ترس از تاریکی یا نیکتوفوبیا

با وجودی که ترس از تاریکی می تواند بخشی عادی از رشد در کودکان کم سن باشد اما باید بدانید برای کودکان بزرگتر و بزرگسالان این مشکل عادی نخواهد بود. نیکتوفوبیا ترس از تاریکی است که متناسب با سن فرد نبوده و می تواند باعث شود فرد در فعالیت های زندگی روزانه ی خود محدود گردد، از برخی فعالیت ها اجتناب کرده و اضطراب را در جایی که نوری نیست تجربه نماید. در این زمان است که مکانیسم بدن شما تبدیل به یک مشکل شده و به عنوان فوبیا تشخیص داده می شود.

ترسیدن کودکان از تاریکی چیزی عادی است. مغز آن ها با خاموش شدن چراغ ها تصاویر ترسناکی از اینکه “چه اتفاقی خواهد افتاد” تولید می کند. با این وجود دیدن بزرگسالانی که از این ترس رنج می برند نیز چیز عجیبی نیست. این شرایط می تواند تاثیر قابل توجهی روی زندگی روزانه ی فرد بگذارد زیرا او احساس افسردگی، اضطراب یا تنش زیاد در تمام مدت خواهد کرد. کسانی که از ترس از تاریکی رنج می برند اغلب بعد از تاریک شدن هوا دوست ندارند از خانه خارج شوند یا تنها بخوابند. خانواده و دوستان این فرد نیز ممکن است از مشکل او رنج ببرند.

چه چیزی باعث نیکتوفوبیا می شود؟

اغلب فاکتورهای متداولی وجود دارند که مسئول بروز این ترس در افراد هستند، خصوصا برای کودکان:

• یک تجربه ی ترسناک

هر نوع اتفاق وحشتناک یا حوادث استرس زا که مرتبط با تاریکی هستند می توانند یک دلیل قوی برای ترس فرد باشند، خصوصا کودکانی که مبتلا به نیکتوفوبیا هستند. برای مثال اگر مرتبا کودک را با حبس کردن او در اتاقی تاریک تنبیه کنید احتمال زیادی وجود دارد که او دچار ترس از تاریکی شود. به همین شکل دیگر اتفاقات ترسناکی که در طول شب اتفاق افتاده باشند، مانند خشونت و تجاوز، گم شدن یا تصادف، نیز می تواند باعث بروز این ترس شود. این تجربیات باعث خاطرات و افکار بدی در مورد خطرناک بودن شب و تاریکی خواهند شد.

• ضعف سلامت روان در گذشته

هرگونه مشکل ماندگار در سلامت روان می تواند محرکی برای فوبیا در فرد باشد. اگر فرد از انواع متفاوت از افسردگی در گذشته رنج می برده است این اتفاق می تواند انرژی ذهنی او را تضعیف نماید. حتی یک اتفاق کوچک مانند تنها بودن یا رفتن برق ها می تواند تحریکی برای ایجاد ترس در این فرد باشد.

• فاکتورهای تکاملی

نیکتوفوبیا با تکامل انسان ها در ارتباط است. در دوران قدیم انسان شب ها برای شکار بیرون رفته و گاه با موجودات وحشی مواجه می شده است. تاریکی با حضور شیطان، هیولا یا دیگر موجودات غیرعادی در نظر گرفته می شود. به همین علت تاریکی را به عنوان تم اصلی ترس در فیلم ها استفاده می کنند. نیکتوفویا می تواند نتیجه ی رفتار اموخته شده ای باشد که با تکامل انسان در ذهن او می رود.

علائم نیکتوفوبیا یا ترس از تاریکی چیست؟

کودکان در سنین قبل از دبستان ممکن است انگشت خود را میک بزنند یا برای ترس از تاریکی یا فوبیای تاریکی جای خود را خیس کنند. او ممکن است مرتبا به شما بچسبد و نخواهد بدون داشتن چراغ خواب یا فرد بزرگسالی که او را همراهی کند بخوابد.

