مشکلات تصمیم گیری

هر روز با انبوهی از تصمیمات روبرو می شویم. برخی از این ها نسبتاً کوچک هستند، مانند تصمیم گیری در مورد پوشیدن لباس یا خوردن صبحانه. دیگر تصمیمات بزرگ هستند و می توانند تأثیر زیادی در روند زندگی ما داشته باشند، مانند تصمیم گیری در مورد اینکه کجا به مدرسه برویم یا اینکه بچه دار شویم. برخی از تصمیمات زمان می برد در حالی که برخی دیگر باید در یک ثانیه انجام شوند. در حالی که ما از چندین استراتژی تصمیم گیری مختلف استفاده می کنیم، اما غالباً طعمه تعدادی مغالطه، تعصب و سایر مشکلات تصمیم گیری می شویم. کشف کنید که کدام اشتباهات و موانع تصمیم گیری ممکن است در انتخاب شما هر روز تأثیرگذار باشد. برای تصمیم گیری های موفق گاهی لازم است تا از کمک متخصصان بهره ببریم.

ابتکارشناسی

مشکلات تصمیم گیری اغلب نتیجه اعتماد زیاد به میانبر های ذهنی گذشته است. ابتکار شناسی نوعی میانبر ذهنی یا قانون اساسی است که ما هنگام تصمیم گیری از آن استفاده می کنیم. این روش های ابتکاری به کاهش بار روانی در هنگام انتخاب کمک می کنند، اما همچنین می توانند منجر به خطا شوند .

روش های ابتکاری با چند مزیت عمده همراه است. اول، آن ها به ما اجازه می دهند به سرعت نتیجه بگیریم. دوم، روش های اکتشافی نیز به طور مکرر کار می کنند. اما مانند انواع میانبر ها، گاهی اوقات می توانند معایبی داشته باشند. آن ها گاهی اوقات می توانند ما را به اشتباه و قضاوت غلط در موقعیت ها سوق دهند. پس می توان برای رفع مشکلات با تکیه بر ایده های خاصی پیش رفت و به موفقیت در آن ها دست پیدا نمود.  دو نوع رایج میانبر ذهنی عبارتند از:

نمایشی بودن اکتشافی

 این گزینه شامل قضاوت در مورد احتمال وقوع یک رویداد بر اساس شباهت آن به نمونه اولیه موجود ما از چنین رویدادی است. به عنوان مثال قماربازان اغلب بر اساس اینکه در بازی آخر پیروز شده اند یا نه، احتمال پیروزی در بازی بعدی خود را قضاوت می کنند . در واقع ، بازی ها به یکدیگر وابسته نیستند و برد یا باخت کاملاً تصادفی است. پس می توان از گزینه نمایشی بودن اکتشافی هم استفاده های مناسبی داشت.

 موجودیت اکتشافی

این گزینه شامل قضاوت در مورد احتمال وقوع یک رویداد است که بر اساس سرعت ذهن ما می توانیم حوادث مشابه را به ذهن بسپاریم. به عنوان مثال، ممکن است اعتقاد داشته باشید که سقوط هواپیما بیشتر از آنچه واقعاً رخ داده است، ساده است زیرا شما می توانید به سرعت به چندین نمونه از تصادفات با هواپیما های بزرگ و پر از مسافر فکر کنید.

اعتماد به نفس بیش از حد

مسئله دیگری که می تواند در تصمیم گیری تأثیر بگذارد، تمایل ما به ارزیابی بیش از حد دانش ، مهارت یا قضاوت خود است. در یک آزمایش کلاسیک با بررسی این پدیده ، محققان Baruch Fischhoff ، Paul Slovic و Sarah Lichtenstein به شرکت کنندگان بیانیه های مختلفی را ارائه دادند که دارای دو پاسخ متفاوت بود. از شرکت کنندگان خواسته شد پاسخی را که به نظر آن ها درست بود انتخاب کنند و سپس میزان اطمینان خود را ارزیابی کنند.

در جواب آن ها نکات مهم بسیاری بود. وقتی افراد اظهار داشتند که 100٪ در پاسخ های خود اطمینان دارند، فقط در 80٪ مواقع این صحبت درست بود.  به واقع این گزینه نشان می دهد که گاهی اعتماد به نفس بیش از حد می تواند همراه با پاسخ های نادرست باشد و در این زمینه مشکلات بسیاری را با خود به همراه داشته باشد. اعتماد به نفس در عین حالی که می تواند گزینه مناسبی برای هر فرد باشد، می تواند مشکلات بسیاری را هم در زمینه های مختلف برای وی به وجود آورد. از این رو کنترل اعتماد به نفس در شرایط مختلف اهمیت بسیار زیادی خواهد داشت.

