تستوسترون چیست؟ عوارض کاهش تستوسترون و افزایش تستوسترون در مردان و درمان آن چیست؟

هورمون تستوسترون یکی از مهمترین هورمون ها در بدن مردان است. تستوسترون چیست که این همه برای ما اهمیت دارد؟ این هورمون در واقع یکی از هورمون های جنسی مردانه است. کاهش (کمبود deficiency) یا افزایش تستوسترون در مردان (High testosterone levels)  به عوامل مختلفی بستگی دارد. هورمون جنسی مردانه به دلایلی می تواند دچار کمبود یا بیش از حد مجاز شود که این افزایش یا کاهش در سطح تستوسترون در بدن مردان (Testosterone in men) با عوارض خاصی در بدن مرد همراه است که در وبسایت همکده به بررسی آن خواهیم پرداخت. محققان دریافتند اثرات پیچیده تستوسترون تا حدی به تبدیل آن در بدن به نوعی استروژن بستگی دارد. این بینش به توسعه راه‌های بهتر برای تشخیص و درمان مردانی که تستوسترون طبیعی کافی تولید نمی‌کنند کمک می‌کند.

تستوسترون چیست؟

ابتدا بیایید ببینیم تستوسترون چیست؟ و سپس کارکردهای تستوسترون در بدن مردان و زنان را بررسی کنیم. تستوسترون هورمونی است که غدد جنسی شما (بیضه ها یا تخمدان ها) به طور عمده تولید می کنند. سطح تستوسترون به طور طبیعی در جنس مونث بسیار بالاتر است. اگر سطح تستوسترون خیلی بالا یا خیلی پایین باشد، می تواند علائم خاصی ایجاد کند. غدد فوق کلیوی شما همچنین هورمون دهیدرواپی آندروسترون (DHEA) را تولید می کنند که بدن شما آن را به تستوسترون و استروژن تبدیل می کند.

نقش های مهمی که هورمون جنسی مردانه یا تستوسترون در مردان دارد به این شرح است که باعث میل جنسی می شود، همینطور ایجاد توده استخوانی، توزیع چربی، ایجاد توده عضلانی و قدرت، و تولید گلبول‌های قرمز خون و تنظیم اسپرم  را بر عهده دارد. علاوه بر اینها کارهای دیگری که تستوسترون در بدن انجام می دهد را بررسی می کنیم.

تستوسترون چیست و در بدن مسئول چه کارهایی است؟

تستوسترون در مراحل مختلف زندگی نقش های متفاوتی دارد، از جمله:

• رشد جنین
• بلوغ برای کودکان پسر
• بزرگسالی

تستوسترون و رشد جنین

در حدود هفته هفتم در رحم، ژن مربوط به جنس در کروموزوم Y شروع به رشد بیضه ها در نوزادان پسر می کند. بیضه ها تستوسترون را تولید می کنند. تستوسترون باعث رشد اندام های تولید مثل داخلی و خارجی مرد در طول رشد جنین می شود.

تستوسترون در زنان و مردان و رسیدن به مرحله بلوغ 

تستوسترون در زنان و مردان (female and male) مسئول بسیاری از تغییرات است و در کودکان در هنگام تولد و همینطور در دوران بلوغ مقداری تستوسترون برای یک سری مراحل رشد تولید می شود، از جمله:

• افزایش قد
• رشد موهای بدن و ناحیه تناسلی
• بزرگی آلت تناسلی، بیضه ها و غده پروستات

تستوسترونی که هنگام تولد به زنان اختصاص داده شد

برای تستوسترونی که در بدو تولد به زنان اختصاص داده شده است، باید بدانیم که میل جنسی را افزایش می دهد. با این حال، اکثر تستوسترون تولید شده در تخمدان ها به هورمون جنسی اولیه زنانه، استرادیول تبدیل می شود. به طور کلی همان طور که در مقاله های قبل گفتیم کاهش و افزایش تستوسترون در زنان یا مردان به عوامل مختلفی بستگی دارد.

کاهش (کمبود deficiency) تستوسترون در مردان

کاهش تستوسترون در مردان با افزایش سن شایع است. علائم ممکن است نامحسوس باشد. اما اگر علائم بر سبک زندگی شما تأثیر بگذارد، درمان آن وجود دارد. تستوسترون هورمونی است که توسط بیضه ها تولید می شود. تستوسترون بر ظاهر و رشد جنسی شما تأثیر می گذارد، تولید اسپرم و میل جنسی را تحریک می کند و به ساخت عضلات و توده استخوانی کمک می کند.

