اثر زایگارنیک چیست؟

آیا تا به حال این حس را داشته اید که به خاطر افکار سر زده تان کارتان نیمه تمام شود؟ شاید در مورد یک پروژه کاری نیمه تمام باشد که شما را شب بیدار نگه می دارد یا طرح رمانی نیمه خوانده است که مدام افکار شما را درگیر می کند. دلیلی وجود دارد که کنار گذاشتن فکر کردن درباره کارهای ناقص و قطع شده بسیار دشوار است. آن دلیل اثر زایگارنیک است.

روان شناسان از این امر به عنوان اثر زایگارنیک یا تمایل به یادآوری بهتر وظایف ناتمام نسبت به تکمیل شده ها یاد می کنند. در ادامه این مقاله به توصیف این اثر و تاثیرات آن بر روی بدن افراد می پردازیم. اگر شما با توضیحات مقاله فکر می کنید که اثر زایگارنیک تاثیر خود را بر زندگی شما دارد، می توانید با مراجعه به مرکز مشاوره همکده به عنوان اولین و بزرگترین مرکز مشاوره اقدامات مناسبی را صورت دهید. شما می توانید از خدمات حضوری و مشاوره تلفنی روان شناسی استفاده کنید.

اثر زایگارنیک

وقتی کار روی چیزی را شروع می کنید اما آن را به پایان نمی برید ، افکار مربوط به کار ناتمام حتی در مواردی که به کارهای دیگر بپردازید همچنان به ذهن شما خطور می کند. چنین افکاری شما را ترغیب می کند که برگردید و کاری را که از قبل شروع کرده اید به پایان برسانید. به همین دلیل است که شما مدام به آن صفحه برگردان فکر می کنید. مثل این است که می خواهید بازی یک بازی ویدیویی را تا زمان پیروزی به پایان برسانید.

کار ناتمام بر ذهن شما تأثیر می گذارد ، حتی زمانی که می خواهید به کار های دیگر بپردازید. شما احتمالاً در دوران تحصیل نیز این تأثیر را تجربه کرده اید. قبل از امتحان ، شما احتمالاً اطلاعات خوبی را داشته اید. در حال مطالعه بودید و همه چیز را نسبتاً خوب یادآوری کرده اید. اما بعد از امتحان ، دانش آموزان اغلب در به خاطر سپردن تمام مطالبی که مطالعه می کنند مشکل دارند. از آنجا که دیگر فوراً از آن استفاده نمی کنید ، گاهی اوقات احساس می شود که اطلاعات از حافظه شما خارج شده اند. اثر زایگارنیک حتی در بخش های مختلف هنری نیز تاثیر خود را می گذارد. مانند اپراها یا سریال ها و فیلم های درام.

کشف اثر زایگارنیک

روانشناس روسی ، بلوما زایگارنیک ، تأثیر وقفه در پردازش حافظه را در سال 1927 مشاهده کرد. در حالی که در دانشگاه برلین تحصیل می کرد ، استاد او ، کورت لوین ، یادآوری کرده بود که چگونه پیشخدمت ها در یک کافه سفارش های پرداخت نشده را با کارآیی بالاتر از آن چه پرداخت شده است ، به یاد می آورند و کاملا آن را در ذهن خود دارند. به نظر می رسید که این مسئله نشان می دهد که صرفا با انجام یک کار می توان آن را به فراموشی سپرد. در واقع زمانی که صورت حساب ها پرداخت می شد، پیشخدمت ها جزئیات دقیق سفارش را فراموش می کردند.

آزمایش اثر زایگارنیک

زایگارنیک تصمیم گرفت این فرضیه را در یک محیط آزمایشی آزمایش کند.او یافته های خود را در “درباره کارهای تمام شده و ناتمام” در سال 1927 منتشر کرد. در این آزمایش ، او از هر شرکت کننده خواست که یک سری کارهای جداگانه مانند حل یک معما یا جمع آوری مهره ها را انجام دهند. زمانی که حدودا نیمی از کار ها انجام شده بود، ادامه روند توسط ناظران قطع می شد. سپس یک ساعت وقفه ایجاد شد.  به دنبال این آزمایش و پس از وقفه مورد نظر، زایگارنیک با هر یک از شرکت کنندگان مصاحبه کرد و از آنها خواست جزئیات هر کاری را که امتحان کرده اند به خاطربیاورند.

نتایج شگفت آور بود و به نظر می رسید که مشاهدات اولیه لوین از اثر وقفه در حفظ حافظه پیشخدمت ها را تأیید می کند. یافته های اولیه زایگارنیک نشان داد که شرکت کنندگان قادر به یادآوری بهتر و حتی نود درصدی جزئیات کارهای قطع شده بودند و این یادآوری بهتر از کارهایی بودند که بدون مزاحمت قادر به انجام آنها بودند. این نتایج حاکی از آن است که تمایل به انجام یک کار می تواند باعث شود که آن در حافظه فرد باقی بماند. زمانی که کار کامل شود ، نهایی بودن اتمام آن فرایند فراموش شدن آن را امکان پذیر می سازد. اگر این اثر دقیق باشد، درک ما از عملکرد حافظه را پشتیبانی می کند ، به این دلیل که تمرین فعال اطلاعات، حفظ آن را امکان پذیر می کند. در حالی که اطلاعاتی که تکرار نمی شوند بیشتر دور ریخته می شوند.