پس چرا مردم در قضاوت هایشان بیش از حد اعتماد به نفس دارند؟

در بسیاری از موارد، ممکن است افراد متوجه نشوند که چقدر در مورد یک موضوع خاص بی اطلاع هستند. اساساً، ما نمی دانیم آنچه را نمی دانیم چقدر وسعت دارد یا اطلاعات درباره آن چگونه اخذ می شود.  در موارد دیگر، اطلاعاتی که ما در مورد یک موضوع خاص داریم ممکن است به سادگی اشتباه باشد یا از منابع غیر قابل اطمینان حاصل شود. یک نمونه از این اعتماد به نفس بیش از حد، نوعی سوگیری شناختی است که به عنوان اثر دونینگ-کروگر شناخته می شود. این تعصب باعث می شود افراد هوش و توانایی های خود را بیش از حد ارزیابی کنند و در واقع آن ها را نسبت به بی لیاقتی خود نابینا می کند.‌مهم نیست که چه علتی وجود دارد، این تمایل به ارزیابی بیش از حد دانش خودمان می تواند منجر به تصمیمات نادرست شود.

تصور کنید که با یکی از دوستانتان در حال سفر به لاس وگاس هستید. شما قبلاً چند بار آنجا بوده اید ، بنابراین تصور می کنید که مسیری را که باید طی کنید می دانید و به دوست خود دستور می دهید از یک خروجی خاص که به نظر شما راه صحیح است، خارج شود. متأسفانه، شما مسیر را اشتباه بخاطر می آورید و نتیجه خروجی اشتباه است. اعتماد به نفس بیش از حد شما در توانایی های تان در پیمایش مسیر منجر به انتخاب اشتباه شده و زمان قابل توجهی را به سفر خود اضافه کرده است. به همین دلیل است که بررسی این مسئله از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.

مغرض بودن عقاید و مشکلات تصمیم گیری

بعد از اتفاقی که افتاده  آیا شما هرگز به گذشته نگاه می کنید و احساس می کنید باید می دانستید نتیجه چه خواهد بود؟ شما ممکن است ساعت ها بنشینید و به گذشته ها با دقت فکر کنید. در روانشناسی، این تمایل به بازگشت به عقب و به راحتی تشخیص همه علائم منتهی به یک نتیجه خاص می شود که به عنوان سوگیری عقاید شناخته می شود. می تواند ما را به این باور برساند که در واقع می توانیم عواقبی را پیش بینی کنیم که واقعاً به شانس بستگی دارند.

به عنوان مثال ، ممکن است یک قمارباز به اشتباه باور کند که می تواند نتیجه یک بازی ورق را به طور دقیق پیش بینی کند. در واقع ، هیچ راهی وجود ندارد که او بتواند بداند چه اتفاقی می افتد، زیرا این بازی بر اساس احتمال بنا شده است. سوگیری عقاید زمانی می تواند باعث ایجاد مشکل شود که شما را به این باور برساند که باید قادر به پیش بینی نتیجه شرایطی باشید که واقعاً قابل پیش بینی نبودند. در نتیجه ، شما ممکن است براساس اطلاعاتی که از اشتباهات گذشته آموخته اید ، در آینده تصمیم بگیرید. به جای تکیه بر عوامل مرتبط با شرایط فعلی، ممکن است خودتان را در تلاش برای حدس زدن نتیجه بر اساس سایر تجربیات احتمالاً غیرمرتبط پیدا کنید.

همبستگی وهمی و مشکلات تصمیم گیری

هنگام تصمیم گیری، گاهی اوقات روابطی را می بینیم که در حقیقت وجود ندارند. به عنوان مثال، ممکن است باور کنیم که دو واقعه غیرمرتبط نوعی رابطه دارند فقط به این دلیل که تقریباً همزمان اتفاق افتاده اند. به عنوان مثال، اگر تجربه بدی با یک پیشخدمت بی ادب دارید ، ممکن است به اشتباه باور کنید که همه پیشخدمت ها بی ادب هستند. این گرایش برای دیدن روابطی که هیچ کدام وجود ندارد ، در روان شناسی به عنوان یک همبستگی واهی شناخته شده است.

سخن آخر

 آگاهی از برخی از این مشکلات تصمیم گیری ممکن است در تصمیم گیری بهتر در آینده به شما کمک کند. برای این کار لازم است تا هر فرد بتواند در مسیر دقیقی قدم بردارد. در این مسیر گزینه های بسیاری پیش روی وی هستند. به طور مثال می توان به اعتماد به نفس اشاره کرد. اگر این گزینه در فرد بسیار زیاد باشد وی دچار مشکلات بسیاری می شود و می تواند در مسیر زندگی خود همراه با مسائلی سخت پیش برود.