آموزش ذهن آگاهی به کودکان یک مسئله مهم است. در دنیایی که زندگی می‌کنیم، ذهن آگاهی در کودکان موضوع بسیار مهمی است. تمرکز باعث پیشرفت افراد می‌شود. ذهن آگاهی می‌تواند موفقیت را در افراد ایجاد کند. این بار می‌خواهیم چند روش برای آموزش ذهن آگاهی را بدانیم.
در ادامه این مقاله که در وب‌سایت همکده به عنوان اولین و بزرگ‌ترین مرکز مشاوره تلفنی آنلاین روانشناسی در ایران و ارائه‌دهنده خدمات مشاوره و روانشناسی نوشته شده است، می‌خواهیم در ارتباط با چند روش برای یادگیری ذهن آگاهی صحبت کنیم.
تمرکز حواس و ذهن آگاهی در کودکان
اگر چه تمرکز حواس چیز جدیدی نیست، اما ریشه در سنت بودایی دارد و تنها در چند دهه گذشته در غرب محبوبیت پیدا کرد. اخیراً محققان فواید آموزش ذهن آگاهی در کودکان را کشف کرده‌اند. ذهن آگاهی یعنی آگاهی کامل از آنچه در لحظه حال اتفاق می‌افتد. در دنیای پرشتاب امروزی به راحتی می‌توان آنچه را که در اطراف شما می‌گذرد از دست داد.
بسیاری از افراد بدون آگاهی کامل از آن چه در اطرافشان اتفاق می‌افتد، کارهای روزمره خود را انجام می‌دهند. چه آن‌ها حواسشان به چیزی که دیروز اتفاق افتاده پرت شده باشد، چه نگران اتفاقی باشند که ممکن است فردا اتفاق بیفتد. آن‌ها آن چه را که در حال حاضر اتفاق می‌افتد از دست می‌دهند.
درست مانند بزرگسالان، بچه‌ها به راحتی حواسشان پرت می‌شود و اغلب از وضعیت خود بی‌اطلاع هستند. این واقعیت می‌تواند منجر به چالش‌هایی مانند مشکلات در مدیریت احساسات یا مشکل در کنترل رفتار آن‌ها شود. تحقیقات نشان می‌دهند مهارت‌های تمرکز حواس به مغز بچه‌ها کمک می‌کنند، رفتار آن‌ها را بهبود می‌بخشند و دامنه توجه آن‌ها را بهبود می‌دهد. این کودکان همچنین از سلامت روانی بهتری برخوردار هستند و در برابر استرس انعطاف‌پذیرتر می‌شوند.
روش های آموزش ذهن آگاهی در کودکان
برخی از مدارس برنامه‌های ذهن آگاهی را اتخاذ می‌کنند. مدارسی که مهارت‌های تمرکز حواس را آموزش می‌دهند، مشکلات انضباطی کمتر و مشارکت بهتر دانش‌آموزان را گزارش می‌کنند.
راه‌های زیادی وجود دارد که به کودکان یاد دهیم هوشیارتر شوند. شما می‌توانید این تمرینات را با نیازهای کودکان پیش‌دبستانی و نوجوانان تطبیق دهید. در اینجا چند روش ساده اما مؤثر برای آموزش مهارت‌های ذهن آگاهی در کودکان آورده شده است.
آگاهی بیشتر از حرکات و بدن
شما باید به کودک خود بیاموزید که از بدن و حرکات خود بیشتر آگاه شود. به آن‌ها بگویید وانمود کنند که روی یخ نازک راه می‌روند و باید به آرامی و با احتیاط حرکت کنند.
شما می‌توانید با تظاهر به این که یک مراقب خوب هستید، آگاهی بیشتری نسبت به حرکات آن‌ها ایجاد کنید. جملاتی از این قبیل بگویید: «باید پای راست خود را به آرامی بالا بیاوری و با احتیاط آن را پایین بگذاری.»
بازی‌های زیادی جهت تقویت ذهن آگاهی در کودکان وجود دارند و می‌توانید از آن‌ها برای تشویق فرزندتان به حرکت آهسته و بادقت اختراع کنید. به عنوان مثال یک بادکنک را در هوا پرتاب کنید و به آن‌ها بگویید که این یک بالون پر از تخم‌مرغ است. آن‌ها باید با احتیاط و بدون شکستن آن را در هوا نگه دارند.
نوشتن فعالیت های خاص در طول روز
از فرزندتان بخواهید در مورد فعالیت‌های روزانه خود بنویسد یا از او دعوت کنید تا در مورد فعالیت‌های خودشان به شما بگوید تا بتوانید آن‌ها را یادداشت کنید. بخش خاصی از روز را انتخاب کنید؛ مانند برنامه صبحگاهی یا بعد از ظهر آن‌ها در مدرسه و از آن‌ها بخواهید کارهایی را که انجام داده‌اند به خاطر بیاورند.
چند بار اولی که این تمرین ذهن آگاهی در کودکان را انجام می‌دهند، ممکن است مبهم باشد. مانند: «من استراحت داشتم و بعد کلاس ریاضی داشتیم.» آن‌ها را اصلاح نکنید یا برای جزئیات بیشتر جستجو نکنید. در عوض به آن‌ها یادآوری کنید که فردا دوباره این کار را انجام خواهید داد.
