چگونه مکالمات مؤثر داشته باشیم؟
مکالمات مؤثر به نظر می‌رسد باید غریزی باشند؛ اما خیلی وقت‌ها که تلاش برای صحبت با کسی دارید موضوعی شما را گمراه می کند. ما سعی می‌کنیم چیزی بگوییم اما شخص مقابل چیز دیگری می‌شنود و درک نادرست یا اختلاف ایجاد می شود. این موضوع می‌تواند مشکلاتی در خانه، مدرسه یا محل کار ایجاد کند. بسیاری از ما برای مکالمه‌ای واضح تر و مؤثرتر نیاز به یادگیری مهارت‌هایی مهم داریم.
اگر تلاش می‌کنید مکالمه‌ی بهتری با همسر، فرزندان، رییس یا همکاران خود داشته باشید. این مهارت‌ها می‌توانند ارتباط شما با دیگران را عمیق تر کرده. احترام و اعتماد بیشتری ساخته، کار گروهی شما را بهبود بخشیده، مشکلات را حل کرده و سلامت کلی روحی و اجتماعی شما را بهبود بخشد.
مکالمات مؤثر چیست؟
مکالمه مؤثر چیزی بیشتر از تبادل اطلاعات است. این مکالمه مربوط به درک احساس و مقصود پشت حرف می‌باشد. علاوه بر اینکه باید یک پیام را واضح منتقل کنید. حتماً به شکلی گوش دهید که معنی کامل گفته را درک کرده. باعث شوید فرد احساس کند حرف او را شنیده و درک کرده‌اید.
در مکالمات مؤثر بیشتر از لغاتی که استفاده می‌کنید که ترکیبی از چهار مهارت زیر هستند:
- گوش دادن فعال
- مکالمه‌ی غیرشفاهی
- مدیریت استرس در لحظه
- دفاع از خود با شکلی احترام آمیز
چه چیزی مانع از مکالمات مؤثر می‌شود؟
ابتدا لازم است تا با موانع متداول و مهم برای یک مکالمه مؤثر آشنا شوید تا بتوانید بعد از عبور از این موانع، به مهارت‌های لازم در این زمینه دست پیدا کنید. این موانع در ادامه بیان شده است.
استرس و احساسات کنترل نشده
وقتی استرس دارید یا درگیر احساسات زیاد هستید. به احتمال بیشتری حرف دیگران را بد تعبیر کرده و سیگنال‌های غیرکلامی گیج کننده‌ای را برای آن ها می‌فرستید و وارد الگوهای رفتاری ناسالمی خواهید شد. برای جلوگیری از تضاد و درک نادرست، شما باید یاد بگیرید چگونه قبل از ادامه یک مکالمه به سرعت خود را آرام کنید.
کمبود تمرکز
وقتی همزمان چند کار انجام می دهید نمی توانید مکالمات مؤثری داشته باشید. اگر موبایل خود را چک می‌کنید، برای اینکه بعد چه بگویید برنامه می ریزید یا برای خود خیال بافی می‌کنید مطمئناً اشارات غیرکلامی را فراموش خواهید کرد. برای مکالمه‌ی مؤثر باید از چیزهایی که حواستان را پرت می‌کنند دور مانده و تمرکز خود را حفظ کنید.
زبان بدن متناقض
مکالمات غیرکلامی باید تقویتی برای گفته‌های شما باشند، نه در تناقض با آن. اگر شما چیزی می‌گویید اما زبان بدن شما چیز دیگری می‌گوید شنونده در راست‌گویی شما شک خواهد کرد. برای مثال، وقتی سرتان را مانند نه گفتن تکان می‌دهید و در زبان بله می گویید.
زبان بدن منفی
اگر با گفته‌های فرد مخالفید یا آن‌ها را دوست ندارید شاید برای رد کردن پیام شخص مقابل از زبان بدن منفی استفاده نمایید، مانند دست به سینه نشستن، اجتناب از برقراری ارتباط چشمی یا زدن پاها به زمین. شما لازم نیست حتماً موافقت کنید یا حتی گفته‌های فرد را دوست داشته باشید، اما برای مکالمه‌ی درست و نشان ندادن حالت دفاعی به فرد دیگر، باید از فرستادن پیام‌های منفی خودداری نمایید.
بیشتر بخوانید: چیزهایی که یک مکالمه مناسب را از بین می برند
مهارت‌های مکالمات مؤثر
برای اینکه بتوانید مکالمات مؤثری داشته باشید، کسب یک سری از مهارت‌های مرتبط ضروری است. از این رو مهارت‌های لازم برای مکالمات مؤثر در ادامه بیان شده است.
مهارت 1: شنونده فعال بودن
وقتی با دیگران صحبت می‌کنیم اغلب روی چیزی که باید بعد بگوییم تمرکز داریم. اما مکالمه‌ی مؤثر کمتر روی حرف زدن تأکید داشته و بیشتر مربوط به گوش دادن است. خوب گوش دادن یعنی نه تنها کلمات یا اطلاعات داده شده را درست درک کنید بلکه متوجه احساسات گوینده در زمان صحبت شوید.
تفاوت بزرگی بین گوش دادن فعال و شنیدن ساده جود دارد. وقتی واقعاً گوش می دهید؛ وقتی خود را درگیر حرف‌های زده شده می‌کنید، زیر و بم شدن صدای فرد را متوجه می شوید که به شما احساساتی که سعی در انتقال آن دارد را می گوید. وقتی شنونده‌ی فعالی باشید، نه تنها فرد دیگر را بهتر درک می‌کنید بلکه باعث می‌شوید او حس کند شنیده و درک شده است و این رابطه‌ای قوی‌تر و عمیق‌تر بین شما ایجاد خواهد کرد.
