عزت نفس

به طور خلاصه می توان گفت عزت نفس باور شما نسبت به خودتان و توانایی‌هایتان است. این حس می‌تواند زیاد، کم یا متوسط باشد. با وجودی که اغلب افراد در مورد خودشان تردیدهایی دارند. اما اعتماد به نفس کم باعث می‌شود حس عدم ایمنی و نداشتن انگیزه داشته باشید. شاید بتوانید چیزهایی را پیدا کنید که روی باور شما نسبت به خودتان اثرگذارند. (شاید مورد خشونت قرار گرفته‌اید یا احساس تنهایی می‌کنید.) یا شاید این برای شما یک راز است. به هر حال، کارهای زیادی هستند که می‌توانید برای بهبود عزت نفس خود انجام دهید.

خصوصیات فردی با عزت نفس کم

اغلب کسی که عزت نفس کمی دارد:

• زیاد از خودش انتقاد می‌کند.
• خود را پایین تر از همسر یا شریکش می داند.
• حرف کسی که از او تعریف می کند را باور ندارد.
• به خصوصیات مثبت خود بی‌توجه بوده یا آن را زیاد مهم نمی داند.
• تصور می کند شانس در موفقیت های او سهم بزرگی داشته و اعتباری برای او نخواهد بود.
• با خودش صحبت هایی دارد که همیشه منفی و انتقادی بوده و در آن خودش را سرزنش می کند.
• برای توصیف خود از لغات منفی استفاده می کند، مانند احمق، چاق، زشت، یا کسی که نمی توان او را دوست داشت.
• اینکه به چیزهایی فکر کند که روی آن کنترلی نداشته است خودش را مقصر می داند، مانند کارهایی که افراد دیگر انجام می دهند یا فشارهای اقتصادی.

عزت نفس کم و کیفیت زندگی

عزت نفس کم می تواند به شکل های متفاوتی روی کیفیت زندگی یک نفر اثر بگذارد، از جمله:

• ترس از تلاش؛ این فرد به ارزش ها و توانایی های خود شک کرده و از رویارویی با چالش ها اجتناب می کند. 
• احساسات منفی؛ انتقاد دائمی از خود می تواند باعث احساس مداوم ناراحتی، افسردگی، اضطراب، خشم، خجالت یا حس گناه شود.
• نداشتن مراقبت از خود؛ این فرد توجه کمی به خودش داشته و از خود غافل شده یا رفتار خشنی با خودش دارد، برای مثال زیاد الکل می نوشد.
• عدم تطابق خوب با شرایط؛ کسی که اعتماد به نفس پایینی دارد به سختی می تواند خود را با یک زندگی پرچالش تطابق دهد زیرا باور دارد فردی ناامید خواهد بود.
• رفتارهای آسیب رسان به خود؛ اعتماد به نفس کم فرد را بیشتر در خطر آسیب رساندن به خود قرار می دهد، برای مثال اختلالات غذایی، مصرف مواد یا دارو یا خودکشی.
• مشکلات در روابط؛ برای مثال: ممکن است تمامی رفتارهای غیرمنطقی از سوی شریک زندگی خود را تحمل کند زیرا باور دارد باید عشق و دوستی به دیگران بدهد و خودش دوست داشتنی نیست. فردی که عزت نفس کمی دارد ممکن است مقابل دیگران رفتاری همراه با خشونت یا قلدری داشته باشد.
• ترس از قضاوت؛ آن ها از انجام فعالیت هایی که در آن افراد دیگر شرکت دارند اجتناب می‌کنند، مانند ورزش یا فعالیت های اجتماعی، زیرا می ترسند قضاوت منفی شوند. این فرد نسبت به اطرافیان خود احساس استرس و اضطراب داشته و مدام به دنبال نشانه هایی می گردند که افراد دیگر آن را دوست ندارند.

علت پایین بودن عزت نفس

برخی از علل بسیاری که باعث کم شدن عزت نفس می شوند عبارتند از:

• کارایی ضعیف در مدرسه بر اثر اعتماد به نفس کم
• بیماری های روانی مانند اختلال اضطراب یا افسردگی
• حوادث پراسترس در زندگی مانند جدایی در روابط یا مشکلات مالی 
• مشکلات در سلامت، مانند دردهای شدید، بیماری های جدی یا ناتوانی فیزیکی
• برخورد نادرست از سمت همسر، والدین یا پرستار. برای مثال بودن در یک رابطه ی همراه با خشونت.
• شاد نبودن در دوران کودکی ای که در آن والدین (یا افراد مهم دیگری مثل معلم ها ) بسیاری انتقاد می کردند.

