از اختلال شخصیتی پارانوئید چه می دانید؟
اختلال شخصیتی پارانوئید نوعی از اختلال شخصیتی غیرعادی و عجیب است. یک اختلال غیرعادی یعنی رفتار فرد ممکن است برای دیگران عجیب یا غیرعادی به نظر برسد. فرد مبتلا به اختلال شخصیتی پارانویا نسبت به افراد دیگر مضنون می شود. او به انگیزه های دیگران اعتماد نداشته و باور دارد دیگران می خواهند او را آزار دهند. نشانه های دیگر برای این شرایط یعنی بی میلی برای اعتماد کردن به دیگران، گارد گرفتن و یافتن موضوعاتی تهدیدامیز حتی در اتفاقات و جملاتی که کاملا پاک هستند. فرد مبتلا به اختلال شخصیتی پارانویا می توان به سرعت احساس عصبانیت کرده و نسبت به دیگران احساس رنجش پیدا نماید.
اغلب شخصیتی پارانویا در اوایل دوران جوانی نمودار خواهد شد. بر اساس آمار موسسات روان شناسی، این اختلال در مردان متداول تر از زنان است.
اختلال شخصیتی پارانوئید یا PPD نوعی از اختلال شخصیتی
درمان اختلال شخصیتی پارانوئید می تواند چالش برانگیز باشد، زیرا افراد مبتلا به این اختلال شک زیادی داشته و به دیگران نمی توانند اعتماد کنند. متخصصان سلامت روان باید بتوانند اعتماد فرد بیمار را جذب کنند. این اعتماد بیمار را قادر می سازد تا به فرد متخصص اعتماد کرده و باور داشته باشد که دچار یک اختلال روانی شده است.
اضطراب در مقابل افکار پارانوئید
افکار پارانوئید نوعی از افکار اضطراب آور است. اضطراب می تواند باعث پارانوئید شود، روی چیزی که که شما پارانوئید تصور می کنید اثر گذاشته و البته روی اینکه احساسات تا چه زمانی ماندگار باشند. اما افکار پارانوئید می توانند شما را مضطرب سازند.
اینکه گاهی عصبی و مضطرب باشید عای است، خصوصا اگر از مشکلی سخت مانند یک از دست دادن کار یا پایان یافتن یک رابطه ی عاشقانه رنج می برید. وقتی در گروه بزرگی از افراد قرار دارید شاید نگران باشید که دیگران ممکن است گفته های شما یا مدل لباس پوشیدن یا رفتارتان را قضاوت کنند. شاید به تنهایی وارد یک مهمانی شده و با خودتان فکر کنید. “همه از اینکه چرا من تنها آمده ام تعجب می کنند.”
برخی این شرایط را پارانوئید می نامند اما همه ی ما هرازگاهی افکاری شبیه به این را خواهیم داشت. اینکه بگویید چرا نگرانید که برخی افراد دیگر ممکن است به شما صدمه بزنند به این معنا نیست که دچار یک بیماری روحی شده اید. پارانویای بالینی زمانی تشخیص داده می شود که شما صد در صد مواقع متقاعد می شوید که تهدیدی برای شما وجود دارد، حتی اگر حقایق نشان دهند که این درست نیست.
اگر نگرانید که افکار شما پارانوئید باشند شاید بیشتر از پارانوئید گرفتار اضطراب شده اید. اگر اضطراب شما مرتبط با هیچ چیز مشخصی نبوده و هیچ وقت به نظر نمی رسد که بهتر شده یا از بین رفته باشد، نیاز است در مورد آن با پزشک خود صحبت داشته باشید. احساس اضطراب و حملات وحشتی که برای زمانی طولانی به شکلی ادامه داشته باشند که روی زندگی روزانه ی شما اثر بگذارند می تواند نشانه ای از اختلال اضطراب باشد. علائم پارانویا می توانند شدیدتر باشند.
علل اختلال شخصیتی پارانوئید
-
خواب خیلی کم.
- یک شب کم خوابی باعث بروز افکار پارانوئید نخواهد شد. اما اگر اغلب اوقات نمی توانید بخوابید می تواند روی وضعیت شما اثر داشته باشد. شاید نتوانید درست فکر کید و به احتمال بیشتری با دیگران مشکل پیدا کرده یا درک اشتباهی از رفتار آن ها خواهید داشت. شاید در ابتدا با فکر به اینکه دیگران علیه شما هستند شروع شود، در حالی که ان ها کارهایشان را درست مانند همیشه انجام می دهند. اگر برای مدتی طولانی نتوانید بخوابید حتی ممکن است چیزهایی را دیده و بشنوید که اصلا وجود ندارد ( پزشک شما ان ها را توهمات خواهد نامید )
بزرگسالان باید هرشب هفت تا نه ساعت بخوابند تا بتوانند هشیار بوده و سلامت روان کافی داشته باشند.