با این‌چنین مکالماتی شما فرایندی را تجربه خواهید کرد که استرستان را کاهش داده و از سلامت فیزیکی و احساسی شما حمایت می کند. برای مثال اگر فردی که با او حرف می زنید آرام است این گونه گوش دادن کمک می کند شما نیز آرام شوید؛ به همین شکل اگر این فرد آشفته و مضطرب می باشد شما با گوش دادن درست و انتقال حس درک شدن به فرد می توانید او را آرام کنید.
اگر هدف شما درک کامل و ارتباط با شخص دیگر است، گوش دادن با تمرکز کامل اغلب به طور طبیعی این کار را برای شما خواهد کرد. اگر این طور نبود سعی کنید مهارت‌های دیگر را تمرین نمایید. هرچه بیشتر این تمرین ها تکرار شوند، روابط شما با دیگران از رضایت بیشتری برخوردار خواهد شد.
مهارت 2: توجه به سیگنال‌های غیرکلامی
نوع نگاه کردن، گوش دادن، حرکت کردن یا واکنش نشان دادن به فرد دیگر بیشتر از لغات می توانند احساسات شما را به او بگویند. مکالمات غیرکلامی یا زبان بدن شامل حرکات صورت، حرکات بدن، ارتباط چشمی، حالت بدن، تن صدا و حتی انقباض ماهیچه‌ها و نفس کشیدن است.
گسترش توانایی درک و استفاده از مکالمات غیرکلامی می توانند به ارتباط شما با دیگران کمک کرده، منظور واقعی شما را شرح داده، موقعیت‌های پر چالش را هدایت کرده و ارتباط بهتری در خانه و محل کار ایجاد نماید.
شما می توانید با استفاده از زبان بدن باز- باز گذاشتن دست‌ها، ایستادن با حالتی راحت و یا نشستن روی لبه‌ی صندلی، و حفظ ارتباط چشمی با فردی که با او در حال صحبت هستید مکالمه‌ی خود را مؤثرتر کنید.
مهارت 3 : کنترل استرس
چند بار در طول مشکل با همسر، کودکان، دوستان یا همکاران خود استرس داشته و بعد چیزی گفته یا کاری کرده اید که از آن پشیمان شده‌اید؟ اگر بتوانید فوراً استرس خود را کاهش داده و به حالتی آرام برگردید نه تنها مانع از این پشیمانی خواهید شد؛ بلکه در بسیاری از موارد می توانید به آرامش فرد دیگر نیز کمک کنید.
این کار تنها زمانی ایجاد می‌شود که شما در حالتی آرام و ریلکس بوده و بتوانید تشخیص دهید آیا این شرایط به واکنش نیاز دارد یا سیگنال‌های فرد مقابل نشان می دهد بهتر است ساکت بمانید.
در شرایطی مانند مصاحبه‌ی کاری، ارائه‌ی کسب و کار، ملاقات‌هایی با استرس زیاد، یا معرفی به شخصی که دوستش دارید باید احساسات خود را مدیریت کرده و در شرایط استرس مکالمه‌ی مؤثری داشته باشید.
وقتی در یک مکالمه اوضاع بد پیش رفت، نیاز به چیزی سریع و فوری برای کاهش فشار عاطفی دارید. با یادگیری کاهش سریع استرس در لحظه، می توانید بدون مشکل با هر حس قوی ای که تجربه می‌کنید رو به رو شده، احساسات خود را تنظیم کرده و رفتار درستی داشته باشید.
مهارت 4: اظهارنظر قطعی
عبارات واضح و مستقیم مکالمه‌ای شفاف ایجاد کرده و به بهبود عزت نفس و تصمیم گیری کمک خواهد کرد. اظهارنظر قطعی یعنی بیان افکار، احساسات و نیازها به شکلی آزادانه و صادقانه، در حالی که از خودتان دفاع کرده و درعین حال به دیگران احترام می گذارید. مکالمه‌ی مؤثر همیشه برای درک فرد مقابل، برنده شدن در دعوا یا تحمیل نظر یا عقیده‌ی شما به دیگران نیست.
دریافت مشاوره تخصصی برای مکالمات مؤثر از همکده
اگه شما هم در ایجاد یک مکالمه موثر ضعف دارید، بهترین راهکار اینه که یه مشاوره تخصصی برای تقویت مهارت‌های ارتباطی از ما بگیرید. ما در مرکز مشاوره تلفنی همکده با ارائه مشاوره فردی بهتون در ایجاد مکالمات مؤثر با دوستان، همکاران و… کمک می‌کنیم.
سؤالات متداول
1. مهارت‌های لازم برای داشتن مکالمات مؤثر چه هستند؟
شنونده‌ی فعالی باشید، توجه به سیگنال‌های غیرکلامی، کنترل استرس، اظهارنظر قطعی داشته باشید.
2. چه چیزی مانع از مکالمه موثر می‌شود؟
استرس و احساسات کنترل نشده، کمبود تمرکز، زبان بدن متناقض، زبان بدن منفی
3. بهترین راهکار برای داشتن یک مکالمه موثر چیست؟
دریافت مشاوره فردی و مهارت‌های ارتباطی از همکده