تولید تستوسترون به طور معمول با افزایش سن کاهش می یابد. طبق گزارش انجمن اورولوژی، کاهش تستوسترون در مردان حدود 40 درصد در مردان 45 ساله وجود دارد.عدم تعادل تستوسترون به صورت بیش از حد یا خیلی کم می تواند بر سلامت کلی مرد تأثیر بگذارد.

نشانه های کاهش هورمون جنسی تستوسترون

کاهش هورمون جنسی تستوسترون برای بدن می‌تواند با نشانه هایی قابل تشخیص باشد برای مثال این افراد ممکن است با ریزش مو مواجه شوند، ریزش مو در سنین پیری طبیعی است اما در جوانان و میانسالان نیاز به آزمایش میزان تستوسترون دارد، برخی از افراد دچار افزایش چربی دور کمر و چربی معده می‌شوند، مدام احساس خستگی و بی انرژی بودن دارند، حجم و قدرت عضلات بدن به شدت کاهش پیدا می‌کند، نعوظ فرد را دچار مشکل می‌کند و همچنین میل جنسی او با افت شدیدی همراه خواهد شد. برای پی بردن به اینکه شما دچار کمبود هورمون جنسی تستوسترون هستید یا خیر، باید پزشک از طریق آزمایش خون میزان این هورمون را در بدن شما اندازه گیری کند.

عوارض کاهش (کمبود deficiency) تستوسترون در مردان

کاهش سطح تستوسترون در مردان می تواند آسیب های جسمی و روانی را ایجاد کند که ادامه آن را بررسی خواهیم کرد:

میل جنسی کم، یکی از عوارض کاهش تستوسترون

تستوسترون نقش کلیدی در میل جنسی دارد. برخی از افراد ممکن است با افزایش سن کاهش میل جنسی را تجربه کنند. اما آنهایی که تستوسترون پایینی دارند احتمالا کاهش شدیدتری را تجربه خواهند کرد.

مشکل در دستیابی و حفظ نعوظ ، یکی از عوارض کاهش تستوسترون

تستوسترون به دستیابی و حفظ نعوظ کمک می کند. به گیرنده‌های مغز دستور می دهد اکسید نیتریک را تولید کنند. این مولکولی است که به تحریک یک سری واکنش‌های شیمیایی لازم برای ایجاد نعوظ کمک می‌کند.

وقتی تستوسترون در مردان کاهش پیدا می کند، ممکن است در نعوظ قبل از رابطه جنسی یا داشتن نعوظ خود به خود، مانند هنگام خواب، مشکل داشته باشید.

درمان مشکلات نعوظ برای جلوگیری از کاهش تستوسترون در مردان

با این حال، تحقیقات در مورد اینکه آیا درمان جایگزینی تستوسترون می تواند با موفقیت اختلال نعوظ را درمان کند، قطعی نیست. در یک بررسی در سال 2016 از مطالعاتی که به بررسی مزایای تستوسترون در مردان مبتلا به مشکلات نعوظ پرداختند، هیچ بهبودی با درمان تستوسترون نشان ندادند.

سایر شرایط سلامتی اغلب می تواند باعث مشکلات نعوظ شود. این شامل:

• دیابت
• اختلالات تیروئید
• فشار خون بالا
• کلسترول بالا
• افسردگی
• فشار
• اضطراب
• استعمال دخانیات و الکل نیز می تواند در این امر موثر باشد.

گرگرفتگی، نشانه کاهش تستوسترون

تجربه گرگرفتگی می تواند نشانه کاهش تستوسترون در مردان باشد. این می تواند مانند یک احساس ناگهانی گرما باشد. همچنین ممکن است تعریق شدید، قرمزی پوست و تعریق شبانه را تجربه کنید.

ریزش مو به دلیل کاهش تستوسترون

تستوسترون در چندین عملکرد بدن از جمله تولید مو نقش دارد. طاسی بخشی طبیعی از افزایش سن برای بسیاری از مردان است و ممکن است ارثی باشد. افرادی که سطح تستوسترون پایینی دارند ممکن است موهای بدن و صورت را نیز از دست بدهند.

خستگی به علت کاهش تستوسترون در مردان

کاهش تستوسترون در مردان ممکن است خستگی شدید و کاهش انرژی را ایجاد کند. اگر علیرغم داشتن خواب زیاد به طور مداوم خسته هستید یا اگر انگیزه ورزش کردن برایتان سخت تر است، ممکن است تستوسترون پایینی داشته باشید.