بلوما زیگارنیک

Bluma Wulfovna Zeigarnik در سال 1901 در  شهر پیرنی، روسیه متولد شد. بلوما زیگارنیک از کودکی تحصیلات خود را کنار کذاشت، اما در سال 1922 ، او موفق شد در دانشگاه برلین ثبت نام کند. وی که در سال 1927 تحت نظر دکتر کورت لوین دکترای خود را به پایان رساند ، به کار خود در دانشگاه ادامه داد و مقاله “در مورد کارهای تمام شده و ناتمام” را منتشر کرد. یافته هایی که بعداً به عنوان اثر زایگارنیک شناخته شدند. زایگارنیک عضو گروه تأثیرگذار دانشگاهیان موسوم به حلقه ویگوتسکی شد که به نام رهبر آن ، روانشناس روسی ، لو لو ویگوتسکی (1896-1934) نامگذاری شد. وی در سال 1988 در سن 86 سالگی در مسکو درگذشت.

تاییدیه و تحقیقات اثر زایگارنیک

طبق تحقیقات اگر مسائل تکرار نشوند، اثر زیگارنیک کاربرد محدودی خواهد داشت. از زمان انتشار آزمایشات زایگارنیک در تلاش برای تکرار یافته های وی ، مطالعات زیادی انجام شده است. این مطالعات نتایج متفاوتی را ارائه داده است، اما برخی از ادعاهای اصلی وی را اثبات می کند.

آزمایش جان بددلی

جان بددلی، روانشناس و محقق انگلیسی ، که بعداً مدل حافظه کاری را با گراهام هیچک توسعه می دهد ، در سال 1963 آزمایشی را انجام داد که در آن از شرکت کنندگان خواسته شد مجموعه ای از معما ها را هر یک در یک بازه زمانی مشخص حل کنند. اگر آنها نمی توانستند به موقع آناگرام را حل کنند ، راه حل به آنها داده می شد.  هنگامی که او از شرکت کنندگان خواست تا کلمه راه حل ها را به یاد بیاورند ، متوجه شد که بیشتر شرکت کنندگان آناگرام هایی را که حل نکرده بودند نسبت به آنچه که تکمیل کرده بودند، راحت تر به یاد می آورند.  این مورد برای تایید اثر زیگارنیک اطلاعات خوبی به ما می دهد.

آزمایش جان اتکینسون

در مطالعه دیگری، روانشناس آمریکایی جان اتکینسون بر جنبه های انگیزشی تکمیلی کار تمرکز کرد. او همچنین اثر زیگارنیک را در یادآوری حافظه مشاهده کرد ، اما خاطر نشان کرد که به خاطر سپردن کارهای ناتمام نیز تحت تأثیر تفاوت های فردی در بین شرکت کنندگان است. اتكینسون همچنین خاطرنشان كرد: افرادی كه با انگیزه بالاتری برای انجام دادن، به كارها نزدیک می شوند ، علاقه بیشتری نسبت به آن کار دارند. در مقابل، اگر مشارکت کننده انگیزه کمتری داشته باشد ، وضعیت ناقص یک کار کمتر مورد توجه قرار می گیرد و از این رو کمتر برای او به یاد ماندنی می شود.

کارایی اثر زایگارنیک چگونه است؟

حافظه کوتاه مدت هم در ظرفیت و هم در مدت زمان محدود است. به طور معمول ، ما فقط می توانیم بسیاری از موارد را در حافظه حفظ کنیم و در این صورت برای ادامه اطلاعات باید به تکرار اطلاعات بپردازیم. این کار به کمی تلاش ذهنی نیاز دارد. جای تعجب نیست که هرچه بیشتر بخواهید برای مدت کوتاهی اطلاعات را در حافظه خود نگه دارید ، برای ادامه کار باید سخت تر کار کنید. به عنوان مثال پیشخدمت ها باید جزئیات بسیاری از میزهایی را که سرو می کنند به خاطر بسپارند. اطلاعات مربوط به آنچه مردم سفارش داده اند و همچنین آنچه می نوشند لازم است تا زمانی که مشتریان غذای خود را به پایان نرسانند در حافظه آنها باقی بماند.

برای مقابله با این میزان زیاد داده ، افراد اغلب به ترفندهای ذهنی زیادی اعتماد می کنند که به آنها امکان می دهد اطلاعات زیادی را بهتر به خاطر بسپارند. اثر زیگارنیک یکی از این نمونه هاست. ما این اطلاعات را در کوتاه مدت با جذب دائمی به سمت آگاهی حفظ می کنیم. با فکر کردن به کارهای ناتمام ، بهتر است آنها را بدون عمل به خاطر بسپاریم. اما این اثر فقط کوتاه مدت بر حافظه تأثیر نمی گذارد. کارهای ناتمام مانند اهدافی که هنوز باید به آنها برسیم می توانند در مدت طولانی به افکار ما نفوذ کنند.

اثر زایگارنیک و عملکرد حافظه

اثر زیگارنیک موارد زیادی را در مورد نحوه عملکرد حافظه نشان می دهد. به محض درک اطلاعات ، آنها برای مدت کوتاهی در حافظه حسی ذخیره می شوند. وقتی به اطلاعات توجه می کنیم ، به حافظه کوتاه مدت منتقل می شوند. بسیاری از این خاطرات کوتاه مدت نسبتاً سریع فراموش می شوند ، اما از طریق پروسه تمرین فعال ذهن ، برخی از این اطلاعات قادر به انتقال به حافظه طولانی مدت هستند. زایگارنیک اظهار داشت که عدم انجام یک کار باعث ایجاد تنش شناختی اساسی می شود. این روند منجر به تلاش ذهنی بیشتر و تمرین به منظور حفظ اطلاعات در آگاهی ذهنی می شود. پس از تکمیل ، ذهن می تواند این تلاش ها را کنار بگذارد. اگر می خواهید عملکرد حافظه تان را بهبود بخشید می توانید از مشاوره تلفنی روان شناسی استفاده کنید.