تاثیر خانواده روی علائم ADHD چیست؟ علائم اختلال نقص توجه و بیش فعالی (ADHD) معمولاً با افسردگی همراه هستند. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط علائم ADHD و افسردگی از طریق حمایت خانواده درک شده و بررسی اینکه آیا میزان رابطه به نوع جو خانوادگی دانشجویان پزشکی بستگی دارد یا خیر.
در این مقاله از وبسایت همکده ما به این مطلب پرداختهایم که تاثیر خانواده روی علائم ADHD به چه صورت است. اگر تمایل دارید تا در ارتباط با شرایط خانواده با مشاوران در ارتباط باشید، میتوانید با متخصصان گروه مشاوره همکده تماس بگیرید. مشاوره همکده اولین و بزرگترین مرکز مشاوره در ایران و ارائهدهنده خدمات حضوری و مشاوره تلفنی روانشناسی است.
زمینه اختلالات ADHD
قبل از بررسی موضوع اصلی یعنی تاثیر خانواده روی علائم ADHD بهتر است ابتدا یک مرور کلی به این اختلال داشته باشیم. اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD) یک اختلال تکاملی عصبی است که بسیاری از زمینههای زندگی را از دوران کودکی تا بزرگسالی تحت تأثیر قرار میدهد.
علائم ADHD شامل اختلال در عملکردهای اجرایی مانند خودتنظیمی، مدیریت زمان، سازماندهی، حافظه کاری، برنامهریزی و انعطافپذیری شناختی است که معمولاً با افت تحصیلی، تضعیف عملکرد شغلی و مشکلات اجتماعی همراه است. به طور کلی این مشکل منجر به عزت نفس ضعیف و افسردگی میشود.
ADHD در بزرگسالان به ویژه کسانی که هرگز در دوران کودکی تحت درمان قرار نگرفتهاند، به ندرت شناخته میشود. یک مطالعه روی آمار این اختلال در بزرگسالی و تاثیر خانواده روی علائم ADHD، نشان داده است که 5.5 درصد از بزرگسالان مبتلا به ADHD تشخیص داده شدهاند و اکثر آنها (72 درصد) پس از 18 سالگی این بیماری را تشخیص دادهاند. علائم ADHD میتوانند بر کیفیت یادگیری و کار تأثیر بگذارند و احتمال پیشرفت و خوشبختی را در بسیاری از جنبههای زندگی، کاهش دهند.
برای دریافت مشاوره فردی از وبسایت همکده کلیک کنید.
رابطه ADHD و افسردگی چیست؟
ADHD معمولاً همراه با افسردگی همراه است. به گفته پهیلوانیدیس، اختلالات روانپزشکی به ویژه اختلالات افسردگی از بیماریهای همراه شایع ADHD بالغ تازه تشخیص داده شده هستند. شیوع افسردگی در ADHD بین 18.6 تا 53.3 متغیر است. یک مطالعه طولی نشان داد که 17 درصد از بزرگسالان با تشخیص ADHD، افسردگی به عنوان بیماری همراه داشتند.
علاوه بر افسردگی، در میان جوانان به عنوان مثال، دانشجویان پزشکی، علائم ADHD نیز با مصرف الکل و تمایل به خودکشی ارتباط معنیداری دارد. مکانیسم ایجاد افسردگی در ADHD به طور کامل شناخته نشده است و ممکن است به عوامل مختلفی نسبت داده شود. برخی از مطالعات ارتباطی با عزت نفس، حمایت اجتماعی درک شده و جو خانوادگی نشان دادهاند.
تاثیر خانواده روی علائم ADHD
درمان ADHD شامل جنبههای دارویی و روانی است. جو خانواده یکی از مهمترین عوامل روانی/اجتماعی است که با پیامدها یا علائم رفتاری مرتبط است. هیچ روش سیستماتیکی نمیتواند جو خانواده را توصیف و اندازهگیری کند. جو ایدهآل خانواده گرم و پایدار است؛ زیرا این امر ممکن است به کودکان در مواجهه با چالشهای زندگی کمک کند. اینکه بتوانیم جو خانواده را مثبت یا منفی طبقهبندی کنیم، برای کاربردهای بالینی مفید خواهد بود.
