چیزهایی که باید در مورد اختلال خود زشت پنداری بدانید

اختلال خود زشت پنداری یک بیماری روحی تقریبا رایج است که در آن فرد اضطراب زیادی در مورد یک نقص جزئی در ظاهر فیزیکی خود احساس می کند. چیزهایی که باید در مورد اختلال خود زشت پنداری بدانید بیان شدند.

کسانی که دچار اختلال خود زشت پنداری هستند ممکن است نگران هر بخش از بدن خود باشند اما صورت و موها متداول ترین نقاط هستند.

شخص شاید مضطرب باشد که دارای لبخندی کج، لبان نامساوی یا ایرادهای دیگر است. برخی افراد شاید تصور کنند جوش یا موهای صورت آن ها خیلی به چشم آمده و از چیزی که هست توجه بیشتری را در ذهن آن ها جلب می کند. برخی دیگر ترس دارند که ظاهر کلی آن قابل قبول نیست.

در این مقاله می خواهیم با هم نگاهی بیندازیم به دلایل ایجاد این اختلال، چگونگی تشخیص آن و راه هایی برای بهبود کیفیت زندگی فرد بیمار.

اختلال خود زشت پنداری چیست؟

اغلب افراد بیشتر مواقع نگران ظاهر صورت یا بدن خود هستند اما فردی که دچار اختلال خود زشت پنداری است شاید زمان زیادی را صرف تفکر در مورد جزئیاتی فیزیکی کند که به ندرت قابل توجه بوده یا توسط افراد دیگر اصلا دیده نمی شوند. این نگرانی یک وسواس خواهد شد.

این اختلال تاثیری روی ظاهر فیزیکی واقعی فرد نخواهد داشت بلکه بر تصویر ذهنی او از خودش یا اینکه چطور خودش را می بیند اثرگذار می باشد.

افراد زیادی که مبتلا به این اختلال هستند سطح متفاوتی از اضطراب را تجربه می کنند که می تواند تاثیر قابل توجهی روی روابط و کیفیت زندگی آن ها داشته باشد.

اینکه به این فرد بیمار بگویید ایرادی که حس می کند واقعی نیست یا اصلا کسی به آن توجهی نمی کند کمکی به او نخواهد کرد.

با این وجود اگر فرد مبتلا به اختلال خود زشت پنداری تشخیص درست دریافت کند درمان با دارو و درمان رفتار شناختی می تواند به او کمک کند.

چیزهایی که باید در مورد اختلال خود زشت پنداری بدانید – معیارهای اختلال خود زشت پنداری

انجمن تشخیص و درمان بیماری های روانی (DSM–5) معیارهای زیر را برای تشخیص این اختلال بیان کرده است:

• در بیماران اختلال غذایی این نگرانی مرتبط با وزن یا چربی بدن نیست، مانند بی اشتهایی عصبی.
• توجه بیش از حد فرد به یک یا چندین ایراد در ظاهرش که دیگران نمی بینند یا خیلی جزئی هستند.
• توجه زیادی که باعث بروز استرس شدید شود، و در نهایت فرد نتواند در جامعه، محیط کار یا دیگر بخش های زندگی عملکرد درستی داشته باشد.
• نشان دادن رفتارهای تکراری از خود، مانند چک کردن مکرر آینه، لمس کردن خود، کندن یا مالیدن عضوی که حس می کند ایراد دارد، یا مقایسه کردن خود با دیگران.

علل ایجاد اختلال خود زشت پنداری

پزشکان دقیقا نمی دانند چه چیزی باعث بروز این اختلال می شود اما دلایلی احتمالی هستند که شاید منجر به بروز آن شوند.

چیزهایی که باید در مورد اختلال خود زشت پنداری بدانید – شرایط ارثی

تحقیق کوچکی در این رابطه پشنهاد داده است فاکتورهای ژنتیکی خاصی می توانند در این زمینه نقش داشته باشند. این تحقیق بیان کرده است هشت درصد از بیماران اختلال خود زشت پنداری دارای عضو نزدیکی در خانواده ی خود هستند که زمانی این مشکل را داشته است.

اختلال وسواس فکری -عملی

این اختلال اغلب روی کسانی اثر می گذارد که اختلال وسواس در آن ها تشخیص داده شده یا خویشاوندی مبتلا به اختلال وسواس دارند. یک تحقیق نشان داده است هشت تا سی و هفت درصد از بیماران اختلال وسواس فکری–عملی دارای اختلال خود زشت پنداری نیز هستند. فاکتورهای ژنتیکی مشابه ممکن است زمینه ی هردو این اختلال ها باشند اما برای اثبات نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد. اختلال خود زشت پنداری به همان درمان های اختلال وسواس فکری – عملی جواب می دهد.