درمان کاهش تستوسترون (Treatment of testosterone deficiency) در مردان

در سال‌های اخیر، بیشتر محققین در مورد درمان تستوسترون به روش (TT) گزارش دادند و مردان بیشتری در سنین 40 تا 64 سال مورد آزمایش قرار گرفتند. برخی از مردان با علائم خاص ممکن است حتی بدون آزمایش TT بخواهند. این عمل ممکن است برای آن‌ها ایمن یا مفید نباشد. سطح تستوسترون  همیشه باید قبل از هر TT آزمایش شود.

AUA توصیه می کند که TT (درمان تستوسترون) فقط برای مردانی تجویز شود که با تعریف بالینی و آزمایشگاهی کمبود تستوسترون (سطح تستوسترون کمتر از 300 نانوگرم در دسی لیتر) مطابقت دارند.

افزایش تستوسترون (High testosterone levels) در مردان

آیا می دانید که افزایش تستوسترون در مردان چه حسی دارد؟ در برخی موارد، سطوح بالای تستوسترون می‌تواند باعث تغییرات خلقی از جمله افزایش تحریک‌پذیری یا پرخاشگری شود. تغییرات در عملکرد جنسی و میل جنسی ممکن است رخ دهد. برای افراد مبتلا به این مشکل، سطح تستوسترون بالا می تواند منجر به افزایش توده عضلانی یا بزرگ شدن کلیتوریس شود. از آنجایی که تستوسترون در تولید و ترشح روغن نقش دارد، می‌تواند باعث ایجاد آکنه و آکنه‌های قابل اعتماد برای مردان شود.

عوارض افزایش تستوسترون در مردان

در این بخش می خواهیم مروری بر علائم رایج سطح تستوسترون بالا در افراد را انجام دهیم:

آکنه، نشانه ای از افزایش تستوسترون 

با توجه به بررسی منبع مورد اعتماد در سال 2016، آکنه ممکن است نشانه ای از افزایش تستوسترون در مردان باشد. البته زمانی که هیچ دلیل واضح دیگری مانند تعریق بیش از حد در اثر ورزش وجود نداشته باشد.

تغییر فشار خون، نشانه ای از افزایش تستوسترون

تغییرات در فشار خون شما، از جمله فشار خون بالا (فشار خون بالا) و فشار خون پایین (هیپوتانسیون)، می تواند منجر به موارد زیر شود:

• سرگیجه
• سردرد
• خستگی
• حالت تهوع
• غش

سلامت جنسی، نشانه ای از افزایش تستوسترون

تغییرات در سلامت جنسی شما می تواند نشانه ای از سطوح غیر طبیعی افزایش تستوسترون در مردان باشد.

تغییرات در موهای بدن، نشانه دیگری از افزایش تستوسترون

همچنین ممکن است متوجه تغییرات قابل توجه در موهای سر و بدن خود شوید. از جمله رشد بیش از حد موهای بدن و کچلی زودرس الگوی مردانه روی سر خود. با میزان تستوسترون اضافی، تغییرات در رشد مو – از جمله رشد موهای زائد بدن یا طاسی، در بدن مردان نیز رایج است.

درمان افزایش تستوسترون در مردان (Treatment of increased testosterone)

تستوسترون بالا بسته به علت درمان متفاوتی دارد. اگر علائم سطح تستوسترون بالا را تجربه می کنید، ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی شما ممکن است یک آزمایش خون ساده برای اندازه گیری سطح تستوسترون شما انجام دهد. یک برنامه درمانی مناسب به علت تستوسترون بالای شما بستگی دارد.

چگونه تستوسترون را در مردان کاهش دهیم؟

در اینجا چند راه برای درمان سطح بالای تستوسترون در مردان آورده شده است:

چگونه تستوسترون را کاهش دهیم؟

صدها مطالعه انجام شد که ما چگونه هورمون تستوسترون را کاهش دهیم. بسیاری از مردان در مورد سطح تستوسترون خود نگران هستند زیرا افزایش تشخیص های تستوسترون پایین کشورهای زیادی را فرا گرفته است. در واقع، مطالعات نشان می‌دهد که تستوسترون متوسط ​​مردان تقریباً 25 درصد کمتر از 30 سال پیش است. در حالی که بسیاری بر این باورند که کاهش تستوسترون فقط در مردان مسن رخ می دهد، سن تنها یک عامل مرتبط با خطر ابتلا به T (تستوسترون) پایین است. کارهای مختلفی وجود دارد که می توانید انجام دهید و همچنین از آن اجتناب کنید که می تواند بر سطح تستوسترون شما تأثیر بگذارد.