کارهای مرتبط به تاثیر خانواده روی علائم ADHD نشان دادهاند که جو منفی خانواده با رفتار بیرونی مرتبط است. هم مسائل خانوادگی و هم علائم ADHD میتوانند تأثیر دو طرفه داشته باشند. به عنوان مثال، تکانشگری یا فعال شدن کودک میتواند باعث خصومت والدین شود که ممکن است منجر به تداوم ADHD در کودک شود.
شرایط خانوادگی کمتر مطلوب با علائم ADHD همراه است. با این وجود، در حالی که اکثر مطالعات رابطه بین محیط منفی خانواده و علائم ADHD را تحلیل کردهاند، عوامل محیطی مثبت اغلب نادیده گرفته میشوند.
درک جو خانواده و ارتباط با ADHD

مطالعاتی که در مورد تاثیر خانواده روی علائم ADHD و وضعیت جو مثبت خانواده انجام شدهاند، آن را با انسجام و ارتباطات خانوادگی و گرمی، حمایت، و مشارکت بین فردی خانواده نشان دادهاند؛ در حالی که کسانی که شرایط منفی خانواده را مورد بررسی قرار دادهاند، آن را با محیطهای نامطلوب خانوادگی، والدین از نظر احساسی ناپایدار نشان دادهاند.
شیوههای فرزندپروری معتبر، عبارات بسیار احساسی و مشارکت بیش از حد و فقدان حمایت عاطفی، تحریکپذیری و نفوذ جو، پیشبینیکننده اساسی افسردگی جوانان هستند.
بر اساس یافتههای مطالعات تاثیر خانواده روی علائم ADHD، علائم ADHD، حمایت از خانواده و جو خانوادگی بر افسردگی در جوانان تأثیر میگذارند. اثر فقط مستقیم نیست؛ تأثیر غیرمستقیم علائم ADHD بر افسردگی از طریق عوامل متعددی نیز یافت شده است. این میانجیها شامل رابطه والدین و فرزند، استرس والدین، عدم حمایت اجتماعی، قرار گرفتن در معرض خشونت در اجتماع، مشکلات همسالان و قربانی شدن است.
با این حال، اثرات غیر مستقیم علائم ADHD بر افسردگی ناشی از حمایت خانواده و جو خانوادگی هرگز گزارش نشده است.
آمار مطالعات تاثیر خانواده روی علائم ADHD
این مطالعه با هدف بررسی میزان حمایت خانواده و جو خانوادگی در کاهش افسردگی در دانشجویان پزشکی انجام شد. علیرغم افزایش (از 17 به 21)) در واریانس افسردگی که با افزودن متغیرهای حمایت از خانواده و جو مفید خانواده توضیح داده شد، تأثیر غیرمستقیم علائم ADHD از طریق حمایت خانواده درک شده به طور خطی بر جو خانواده وابسته نبوده است.
در مدل میانجیگری، افسردگی به طور مستقیم تحت تأثیر مستقیم حمایت خانواده درک شده و اثر واسطهای علائم ADHD قرار داشت. با وجود تأثیر تعدیلکننده بر حمایت درک شده از افسردگی، تأثیر جو مفید خانواده زیاد نبود.
دلیل اصلی بیاهمیتی در تاثیر خانواده روی علائم ADHD را میتوان به این نسبت داد که حجم نمونه به اندازه کافی بزرگ نبود تا تفاوتهای کوچک را به تصویر بکشد. دلیل احتمالی دیگر ممکن است این باشد که دادههای جو خانوادگی جمعآوری شده بیشتر بر تجربیات پاسخدهندگان تمرکز داشته باشد تا فضای خانوادگی فعلی که باید تأثیر متقابل بیشتری با احساس کنونی حمایت خانواده داشته باشد. این یافته مطابق با یک مطالعه مرتبط بود.
