انواع استرس

استرس واکنش بدن به برخی شرایط است، استرس به هر فرد بستگی دارد. بنابراین چیزی که برای شما استرس زاست شاید برای کس دیگری نباشد. انواع زیادی از استرس وجود داشته و همه ی ان ها بد نیستند. انواع استرس می تواند کمک کند در یک شرایط اضطراری واکنشی سریع داشته و یا بتوانید کمی تاخیر داشته باشید.

استرس می تواند روی سلامت فیزیکی و روانی شما اثر بگذارد و البته روی رفتارتان. بدن با تولید مواد شیمیایی و هورمون هایی برای کمک به هشیار بودن شما در این چالش به استرس واکنش نشان خواهد داد. ضربان قلب شما زیاد می شود، مغز سریع تر کار می کند و از این چیزی است که باعث می شود از یک قربانی به یک شکارچی گرسنه تبدیل شوید. اما استرس زیاد می تواند اثرات مضری نیز داشته باشد. شما غیرممکن است بتوانید استرس بد را کاملا از زندگی خود حذف کنید اما می توان از آن تا حدودی جلوگیری کرده و یا ان را مدیریت نمود.

آیا همه ی استرس ها بد هستند؟

نه همه ی استرس ها بد نیستند. در حقیقت برخی استرس ها حس شما را تحریک کرده، به جلوگیری از وقوع تصادف کمک نموده، تاخیرهای غیرمنتظره را قوی کرده و یا در شرایط ذهنتان را پاک می کند. این واکنش “گریز یا مبارزه” است که محرک های بدن را در زمان اجبار و خطر فعال می سازد.

اما استرس باید موقت باشد. بدن شما باید بعد از گذشت این شرایط به حالت عادی برگردد. ضربان قلبتان باید کند شود، ماهیچه ها آزاد گردند و تنفس شما به حالت عادی برگردد.

فشارها و درخواست ها در زندگی مدرن باعث می شود بدن برای زمان زیادی در وضعیت هشیاری بالا باقی بماند و این کارکرد قلب را دشوار ساخته و باعث انقباض رگ های خونی برای مدت زمانی طولانی تر از آن خواهد شد که بدن بتواند ان را مدیریت کند. به مرور زمان این درخواست های روانی می تواند روی بدن شما اثر بگذارد.

استرس چگونه روی سلامت شما اثر می گذارد؟

بدن انسان برای تجربه کردن استرس و واکنش نشان دادن به ان ساخته شده است. استرس می تواند مثبت بوده و شما را هشیار، با انگیزه و اماده برای مقابل با خطر سازد. استرس وقتی فرد با چالش های متناوب برخورد کرده و بدون ارامش بین عوامل استرس زا قرار داشته باشد منفی خواهد شد.

در نتیجه بدن انسان بسیار پرکار شده و تنش هایی مرتبط با استرس را تولید می کند. سیستم عصبی خودکار بدن یک واکنش استرس داخلی دارد که باعث تغییرات فیزیکی می شود تا اجازه دهد بدن با شرایط پراسترس مقابله نماید. واکنش استرس که با نام واکنش ” گریز یا مبارزه ” نامیده می شود در شرایط اضطراری فعال خواهد شد. این واکنش در زمان های پرخطر فعال می گردد. فعال شدن طولانی مدت واکنش استرس باعث آسیب رسدن به بدن خواهد شد – چه از نظر فیزیکی و چه عاطفی.

استرسی که بدون هیچ آرامشی ادامه داشته باشد تبدیل به شرایطی با استرس شدید خواهد شد یک واکنش استرس منفی.

این وضعیت می تواند تعادل داخلی بدن را برهم زده، باعث بروز علائمی فیزیکی همچون سردرد، ناراحتی های گوارشی، بالا رفتن فشار خون، درد قفسه ی سینه، اختلال در عملکرد جنسی و مشکلات در خواب شود. مشکلات عاطفی نیز می توانند در نتیجه ی این وضعیت از استرس ایجاد شوند. این مشکلات شامل افسردگی، حملات پانیک یا دیگر انواع از اضطراب و نگرانی خواهند بود. تحقیقات می گویند استرس می تواند علائم یا بیماری هایی را همراه داشته یا تشدید نماید. استرس یکی از عوامل  شش علت اصلی مرگ در افراد است: بیماری های قلبی، سرطان، ناراحتی های ریه، تصادف، سیروز کبدی و خودکشی.