اغلب عادات خوابیدن و غذا خوردن کودکان و بزرگسالان می تواند به خاطر ترس از تاریکی تغییراتی داشته باشدو ان ها ممکن است این چنین علائم فیزیکی ای را تجربه کنند:

• احساس درد و ناراحتی
• نفس های سطحی و سریع
• ضربان قلب
• درد قفسه ی سینه یا احساس خفگی
• حالت تهوع و دیگر استرس های مرتبط با دستگاه گوارش
• گریه کردن، جیغ زدن
• کاهش اشتها یا پرخوری مرتب یا اختلال غذایی بینگ

علائم روانی ترس از تاریکی عبارتند از:

• فکر به مردن، مرگ اغلب با تاناتوفوبیا یا ترس از مردن همراه است.
• احساس وحشت، تمایل برای دویدن و دور شدن در فکر روبه رو شدن با تاریکی
• ترس از حمله توسط روح ها، هیولاها و دیگر موجودات ترسناک، چک کردن مداوم زیرا تخت یا داخل کمدها
• اجتناب از تنها خوابیدن یا بیرون رفتن از خانه بعد از غروب آفتاب. تلاش برای بیدار ماندن در تمام شب و چندین بار بیدار شدن

فوبیای ترس از تاریکی می تواند روی کیفیت خواب فرد اثر بگذارد. این ها باعث استرس خواهد شد. بزرگسالان ممکن است در محیط کار بازدهی کمی داشته باشند. از این رو افسردگی و دیگر اختلالات روانی و فیزیکی در بیماران نیکتوفوبیا متداول هستند. همه ی این ها می توانند تاثیری منفی روی کیفیت زندگی فرد داشته باشند.

علائم ترس از تاریکی با ایجاد استرس زیاد روی فرد اثر گذاشته و می تواند باعث ترس شدید در زمان وارد شدن به تاریکی شود.

علائم ترس از تاریکی با روال های زندگی روزانه تداخل داشته و روی کار یا مدرسه اثر خواهد داشت.

اگر فوبیا درمان نشود می تواند باعث بروز مشکلات متعدد در سلامت فرد گردد. این علائم می توانند فیزیکی یا روانی باشند. علائم این فوبیا تنها زمانی که فرد در تاریکی باشد یا با فکر کردن به شرایطی که در تاریکی قرار دارد تحریک می شوند.

درک علائم ترس از تاریکی برای کمک به درک چگونه غلبه یافتن برای ترستان مفید خواهد بود.

علائم فیزیکی ترس از تاریکی

• افزایش ضربان قلب
• احساس سفتی یا درد در قفسه ی سینه
• عدم توانایی در تنفس مناسب
• لرز، احساس ارتعاش در بدن
• سرگیجه یا سبکی سر
• تعریق
• سرد شدن یا گرم شدن ناگهانی بدن
• ناراحتی معده

علائم روانی ترس از تاریکی

• کناره گیری
• احساس عدم قدرت به خاطر ترس
• ترس از مردن یا ترس از دست دادن هشیاری
• از دست دادن کنترل، حس نیاز به فرار کردن یا وحشت
• اضطراب

باید دقت داشته باشید همه نوع ترس از تاریکی را نیکتوفویا نمی دانند. تنها زمانی که ترس شروع به تداخل با زندگی فرد می کند ان را ترس مزاحم می دانند.

ارتباط ترس از تاریکی با اختلالات خواب

ترس از تاریکی شاید با شرایط شناخته شده ای به نام بی خوابی یا اختلال خواب همراه شود. تحقیقی روی دانش اموزان کالجی در تورنتو که از بی خوابی رنج می بردند انجام شد.

این تحقیق نشان داده تقریبا نیمی از دانش اموزانی که دچار ترس از تاریکی هستند دچار بی خوابی می شوند. واکنش دانش آموزان به تاریکی و نور توسط محققان بررسی شده است.

کسانی که به سادگی دچار وحشت می شوند به سختی در تاریکی به خواب می روند. کسانی که خوب می خوابند و از ترس رنج نمی برند ممکن است به صداها عادت کرده و با صدای زیاد بخوابند.

اما کسانی که از بی خوابی رنج می برند به تدریج دچار اضطراب بیشتر خواهند شد.

تشخیص نیکتوفوبیا

اگر شما یا کودکتان از علائم زیر رنج می برید باید فورا به ملاقات پزشک بروید.