مدل میانجیگری نشان داد که علائم ADHD و حمایت خانوادگی درک شده بر افسردگی تأثیر قابل توجهی دارد. حمایت خانوادگی درک شده، اثر علائم ADHD را از 0.07 (t = 3.022، p = 0.003) به 0.058 (t = 2.141، p = 0.0343) کاهش داد. به نظر میرسد علائم ADHD به طور مستقیم و غیر مستقیم بر افسردگی از طریق حمایت خانواده درک میشوند.
حمایت خانوادگی درک شده
حمایت خانوادگی درک شده به صورت مثبت یعنی لذتبخش، مفید و گرم ارتباط دارد؛ اما با فضای منفی خانواده، یعنی هرج و مرج و مزاحمت، ارتباط منفی دارد. با این حال، تجزیه و تحلیل ما در تاثیر خانواده روی علائم ADHD نشان داد که تنها جو مفید خانواده تعدیلکننده قابل توجهی در مدل تعدیل است.
این یافتهها توسط وستنر و همکاران پشتیبانی میشود؛ از این رو در ابتدا هیچ ارتباطی بین وضعیت خانواده و ADHD مشاهده نشد. با این حال، تأکید اصلی دو مطالعه متفاوت است. حمایت اجتماعی ارتباط بین مشکلات روانی قوی والدین و علائم ADHD قوی را کاهش میدهد. مطالعه بیشتر برای آزمایش تأثیر طولی حمایت خانواده (یا اجتماعی) بر رابطه بین علائم ADHD و افسردگی ارزشمند است.
به طور خاص در مورد تاثیر خانواده روی علائم ADHD، مطالعات مرتبط نشان دادهاند که روابط منفی خانواده میتواند بروز علائم ADHD را افزایش دهند. علائم ADHD هم روی جو خانواده تأثیر دارند. این مسئله یک چرخه معیوب را تشکیل میدهد.
در این جامعه آماری برای مشارکتکنندگان که جو خانوادگی خود را مفید میدانند، همبستگی بین حمایت خانواده درک شده و افسردگی به طور قابل توجهی منفی بود. تجزیه و تحلیل اعتدال نشان داد که حمایت خانواده درک شده، تأثیرات متفاوتی بر افسردگی برای گروهی که جو خانوادگی مفید را درک کردهاند، ایجاد کرده است.
نقاط قوت و محدودیت های مطالعات
تا آنجا که ما میدانیم، این مطالعه یکی از اولین مطالعاتی است که در مورد تاثیر خانواده روی علائم ADHD در زمینه مقابله با افسردگی در خانواده در ADHD بزرگسالان مطرح شده است. با توجه به اینکه ADHD بسیار شایع است، تحقیقات بیشتر بر اساس این نتایج توصیه میشود. این اختلال تقریباً در همه زمینههای زندگی اختلالات قابل توجهی ایجاد میکند.
یافتههای ما پیامدهای مهمی در پیشگیری و تمرین بالینی دارند. علاوه بر مداخلات مبتنی بر خانواده، برنامههای پیشگیری و مداخله اولیه در آینده باید بر روی حمایت اجتماعی خوب و افزایش مهارتهای اجتماعی به ویژه در بین فرزندان والدین مبتلا به بیماری روانی تمرکز کنند تا خطرات را کاهش دهند و از بروز علائم ADHD جلوگیری کنند.
خانواده پایدار و سازگار با همکده
با توجه به آمار بالای افراد مبتلا به ADHD، ممکن است یکی از اعضای خانواده شما هم به این اختلال دچار باشد. علاوه بر درمان دارویی، لازم است در خانواده نیز روشها و نکاتی را بیاموزید تا بتوانید به عزیزانتان کمک کنید. به همین منظور مشاوره خانواده همکده میتواند کمک ویژهای برای شما باشد.