همچنین استرس زمانی مضر خواهد شد که فرد برای مقابله با آن و با هدف کاهس سطح استرس خود از رفتارهای مخرب یا برخی مواد استفاده می کند. این مواد یا رفتارها شامل غذا، الکل، تنباکو، داروها، رابطه ی جنسی، قمار و شرط بندی، خرید کردن و اینترنت می شوند. این مواد و رفتارهای مخرب به جای کاهش استرس و برگرداندن بدن به وضعیت آرامش، بدن شما را در وضعیت استرس نگه داشته و باعث بروز مشکلات بیشتری خواهند شد. فردی که استرس دارد در یک حلقه ی فاسد گیر می افتد.

علائم هشداردهنده ی انواع استرس چه هستند؟

استرس شدید می تواند قدرت دفاعی عادی بدن را از بین ببرد و باعث بروز علائم فیزیکی گردد، از جمله:

• لرز
• سردرد
• دردهای کلی
• مشکلات خواب
• مشکلات جنسی
• خستگی و بی حالی
• ناراحتی شکم، اسهال
• بالا رفتن ضربان قلب
• افزایش یا کاهش وزن
• افزایش یا کاهش اشتها
• دندان قروچه، ساییدن فک ها
• سرد شدن و عرق کردن کف دست ها
• مشکلات گوارش یا علائم رفلاکس معده
• تنش در ماهیچه های گردن، صورت یا شانه ها
• سرگیجه یا احساس می کنید کنترلی روی خودتان ندارید.

انواع استرس

• استرس حاد

استرس حاد متداول ترین نوع از استرس است. این استرس واکنش فوری بدن به یک چالش جدید، حادثه یا تقاضاست و باعث فعال سازی واکنش گریز یا مبارزه خواهد شد. مثال های آن فشار ناشی ار نزدیک بودن یک تصادف رانندگی، بحث با اعضای خانواده یا یک اشتباه بزرگ در محیط کار است که باعث فعال سازی این واکنش زیستی در بدن می شود.

استرس حاد همیشه منفی نیست. وقتی سوار یک ترن هوایی می شوید یا وقتی به داخل تونل وحشت رفته و کسی مقابل شما می پرد این استرس را تجربه خواهید کرد. یک استرس حاد ماندگار هیچ تاثیر دراز مدتی روی سلامت شما نخواهد داشت. در حقیقت شاید برای شما سالم باشد، زیرا این شرایط استرس آور به بدن و مغز تمرین می دهد تا برای شرایط استرس زا در آینده بتوانند بهترین واکنش را داشته باشند.

استرس حاد شدید مانند استرسی که قربانی یک جنایت تجربه می کند یا شرایطی که زندگی فرد را تهدید کرده است می تواند باعث بروز مشکلات در سلامت شود، مانند اختلال استرس پس از سانحه یا اختلال استرس حاد.

• استرس حاد اپیزودیک در انواع استرس
  

وقتی استرس حاد مکررا اتفاق می افتد ان را استرس حاد اپیزودیک می نامند. کسانی که همیشه به نظر می رسد بحرانی در زندگی خود دارند دچار استرس حاد اپیزودیک هستند. این افراد اغلب کم طاقت، زودرنج و مضطرب هستند. کسانی که بدبین بوده و مرتبا نگران چیزی هستند و یا کسانی که می خواهند جنبه ی منفی هر اتفاقی را ببینند دچار استرس حاد اپیزودیک خواهند شد.

عوارض منفی این استرس روی سلامت کسانی که آن را تجربه می کنند دائمی است. افرادی که استرس حاد اپیزودیک دارند به سختی قادرند سبک زندگی خود را تغییر دهند زیرا استرس بخشی از زندگی ان ها شده است.

• استرس مزمن در انواع استرس
  

اگر استرس حاد حل نشده و شروع به افزایش کرده یا برای زمانی خیلی طولانی ادامه داشته باشد تبدیل به استرس مزمن خواهد شد. این استرس ماندگار بوده و از بین نمی رود. استرس مزمن می تواند ریشه در این چنین چیزهایی داشته باشد:

• ثروت
• یک شغل بد
• ازدواج ناموفق
• مشکلات خانوادگی

استرس مزمن می تواند برای سلامت شما مضر باشد زیرا منجر به بیماری های جدی یا خطراتی در سلامت خواهد شد، مثل:

• سرطان
• تصادف
• خودکشی
• بیماری ریه
• سیروز کبدی
• بیماری های قلبی

• استرس فیزیکی

یک نوع متداول از استرس، استرس فیزیکی است که اشاره به فعالیت های فیزیکی شدید و حوادثی دارد که بدن را ضعیف کرده اند. یک مثال خوب مسافرت کردن است. سفر کردن زیاد می تواند شما را در تایم های زمانی مختلفی قرار دهد و این باعث می شود خوابیدن و بیدار شدن برای شما سخت باشد. استرس فیزیکی همچنین شامل استرسی است که با خواب زیاد، نداشتن خواب کافی، ایستادن زمان طولانی روی پاها یا کار کردن برای ساعات طولانی همراه است. اگر کل روز را برای گرداندن بچه های خود در شهربازی گذرانده باشید یا در یک هواپیما مانده و تاخیر پرواز داشته اید به احتمال زیاد استرس فیزیکی را تجربه کرده اید.

• استرس عاطفی

جدا از انواع مختلف استرس، یکی از انواع دیگر که زیاد هم کم نیست استرس عاطفی است. این استرس می تواند بعد از یک شکست جدی یا طلاق، از دست دادن یک فرد عزیز، دعوا کردن با همسرتان یا تجربه ی مشکلات دیگری که باعث احساس افسردگی و اضطراب شده اند اتفاق بیفتد. استرس عاطفی اغلب به همان شکل افسردگی روی بدن اثر می گذارد. شما ممکن است چیزهایی مانند تغییرات وزن، تغییرات در نحوه ی خوابیدن یا مدت زمانی که خواب می مانید، احساس تنهایی و تغییرات خلقی را تجربه کنید. استرس عاطفی وقتی شما در خانه یا محیط کار احساس خستگی و پریشانی دارید اتفاق خواهد افتاد.

• استرس پس از سانحه

وقتی در مورد انواع مختلف استرس حرف می زنیم بسیاری از افراد به اختلال استرس پس از سانحه فکر نمی کنند. استرس پس از سانحه نوعی از استرس است که به خاطر برخی حوادث سخت برای انسان ایجاد شده و می تواند منجر به درد شدید، کما یا حتی مرگ شود. این استرس اغلب مرتبط با برخی انواع تغییرات فیزیکی ایجاد شده است. اگر شما تحت یک عمل جراحی قرار گرفته اید تا زمانی که بدن شما از عمل بهبود یابد شما استرسی را تجربه خواهید کرد. یک تصادف ماشین، سوختگی های درجه دو و سه و حتی ذات الریه می تواند باعث استرس پس از سانحه شود.

نکاتی برای کاهش استرس

انسان ها می توانند یاد بگیرند چطور استرس خود را کاهش داده و زندگی شادتر و سالم تری داشته باشند.

شما می توانید با استفاده از نکات زیر شروع کنید:

• گرایش و دیگاهی مثبت داشته باشید.
• زمانی برای سرگرمی ها و علایق خود بگذارید.
• وعده های غذایی سالم و متعادلی را مصرف کنید.
• یاد بگیرید زمان خود را به شکل موثرتری مدیریت کنید.
• بپذیرید اتفاقاتی هستند که شما نمی توانید کنترل کنید.
• برای کاهش استرس به الکل، مواد یا رفتارهای مخرب دیگر وابسته نباشید.
• مرتبا ورزش کنید. بدن شما وقت در تناسب اندام باشد بهتر می تواند با استرس مبارزه کند.
• تکنیک های ریلکسیشن را یاد گرفته و تمرین کنید. مدیتیشن، یوگا یا تای چای را امتحان کنید.
• به دنبال حمایت های اجتماعی بروید. زمان کافی در کنار کسانی باشید که به ان ها علاقه دارید.
• به اندازه ی کافی استراحت داشته و خوب بخوابید. بدن شما برای بهبود از اتفاقات استرس زا نیاز به زمان کافی دارد.
• محدودیت های مناسبی برای خود مشخص کرده و به درخواست هایی که باعث ایجاد استرس زیاد در زندگی شما می شوند نه بگویید.
• به جای پرخاشگری احساسات خود را بیان کنید. احساسات، عقاید و حتی باورهای خود را به زبان بیاورید نه اینکه عصبانی شده، دفاع کرده یا واکنش تند نشان دهید.
• به دنبال درمان نزد یک روان شناس یا متخصص سلامت روان آموزش دیده در زمینه ی مدیریت استرس یا تکنیک های بیوفیدبک بروید تا بتوانید راه های سالم بیشتری برای مقابله با استرس در زندگی خود یاد بگیرید.