پردازش تصویری و خصوصیات دیگر مغز

در سال 2004 تحقیقی صورت گرفت که در آن افراد کارهایی را که شامل کشیدن تصویر یا دیدن عکس بود انجام می دادند. افراد مبتلا به اختلال خود زشت پنداری نسبت به افراد دیگر بیشتر روی جزئیات تمرکز کرده و ایرادها را می دیدند. مشخص نیست آیا این فاکتورها می توانند علت یا نتیجه ی این اختلال باشند اما محققان تلاش برای درک نقش این فاکتورها را ادامه می دهند.

سطح پایین انتقال دهنده ی عصبی سروتونین

دانشمندان یافته اند در برخی بیماران اختلال خود زشت پنداری سطح سروتونین پایین است اما مشخص نیست سروتونین در این بین چه نقشی دارد یا اصلا شاید نقشی نداشته باشد. در زمان درمان اختلال، سروتونین می تواند علائم را کمی کاهش دهد اما محققان می گویند این ارتباط پیچیده است.

چیزهایی که باید در مورد اختلال خود زشت پنداری بدانید – تجربیات دوران کودکی

بر اساس تحقیقات، کسانی که در دوران کودکی مسخره شده یا از بدن خود خجالت می کشیدند ممکن است دچار این اختلال شوند. داشتن سطح بالاتری از اگاهی نسبت به مفهوم زیبایی و توازن می تواند روی این اختلال اثر بگذارد اما تحقیقات می گویند این بیشتر نتیجه ی اختلال است تا علت آن.

یادگیری اینکه ارزش شما بر اساس زیبایی است نیز می تواند روی ایجاد این اختلال اثر بگذارد اما برای تایید این امر به تحقیقات بیشتری نیاز است.

علائم اختلال خود زشت پنداری

علائم اصلی کسی که این اختلال را تجربه می کند توجه زیاد به ایرادهای جزئی در ظاهر و واکنش بیش از حد به یک نقص فیزیکی جزئی است.

این علائم طولانی مدت بوده و ممکن است شدت آن ها تغییر کند. تمرکز فرد از یک عضو بدن به عضو دیگر تغییر خواهد کرد.

چیزهایی که باید در مورد اختلال خود زشت پنداری بدانید – بیشترین نقاطی که فرد مبتلا به این اختلال روی آن تمرکز دارد این ها هستند:

• پوست، برای مثال جوش، چین و چروک یا خشکی پوست
• صورت، برای مثال نگرانی در مورد موهای صورت

نقاط مخصوصی که ممکن است فرد نگران آن باشد این ها هستند:

• بینی
• دهان
• سینه ها
• دندان ها
• اندام جنسی
• احتمال ریزش مو

توجه بیش از حد به این اندام ها ممکن است باعث بروز رفتارهای زیر شود:

• نگرانی بیش از حد در مورد ظاهر فیزیکی
• اجتناب کلی از آینه و حذف کردن ان از خانه
• چک کردن مکرر خود در آینه، شیشه های بازتاب کننده یا هر سطح دیگری
• دیدار مکرر با متخصص پوست یا جراح زیبایی در تلاش برای تصحیح نقص
• تلاش برای کسب موافقت دیگران و حس ناامیدی وقتی افراد دیگر این نقص را نمی بینند.
• گذراندن ساعاتی زیاد از روز برای فکر کردن به این نقص. فکر کردن در مورد چیزهای دیگر برای این فرد دشوار خواهد بود.
• بی توجهی به کار، زندگی اجتماعی، خانواده، سلامت فردی و سلامت روحی و دیگر بخش های زندگی به خاطر تمرکز زیاد روی آن نقص

اینکه به دوست خود یا هر فرد دیگری توضیح دهید که او ایراد یا نقصی ندارد یا این نقص اصلا مهم نیست کمکی نخواهد کرد. اغلب فرد مبتلا به اختلال این را باور نمی کند.

شاید این فرد فکر کند که دیگران به او خیره می شوند، در مورد او صحبت می کنند یا مسخره اش می کنند در حالی که این واقعیت ندارد.

اختلال خود زشت پنداری می تواند روی کیفیت زندگی فرد اثر بگذارد. برخی افراد بیمار استرسی را تجربه می کنند که باعث می شود نتوانند کار کرده یا در اجتماع شرکت داشته باشند. همچنین ممکن است اضطراب یا افسردگی را تجربه کرده و برخی نیز حتی به فکر خودکشی می افتند.