعث می شود علائم هشدار دهنده را نادیده بگیرند.
• کلیشه سازی اعضای گروه را به سمت نادیده گرفتن یا حتی بد جلوه کردن اعضای خارج از گروه که ممکن است با ایده های گروه مخالفت یا به چالش بکشند، سوق می دهد. این امر باعث می شود اعضای گروه از ایده ها یا اطلاعات مهم چشم پوشی کنند.
• خود سانسوری باعث می شود افرادی که ممکن است شک داشته باشند ترس یا شک خود را پنهان کنند. مردم به جای به اشتراک گذاشتن آن چه می دانند، ساکت می مانند و تصور می کنند که این گروه باید از همه بهتر بدانند.
• “Mindguards” به عنوان سانسورهایی که خود منصوب می کنند برای مخفی کردن اطلاعات مشکل دار از این گروه عمل می کند. آن ها به جای به اشتراک گذاشتن اطلاعات مهم، سکوت می کنند یا به طور فعال مانع اشتراک اطلاعات می شوند
• توهمات آسیب ناپذیری باعث می شود اعضای گروه بیش از حد خوش بین باشند و ریسک کنند. وقتی هیچکس حرف دیگری نمی زند یا نظر جایگزینی را ابراز نمی کند، باعث می شود مردم باور کنند که گروه باید درست باشد.

فشار مستقیم برای انطباق اغلب بر روی اعضایی که سال می کنند وارد می شود و کسانی که این گروه را زیر سال می برند غالباً بی وفا یا خیانت کار تلقی می شوند.

Groupthink چگونه کار می کند؟

چرا تفکر گروهی رخ می دهد؟ به آخرین باری که در یک گروه بودید فکر کنید، شاید در طول یک پروژه مدرسه این اتفاق افتاده باشد. تصور کنید کسی ایده ای را ارائه می دهد که فکر می کنید کاملاً ضعیف است. با این حال، افراد دیگر در گروه با شخصی که ایده را پیشنهاد کرده موافق هستند و به نظر می رسد گروه در حال دنبال کردن این روش هستند. آیا شما مخالفت خود را مطرح می کنید یا فقط با نظر اکثریت همراه هستید؟ در بسیاری از موارد، افراد هنگامی که می ترسند مخالفت هایشان موجب برهم خوردن هماهنگی گروه شود یا گمان می کنند که عقاید آن ها باعث رد سایر اعضا می شود، در نهایت به فکر گروهی می پردازند.

علل

تعدادی از عوامل می توانند بر این پدیده روانشناختی تأثیر بگذارند. برخی از دلایل عبارتند از:

هویت گروهی

بیشتر در شرایطی اتفاق می افتد که اعضای گروه شباهت زیادی به یکدیگر دارند. هنگامی که هویت گروهی قوی وجود دارد، اعضای گروه تمایل دارند که گروه خود را درست یا برتر درک کنند در حالی که نسبت به افراد خارج از گروه اظهار بی اعتنایی یا عدم تأیید می کنند.

رهبران تأثیر می گذارند

همچنین احتمال دارد که وقتی رهبر قدرتمند و کاریزماتیک گروه را فرماندهی کند، فکر گروهی اتفاق بیفتد.

دانش کم

هنگامی که افراد دانش شخصی در مورد چیزی ندارند یا احساس می کنند سایر اعضای گروه واجد شرایط ترند، بیشتر احتمال دارد که با یک فکر گروه شرکت کنند.

استرس

شرایطی که گروه تحت فشار شدید قرار می گیرد یا معضلات اخلاقی وجود دارد نیز باعث افزایش تفکر گروه می شود .

عوامل کمک کننده

جانیس اظهار داشت که تفکر گروهی بیشترین شیوع را در شرایط زیر دارد:

• وقتی انسجام بالایی وجود داشته باشد.
• هنگامی که عوامل موقعیتی وجود دارد که به تعویق انداختن به گروه کمک می کند (مانند تهدیدهای خارجی، مشکلات اخلاقی، تصمیمات دشوار).
• وقتی مسائل ساختاری وجود دارد (مانند انزوای گروهی و عدم رهبری بی طرف) .