با تمرین شانس زیادی وجود دارد که آن‌ها روز خود را با جزئیات بیشتر شروع کنند. آن‌ها ممکن است شروع به گفتن جملاتی از این قبیل کنند: «وقتی در زمین بازی می‌دویدم، واقعاً احساس گرما می‌کردم؛ برای همین یک دقیقه روی نیمکت نشستم تا نفسی تازه کنم.» این تمرین به بچه‌ها کمک می‌کند تا توجه بیشتری به زمان حال داشته باشند. در واقع مانع از آن می‌شود که در طول روز فقط به نیمی از آن چه انجام می‌دهند، آگاه باشند.
استشمام رایحه های خوب
استشمام رایحه راه بسیار خوبی برای کمک به ذهن آگاهی در کودکان است. یک راه آسان برای درگیر کردن حس بویایی آن‌ها این است که به آن‌ها چیزی معطر بدهید؛ مانند یک گل یا پوست پرتقال. از آن‌ها بخواهید چشمان خود را ببندند و روی چیزی که بو می‌کنند، تمرکز کنند. چند دقیقه را صرف توجه به این تمرین کنید؛ سپس چند سؤال ساده از آن‌ها بپرسید: «نظرت در مورد آن بو چیست؟»
کمک به کودکان برای آگاهی بیشتر از حس بویایی خود می‌تواند به آن‌ها یادآوری کند که به معنای واقعی کلمه تمرکز چیست.
شمارش تنفس
یک راه ساده برای آرام کردن ذهن فرزندتان این است که به او بیاموزید به تنفس خود توجه کند. آن‌ها را تشویق کنید که چشمان خود را ببندند و نفس‌های خود را بشمارند. به آن‌ها بگویید هنگام دم به «یک» و هنگام بازدم «دو» فکر کنند. به آن‌ها بیاموزید که وقتی ذهنشان سرگردان است به شمارش برگردند. این تمرین نباید تنفس آن‌ها را تغییر دهد. درعوض باید به آن‌ها کمک کنیم تا از نفس‌هایشان و احساس بدن و ریه‌هایشان در هنگام هوشیاری بیشتر آگاه شوند.
یکی دیگر از تمرینات تنفسی برای تقویت ذهن آگاهی در کودکان که به کودک شما کمک می‌کنند بیشتر از احساسات بدن خود آگاه شود، تنفس از بینی است. به فرزندتان بگویید که از بینی نفس بکشد. انگار که یک تکه پیتزا را استشمام می‌کند؛ سپس به آن‌ها بگویید از دهانشان تنفس را خارج کنند. مثل این که دارند تکه پیتزا داغ را خنک می‌کنند.
تست چشایی با چشم بسته
هضم غذا بدون توجه به طعم آن آسان است. با انجام تست چشایی چشم بسته، فرزندتان را به هماهنگی بیشتر با حس چشایی‌اش تشویق کنید. چشمان فرزندتان را ببندید و یک لقمه کوچک از یک غذای خاص مانند موز یا توت فرنگی به او بدهید. به آن‌ها بگویید غذا را برای یک دقیقه در دهان خود بچرخانند و مزه غذا را حس و بیان کنند.
راه دیگر برای ذهن آگاهی در کودکان و درگیر کردن حس چشایی‌شان این است که آن‌ها را تشویق کنید تا طعم آن را بچشند. یک تکه غذای خاص مانند آب نبات یا کشمش به آن‌ها بدهید.
کودکان را تشویق کنید تا حدود یک دقیقه به تکه غذا نگاه کنند. سپس از آن‌ها بخواهید آن را در دهان خود بگذارند؛ اما به آن‌ها بگویید که فوراً آن را نجوند. در عوض به کودکان خود دستور دهید به مزه و احساس آن در دهان خود توجه کنند. آن‌ها ممکن است بافت‌ها یا طعم‌هایی را تجربه کنند که قبلاً هرگز متوجه آن‌ها نشده بودند.
یک وسیله عادی برای تمرین تمرکز
یک شئ معمولی مانند برگ یا سنگ به فرزندتان بدهید. آن‌ها را تشویق کنید که آن را در دستان خود بگیرند و مدتی را صرف تماشای آن کنند. حتی اگر آن‌ها احتمالاً همیشه اشیاء مشابه را می‌بینند، نگاه دقیق‌تر به آن می‌تواند دیدگاه جدیدی به آن‌ها بدهد؛ سپس به کودکان بگویید که برای تمرین فرایند ذهن آگاهی در کودکان، شئ را توصیف کند.
سفر به سوی آرامش با همکده
اگر نگران عادات بد کودک خود هستید و نیاز به یک مشاوره حرفه‌ای کودک دارید، همین حالا با ما تماس بگیرید. متخصصین ما می‌توانند با شناسایی انواع اختلالات به بهبود سلامت روان کودک شما کمک کنند. سلامت روان کودک به اندازه سلامت جسمی اهمیت دارد.