-
استرس در اختلال شخصیتی پارانوئید
- زمانی که تنش و استرس در زندگی شما زیاد می شود شاید حس کنید به افراد دیگر بیشتر مشکوک میشوید. و البته استرس لزوما همیشه مانند بیماری یا از دست دادن کار چیزی منفی نیست. حتی یک اتفاق شاد، مانند یک عروسی، می تواند نوعی استرس ایجاد کند که باعث بروز افکار پارانوئید خواهند شد.
برای کمک به کاهش این تنش می توانید:
- به اندازه ی کافی ورزش کنید.
- زمانی را در کنار دوستان خود سپری کنید.
- چیزی برای شاد بودن و خندیدن پیدا کنید.
- برای پاک کردن ذهن خود از مدیتیشن استفاده نمایید.
- زمانی را برای استراحت گذاشته و سعی کنید چیزی که باعث استرس برای شما می شود را فراموش کنید.
- اختلالات روان شناختی. یکی از مشکلاتی که اختلال شخصیتی پارانوئید می تواند ایجاد کند سخت بودن اعتماد کردن به دیگران است. این کار می تواند باعث افکاری منفی در مورد افراد دیگر شود که اصلا درست نیست، مانند ” آن ها من را دوست ندارند”، ” ان ها باهم به من می خندند” یا حتی ” آن ها علیه من نقشه می کشند ” در برخی موارد شواهدی برای ادعاهای شما وجود ندارد. این ها می توانند منجر به پارانویای بالینی شوند. شاید هر فکر غیرحقیقی که واد ذهنتان می شود را باور نکنید اما برخی از ان ها را خواهید پذیرفت.
اسکیزوفرنی
، یک اختلال شخصیتی دیگر است که می تواند باعث شود تشخیص میان واقعیت با چیزهای خیالی برای فرد دشوار شود. اغلب اوقات شما نمی دانید چه زمانی افکار شما پارانوئید شده اند. دوستان، افرادی که برای شما عزیز هستند یا متخصص سلامت روان اغلب باید به مشکل شما اشاره کرده و سعی داشته باشند برای دریافت درمان مناسب به شما کمک کنند.
اختلال شخصیتی مرزی و اختلال شخصیتی پارانوئید
، که در آن تغییرات عاطفی شدیدی را تجربه کرده و یک لحظه کسی را دوست داشته و بعد از او متنفر می شوید، می تواند باعث بروز افکار پارانوئید شده و حتی در برخی افراد منجر به پارانویای بالینی می شود.
تنها به خاطر چیزی که شما حس کرده یا نگرانی هایی که برای طرز فکر دیگران در مورد خودتان دارید به این معنا نیست که دچار یک اختلال روانی شده اید. دانستن این حقیقت که می دانید این افکار پارانوئید هیچ حسی برای شما ایجاد نمی کنند خود نشان دهنده ی سلامت روانتان است. اما اگر این احساسات پارانوئید همیشه تکرار شده یا روی زندگی و کار شما اثر گذاشته باشد شاید بخواهید با پزشک یا متخصص سلامت روان در مورد آن مشورت داشته باشید.
- استفاده از مواد.
- موادی مانند ماری جوآنا، مواد توهم زا و برخی محرک ها ( کوکائین، متامفتامین) دارای موادی شیمیایی هستند که می توانند برای زمانی کوتاه فرد را دچار افراد پارانویا کند. زمانی که این مواد شیمیایی از سیستم بدن خارج شدند پارانویا نیز متوقف خواهد شد. روزها یا هفته ها مصرف زیاد الکل می تواند باعث مصرف پارانویای کوتاه مدت شده و به مرور زمان می تواند منجر به پیشرفت بیماری و حتی توهم شود.
اگر افکار پارانوئید شما را مضطرب می کنند یا علائم خفیفی از افسردگی دارید مواد می توانند شرایط شما را بدتر کنند. در برخی افراد ان ها می توانند محرکی برای یک اختلال روانی باشند که پارانویا یکی از علائم آن است.
الکل می تواند پارانویا را تشدید کند. همچنین باعث می شود کمتر بتوانید افکار را مهار کنید و این کنترل احساسات را برای شما دشوارتر خواهد کرد.
-
از دست دادن حافظه.