تنظیم درمان جایگزینی تستوسترون (TRT)

گاها ممکن است برای سطوح پایین تستوسترون درمان جایگزینی تستوسترون (TRT) دریافت کنید و سطح هورمون شما خیلی بالا رود و این باعث می شود برای تعادل در سطح هومرمون مردانه مجبور به کاهش تستوسترون شوید. ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی با شما همکاری می کند تا دوز شما را تنظیم کند و سطح تستوسترون خون شما را در محدوده طبیعی قرار دهد. بنابراین پزشک شما بعد از بررسی میزان این هورمون در خون شما می تواند به شما کمک کند.

استروئیدهای آنابولیک را کاهش یا متوقف کنید

اگر از استروئیدهای آنابولیک برای افزایش عضلات و افزایش سطح تستوسترون استفاده می کنید، ممکن است علائم تستوسترون بالا را تجربه کنید. اگر از استروئیدهای آنابولیک به طور غیرقانونی و بدون نظارت ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی خود استفاده می کنید، بهتر است که به پزشک خود اطلاع دهید، زیرا با افزایش سطح تستوسترون خطرات و عوارض جانبی احتمالی دارند. شما با کاهش میزان این هورمون و تعادل میزان آن در بدن از این خطرات جلوگیری می کنید

مشکلات سلامتی درازمدت شامل شرایط پزشکی شدید مانند بیماری قلبی، مشکلات کلیوی، بیماری کبد و لخته شدن خون است که به طور بالقوه منجر به حملات قلبی و سکته می شود.

گاهی اوقات برخی مواد غذایی برای کاهش تستوسترون در مردان عملکرد مناسبی دارند. در صورت داشتن شرایط کاهش تستوسترون،احتمالا پزشک سطح تستوسترون شما را اندازه گیری می کند:

• کم خونی غیر قابل توضیح
• دیابت
• کاهش تراکم استخوان
• شکستگی استخوان با ضربه کم
• تابش به بیضه های شما
• نتایج آزمایش HIV/AIDS مثبت است
• مصرف مزمن مواد مخدر
• سابقه ناباروری
• اختلالات غده هیپوفیز

حتی اگر علائم و نشانه های خاصی نداشته باشید، پزشک ممکن است سطح تستوسترون شما را برای این شرایط آزمایش کند:

• مقاومت به انسولین
• تاریخچه شیمی درمانی
• سابقه مصرف داروهای کورتونی
• تغییرات سلامتی مانند کاهش وزن و فعالیت بدنی بیشتر احتمالا سطح تستوسترون شما را افزایش می دهد.

اندازه گیری سطح هموگلوبین برای تستوسترون در مردان

پزشک شما می خواهد سطح هموگلوبین  یا هماتوکریت (Hgb/Hct) شما را در زمانی که در TT هستید بررسی کند. این آزمایش خون به بررسی غلیظ شدن خون کمک می کند. غلیظ شدن خون ممکن است باعث لخته شدن خون شود. پزشک شما ممکن است سطوح Hgb و Hct را دو تا شش هفته پس از شروع TT و هر شش تا دوازده ماه پس از آن آزمایش انجام دهد.

اگر شما در معرض خطر بیماری قلبی هستید، زمانی که در حالت درمان تستوسترون خود هستید، پزشک وضعیت شما را با دقت بیشتری دنبال خواهد کرد. همچنین مهم است که تغییراتی در سلامتی ایجاد کنید تا شانس بیماری قلبی و عروقی را کاهش دهید.

علاوه بر موارد بالا برای کاهش هورمون جنسی مردانه یک سری خوراکی های کاهش دهنده تستوسترون وجود دارد که مردان می توانند برای کاهش و به تعادل رساندن آن در بدن خود از آن کمک بگیرند.

نظارت بر علائم توسط پزشک هنگام درمان کاهش تستوسترون در مردان

پزشک شما را برای علائم و نشانه های بهبود زیر نظر خواهد داشت. هر گونه تغییر احتمالاً طی سه تا شش ماه پس از درمان ظاهر می شود. اگر سطح تستوسترون خون شما به حالت عادی برگردد و همچنان علائم دارید، احتمالاً دلایل دیگری برای علائم شما وجود دارد. پزشک شما ممکن است درمان را متوقف کند و سعی کند بفهمد مشکل دیگری ممکن است چیست.

سخن آخر

تستوسترون یکی از هورمون های مهم در بدن ما و خصوصا مردان است. این هورمون وظایف زیادی را در بدن بر عهده دارد. ما در طول مقاله در ارتباط با کاهش تستوسترون در مردان و روش های درمان آن صحبت کردیم. همچنین در مورد افزایش تستوسترون در مردان و نحوه درمان آن توضیحاتی دادیم. نکته مهمی که باید بدانید این است که در طول درمان ( در هر دو حالت) وضعیت خود را با پزشک در میان بگذارید.