• مشکل در خوابیدن
• اضطراب یا استرسی که با تاریکی همراه باشد
• هرگونه دلیل شخصی دیگر

پزشک با پرسیدن مجموعه ای از سوالات در مورد علائم مشکل شما را تشخیص خواهد داد. او از شما می خواهد زندگی اجتماعی خود و حتی سابقه ی مشکلات روانی تان را با او در میان بگذارید.

برای تشخیص رسمی بیماری، پزشک از شاخص هایی برای تشخیص شرایط شما استفاده خواهد کرد. این شاخص ها توسط انجمن تشخیص بیماری های روانی تعیین شده اند.

چه زمانی به ملاقات پزشک برویم؟

نیکتوفوبیا اگر برای زمانی طولانی ماندگار باشد می تواند شدیدتر شود. فرد از رفتن به هر جایی که تاریک باشد اجتناب کرده و حتی برخی فعالیت ها را در شب کنار می گذارد. اگر علائم بالا برای بیش از شش ماه برای شما ماندگار باشند دیدار با پزشک به شما پیشنهاد می شود.

نیکتوفوبیا چطور درمان می شود؟

ترکیب درمان ها و داروهای مختلف می توانند به کنترل این ترس شما کمک کنند.

• درمان با قرار گرفتن در محیط

این روش درمانی برای ترس از تاریکی بسیار موثر است. درمانگر کاری می کند که بیمار با تاریکی برخورد داشته باشد و بررسی می کند او چرا و چگونه واکنش نشان خواهد داد. درمانگر می تواند راه های متفاوتی برای ریلکس و آرام شدن به بیمار اموزش دهید مانند کنترل تنفس، تجسم دهنی و راه های مدیتیشن برای کاهش ترس. با قرار گرفتن مکرر در معرض تاریکی، استانه ی تحمل ترس برای فرد بالا رفته و استرس او کمتر می شود.

• درمان رفتارشناختی

رفتارشناختی برای درک افکار و تصاویری منفی است که در ذهن فرد در مورد شب و تاریکی وجود دارد. مشاور با بیمار صحبت کرده و سعی دارد به جای افکار منفی، افکاری مثبت را جایگزین نماید. همچنین او شما را با رفتارهای صحیح راهنمایی می کند که بتوانند به کارهای شما در شب و بالا بردن میزان تحمل تان کمک کند.

• داروها

تنها در موارد شدید، داروهای ضد اضطراب و ضد افسردگی برای کاهش علائم استفاده می شوند. البته این داروها را تنها باید تحت نظر پزشک مصرف کنید.

درمان با دارو زیاد متداول نیست اما اگر مشکل شدید باشد بهترین گزینه برای بیماران خواهد بود. با وجودی که داروها می توانند به اختلالات اضطراب کمک کنند اما کاملا فوبیای شما را درمان نخواهند کرد.

• ریلکسیشن

این نوع درمان شامل نفس کشیدن های عنیق و ورزش منظم می باشد. این کار کمک می کند استرس خود را مدیریت نمایید، خصوصا وقتی علائم فیزیکی ای وجود دارد که با این نوع فوبیا همراه هستند.

شاید برنامه ی درمانی که پزشک برای شما یا کودکتان پیشنهاد می دهد این باشد:

• صحبت کردن یک به یک، درمان خانواده یا درمان های گروهی
• یادگیری تکنیک های ریلکسیشن مانند تنفس عمیق
• داروهای ضداضطراب و ضدافسردگی

ترس از تاریکی چقدر متداول است؟

ترس از تاریکی متداول ترین فوبیا در افراد است، خصوصا در کودکان. تحقیقات نشان داده اند نود درصد از کودکان از تنهایی و تاریکی می ترسند. اگر این شرایط شدید بوده و درمان نگردد فوبیا می تواند تا سنین بزرگسالی ادامه داشته باشد.

غلبه بر نیکتوفوبیا

بزرگسالانی که از ترس از تاریکی رنج می برند اغلب متوجه هستند ترس آن ها غیرمنطقی است.

خوشبختانه بسیاری از درمانگران می توانند به غلبه بر این فوبیا کمک کنند. 

جدا از این ها فرد بیمار می تواند از تکنیک های کمک به خود استفاده کند.