تأثیر Groupthink

تفکر گروهی باعث می شود افراد از اطلاعات مهم چشم پوشی کنند و در نهایت منجر به تصمیمات نادرست شود. این حتی در شرایط جزئی می تواند آسیب رسان باشد اما در برخی شرایط خاص می تواند عواقب ناگواری به بار آورد. به عنوان مثال، تصمیمات پزشکی، نظامی یا سیاسی وقتی تحت تأثیر اثرات تفکر گروهی قرار بگیرند، می توانند منجر به نتایج ناخوشایندی شوند.

این پدیده می تواند هزینه های زیادی داشته باشد. این ها عبارتند از:

• سرکوب
• نظرات فردی و تفکر خلاق می تواند به حل ناکارآمد مسئله منجر شود
• این می تواند به اعضای خودسانسوری کمک کند. این تمایل به دنبال اجماع بیش از هر چیز دیگر است و به این معنی است که اعضای گروه ممکن است به اندازه کافی خطرات و مزایای یک تصمیم را ارزیابی نکنند.

Groupthink باعث چه چیزی می شود؟

Groupthink همچنین باعث می شود اعضای گروه به درک گروه از نظر ذاتی اخلاقی یا درست منجر شوند. باورهای کلیشه ای در مورد گروه های دیگر می تواند به این حس مغرضانه به درستی کمک کند. توجه به این نکته مهم است که گر چه تفکر گروهی و انطباق مفاهیم مشابه و مرتبطی هستند  اما تمایزات مهمی بین این دو وجود دارد. Groupthink شامل فرآیند تصمیم گیری است. از طرف دیگر، انطباق فرآیندی است که در آن افراد اعمال خود را تغییر می دهند تا بتوانند در گروه خاصی قرار بگیرند. انطباق گاهی می تواند باعث ایجاد تفکر در گروه شود، اما همیشه عامل تحریک کننده نیست.

مشکلات احتمالی

گرچه تفکر گروهی می تواند اجماع ایجاد کند، اما طبق تعریف یک پدیده منفی است که منجر به تفکر و تصمیم گیری معیوب یا ناآگاهانه می شود. برخی از مشکلاتی که می تواند ایجاد کند شامل موارد زیر است:

• نابینایی به نتایج بالقوه منفی
• عدم گوش دادن به سخنان افراد مخالف
• عدم خلاقیت
• ناتوانی در دیدن راه حل های دیگر
• عدم آمادگی برای مقابله با نتایج منفی
• نادیده گرفتن اطلاعات مهم
• به دنبال چیزهایی نیستم که ممکن است هنوز برای گروه شناخته نشده باشد
• اطاعت از اقتدار بدون سال
• اعتماد به نفس بیش از حد در تصمیم گیری ها
• مقاومت در برابر اطلاعات یا ایده های جدید

اجماع گروه می تواند به گروه ها امکان تصمیم گیری، تکمیل وظایف و اتمام پروژه ها را سریع و کارآمد بدهد اما حتی هماهنگ ترین گروه ها نیز می توانند از برخی چالش ها بهره مند شوند.

نکاتی برای جلوگیری از تفکر گروهی

مراحلی وجود دارد که گروه ها می توانند این مشکل را به حداقل برسانند. نخست، رهبران می توانند به اعضای گروه این فرصت را بدهند تا عقاید خود را بیان کنند یا در برابر ایده هایی که قبلاً مطرح شده استدلال کنند. تجزیه اعضا به تیم های مستقل کوچکتر نیز می تواند مفید باشد. در این جا برخی از ایده های دیگر وجود دارد که می تواند به جلوگیری از تفکر گروهی کمک کند.

• در ابتدا، رهبر گروه باید از بیان نظرات یا ترجیحات خود هنگام تعیین وظایف خودداری کند. به مردم وقت دهید تا ابتدا ایده های خود را مطرح کنند.
• حداقل یک نفر را به عنوان “وکیل مدافع ” تعیین کنید.
• ایده های گروه را با یک عضو خارج در میان بگذارید تا نظرات بی طرفانه بگیرید.
• اعضای گروه را تشویق کنید که انتقاد پذیر باقی بمانند.
• مخالفت یا چالش های نظر غالب را دلسرد نکنید.
• قبل از تصمیمات بزرگ، رهبران باید یک جلسه “شانس دوم” برگزار کنند که در آن اعضا فرصت داشته باشند تا شک های باقی مانده را ابراز کنند.
• به خلاقیت پاداش دهید و به طور مرتب به اعضای گروه فرصت دهید تا ایده ها و افکار خود را به اشتراک بگذارند.