راه هایی برای بهبود عزت نفس

• با خودتان خوب باشید.

صدای آرامی که به شما می گوید می توانید پیروز شوید ( یا نه ) بیشتر از حد تصور شما قدرتمند است. تلاش کنید با خودتان مهربان باشید و اگر در این راه شکست خوردید سعی کنید هرگونه فکر منفی را به چالش بکشید. قانون درست این است که با خودتان همانطور حرف بزنید که با همسرتان صحبت می کنید. شاید در ابتدا خیلی سخت باشد اما تمرین شما را عالی خواهد کرد.

• شما خودتان هستید.

مقایسه‌ی خودتان با دیگران راهی است که مطمئناً باعث شروع احساس ضعف خواهد شد. سعی کنید به جای مقایسه ی موفقیت های خود با فردی دیگر، روی اهداف و دستاوردهای خودتان متمرکز بمانید. هیچ‌کس به این نوع فشارها نیازی ندارد.

• حرکت کنید.

ورزش راه خوبی برای زیاد کردن انگیزه ی شماست. برای خودتان هدف گذاشته و اعتماد به نفستان را بالا ببرید. عرق کردن باعث آزادسازی هورمون اندورفین در بدن خواهد شد، هورمونی که مسئول ایجاد حس خوب در بدن شماست.

• هیچکس عالی نیست.

همیشه سعی کنید بهترین نسخه از خودتان باشید، اما در کنار آن باید بپذیرید کامل بودن یک هدف واقع گرایانه نیست.

• به یاد داشته باشید همه اشتباه می کند.

شما برای رشد و یادگیری اشتباه خواهید کرد، بنابراین اگر در یک برنامه ی خیلی مهم فراموش کردید دکمه ی CTRL+S را بزنید سعی نکنید با خودتان بجنگید. همه در این شرایط بوده اند.

• روی چیزی تمرکز کنید که می توانید تغییر دهید.

شما به سادگی درگیر چیزهای زیادی می شوید که خارج از کنترلتان هستند اما این برای شما حاصلی نخواهد داشت. به جای اینکه کار سعی کنید انرژی خود را روی تشخیص کارهایی متمرکز نمایید که در کنترل شما هستند و ببینید در مورد آن ها می توانید چه اقدامی داشته باشید.

• کاری کنید که شما را شاد می کند.

اگر زمان خود را صرف کارهایی کنید که از آن لذت می برید به احتمال بیشتر طرز فکری مثبت خواهید داشت. سعی کنید هر روز در برنامه ی زمانی، وقتی برای خودتان داشته باشید. فرق ندارد چه کاری انجام می دهید، مطالعه، آشپزی یا تنها کمی نشستن روی کاناپه، اگر این کار شما را شاد می کند باید برای آن زمان بگذارید.

• موفقیت های کوچک را جشن بگیرید.

امروز به موقع بیدار شده اید. تیک بزنید. تخم مرغ ها را خیلی خوب پختید. برنده هستید. جشن گرفتن موفقیت های کوچک راهی عالی برای ایجاد اعتماد به نفس و داشتن حسی بهتر نسبت به خودتان است.

• رفیق دیگران باشید.

کمک کردن و توجه داشتن به افراد دیگر مطمئناً می تواند حالت روحی شما را بهبود بخشد، بعلاوه باعث می شود حس خوبی نسبت به خودتان داشته باشید.

• اطراف خود را از افراد حامی پر کنید.

کسانی را پیدا کنید که باعث می شوند حس خوبی به خودتان داشته باشید و از معاشرت با افرادی که محرک احساسات منفی هستند اجتناب ورزید.

کمک گرفتن برای مشکلات پنهان در عزت نفس

مشکلات حاد می توانند باعث تضعیف روحیه شده و منجر به اختلال در عزت نفس فرد شوند. برای مشکلاتی مانند جدایی در رابطه، اختلال اضطراب یا نگرانی های مالی بهتر است از یک فرد حرفه ای کمک بگیرید.

کمک گرفتن برای ایجاد عزت نفس

راه های دیگر برای ایجاد عزت نفس عبارتند از:

• حرکت کردن برای پیشرفت خودتان.
• جستجو در اینترنت برای اطلاعات بیشتر.
• خواندن کتاب‌هایی برای پیشرفت خود.
• شرح مشکل خود و کمک گرفتن از یک درمانگر حرفه ای.
• صحبت با یک دوست یا فرد مورد علاقه ی مورد اعتماد در مورد مشکلات عزت نفس خودتان.
• رفتن نزد متخصص روانشناسی برای دریافت اطلاعات، پیشنهاد‌ها و در صورت نیاز ارجاعات لازم.