- بیماری آلزایمر و دیگر انواع زوال عقل، که به احتمال بیشتر با افزایش سن نمودار می شوند، می تواند مغز شما را به شکلی تغییر دهد که بیشتر به دیگران مضنون شوید. شاید متوجه شده باشید که یکی از عزیزانتان که دچرا زوال عقل شده است چیزهایی مانند پول یا جواهرات را پنهان می کند زیرا باور دارد افراد دیگر قصد دزدیدن آن را دارند. این بخشی از بیماری است. شاید پزشک بتواند در مدیریت علائم به شما کمک کند.
علائم اختلال شخصیتی پارانویا چه هستند؟
اغلب افراد مبتلا به این اختلال باور ندارند که رفتار ان ها غیرعادی است. شاید برای فرد بیمار مضنون بودن به دیگران کاملا منطقی باشد. با این وجود اطرافیان آن ها شاید باور داشته باشند این بی اعتمادی توهین آمیز شده است. فرد مبتلا به اختلال پارانویا ممکن است به شکلی تهدیدآمیز و آزاردهنده رفتار کند. او ممکن است به دیگران طعنه بزند، چیزی که می تواند باعث واکنشی خصومت آمیز از دیگران شود، و این می تواند شک اصلی فرد را به نوعی تایید نماید.
فرد مبتلا به اختلال پارانویا ممکن است مشکلات دیگری نیز داشته باشد که می تواند بیماری او را تشدید نماید. برای مثال افسردگی و اضطراب می توانند روی وضعیت خلقی فرد اثر بگذارند. تغییرات خلقی می توانند باعث شوند فرد بیمار کمتر احساس تنهایی و افکار پارانویا داشته باشد.
علائم دیگر عبارتند از:
- به صداقت دیگران شک می کند.
- برای استراحت کردن مشکل دارد.
- حالت تدافعی پیدا کرده می باشد.
- برای کار کردن با دیگران مشکل دارد.
- فردی منزوی و گوشه گیر شده است.
- به سرعت عصبانی و پرخاشگر می شود.
- به انتقادها بیش از حد حساس شده است.
- با اینکه دیگران متوجه اشتباه ان ها شوند مشکل دارد.
- فکر می کنید دیگران مقاصدی پنهان داشته یا قصد آسیب زدن به آن ها را دارند.
برخی علائم اختلال پارانویا می توانند شبیه به علائم دیگر اختلالات باشند. شیزوفرنی و اختلال شخصیتی مرزی دو اختلالی هستند که علائمی شبیه به اختلال پارانویا دارند. تشخیص تفاوت این اختلال ها کار سختی خواهد بود.
اختلال شخصیتی پارانوئید چطور تشخیص داده می شود؟
پزشک از شما در مورد علائم سوال خواهد کرد. همچنین یک تست فیزیکی برای بررسی مشکلات دیگر در سلامت انجام می دهد. پزشک ممکن است شما را به یک روان درمان ارجاع دهید تا تست های دیگری انجام شوند
متخصص سلامت روان یک ارزیابی کامل برای شما انجام خواهد داد. او ممکن است از کودکی، مدرسه، کار و روابط از شما سوالاتی بپرسد. همچنین ممکن است بپرسید به یک موقعیت خیالی چطور واکنش نشان می دهید. او ارزیابی می کند چطور به شرایط خاص واکنش نشان می دهید. متخصص سلامت روان اغلب تشخیصی داده و بر اساس آن برنامه ی درمانی را اماده خواهد کرد.
پارانویا چگونه درمان می شود؟
درمان بستگی به علت و شدت علائم دارد و شاید شامل دارو و روان درمانی شود. روان درمانی در کمک به افراد پارانویا با اهداف زیر انجام می گیرد:
- ایجاد اعتماد به دیگران
- افزایش اعتماد به نفس
درمان اختلال شخصیتی پارانویا اغلب شامل روان درمانی برای کمک کرده به یادگیری مهارت هایی است تا بتوانید ارتباطات و روابط اجتماعی خود را بهبود بخشید. گاهی پزشک داروهای ضداضطراب را برای درمان اختلال شما برای کسانی که اغلب مضطرب یا ترسیده هستند پیشنهاد می دهد. داروهای ضدروان پریشی می توانند به کاهش علائم کمک کنند.
افرادی که شیزوفرنی پارانویید دارند اغلب نیاز به دارو دارند، زیرا تماس خود با واقعیت را از دست خواهند داد. درمان اولیه اغلب شامل داروهای ضدروان پریشی خواهد بود. همچنین شاید پزشک داروهای ضداضطراب و ضدافسردگی را نیز تجویز خواهد کرد.
وقتی وضعیت شما کمی ثبات یافت پزشک درمان های بیشتری را بریتان تجویز خواهد کرد. این ها شامل روان درمانی و یا مشاوره ی فردی و خانواده خواهد بود.