همه ما انسانها در طول زندگی خود هم خاطرات بد و هم خاطرات خوب داشتهایم. شما هیچ شخصی را نمیتوانید پیدا کنید که در تمام طول زندگی خودش فقط خاطره خوب یا فقط خاطره بد را تجربه کرده باشد. حافظه یکی از مهمترین بخشها در هر فردی است. افراد برای این که بتوانند از حافظه خود به درستی استفاده کنند، نیازمند راهحلهای مختلفی هستند. حافظه انواع مختلفی دارد. حافظه بلند مدت و کوتاه مدت یکی از انواع حافظهها است.
مقالههای قبل ما در ارتباط با ذهنیت و موفقیت انسان بود و ما گفتیم که افراد برای رسیدن به موفقیت باید بسیار تلاش کنند. در ادامه میخواهیم ببینیم حافظه عقب گرد چه تاثیری بر افراد خواهد گذاشت. در ادامه این مقاله که در وبسایت همکده بهعنوان ارائهدهنده خدمات مشاوره و روانشناسی نوشته شده است، میخواهیم در ارتباط با اینکه چگونه خاطره بد را به صورت هدفمند فراموش کنیم، صحبت کنیم.
دلایل فراموش کردن خاطرات بد
برخی افراد حافظه بلند مدت قویتری دارند. برخی هم حافظه کوتاه مدت قویتری دارند. گاهی اوقات برخی موارد هستند که میتوانند به حافظه آسیب برساند. برای همین امر افراد باید سعی کنند از این موانع فاصله بگیرند.
دلایل زیادی وجود دارد که ممکن است بخواهید خاطره بد را فراموش کنید. برخی از خاطرات ممکن است باعث خجالت شما شوند. در حالی که برخی دیگر ممکن است ناراحت کنندهتر یا آسیبزا باشند. شاید شما صرفاً نمیخواهید در طول روز به یاد افراد یا چیزهای خاصی از گذشته بیفتید.
برای برخی خاطرات بد با گذشت زمان محو میشوند. با این حال بهخصوص اگر یک وضعیت اضطرابی مانند اختلال اضطراب اجتماعی (SAD) یا یک اختلال مرتبط با تروما مانند اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) دارید، ممکن است احساس کنید که دائماً لحظاتی از گذشته را مرور میکنید و بهتر است آنها را فراموش کنید. برای برخی ظهور ناگهانی برخی خاطرات میتواند عمیقاً آزاردهنده یا حتی ناتوانکننده باشد.
حافظه چگونه کار می کند؟
کارکردهای اساسی حافظه عبارتاند از رمزگذاری، ذخیرهسازی و بازیابی. رمزگذاری فرآیند یادگیری اطلاعات است؛ سپس مغز ما اطلاعات را چه در حافظه کوتاه مدت و چه در حافظه بلند مدت ذخیره میکند. در حالی که خاطرات کوتاهمدت، زمان زیادی در مغز باقی نمیمانند، برخی از آنها به حافظه بلندمدت ما منتقل میشوند. جایی که فضای نامحدودی وجود دارد.
بازیابی فرآیند یادآوری خاطرات بد یا خوب ماست. مناظر و صداها در محیط ما میتوانند مغز ما را تحریک کنند تا یک حافظه بلندمدت را بازیابی کنیم؛ حتی اگر ترجیح دهیم آن را به خاطر نیاوریم.
در حالی که ما تمایل داریم اطلاعات پیش پا افتاده را فراموش کنیم، مغز ما بیشتر احتمال دارد اطلاعاتی را که به احساسات قوی مرتبط هستند، ذخیره کند. برای مثال مجموعهای از مطالعات نشان دادند که شرکتکنندگان معمولاً اطلاعاتی را که با احساسات منفی یا مثبت مرتبط هستند، بهتر به خاطر میآورند تا این که بتوانند اطلاعات خنثی را به خاطر بیاورند.
شاهین لاخان، MD، PhD، FAAN، متخصص مغز و اعصاب و عضو هیئت بازبینی ذهن، توضیح میدهد که فراموش کردن یک خاطره بیشتر به پردازش احساسات متصل به حافظه مربوط میشود. بسیاری از تکنیکها برای «فراموش کردن خاطرات بد» از جدا کردن تدریجی خاطره از مبنای عاطفی منفی آن ناشی میشوند.
محققان مدتها است که به دنبال راههایی برای کمک به فراموشی عمدی مردم بودهاند. اگر چه بعید است که بتوانید خاطرات ناخواسته را از مغز خود حذف کنید، ولی شما میتوانید از استراتژیهای خاصی برای جلوگیری از مختل کردن حافظه در زندگی خود استفاده کنید.
روش های فراموشی خاطرات بد به صورت هدفمند
مراحلی وجود دارد که میتوانید برای کاهش تأثیر عاطفی یک خاطره و کاهش آنها انجام دهید. به یاد داشته باشید که نابود کردن خاطرات بد به زمان و تمرین نیاز دارد؛ بنابراین اگر به همان سرعتی که میخواهید اتفاق نیفتد، ناامید نشوید.
شناسایی خاطره
ممکن است غیر منطقی به نظر برسد، اما اگر میخواهید چیزی را فراموش کنید، بهتر است ابتدا آن را به خاطر بسپارید.
پردازش احساسات
به جای تلاش برای جلوگیری از هرگونه احساس ناخواسته مرتبط با حافظه، به خودتان اجازه دهید آنها را احساس کنید. همچنین میتوانید با یک درمانگر کار کنید تا روشهای سالم برای مقابله با احساسات دشوار را بیاموزید.
شناسایی محرک خاطره بد
شاید هر بار که نوع ماشینی را که شریک سابقتان رانندگی کرده است، میبینید، مغزتان خاطرات بد از جدایی شما را بازیابی میکند. یا شاید بوی غذایی که شما را به یاد مادرتان میاندازد و غرق خاطرات مراسم خاکسپاری او میشوید. به محرکهایی که باعث بازگشت حافظه شما میشوند، توجه داشته باشید.
جایگزین کردن خاطره
دکتر لاخان خاطرنشان میکند «بهتر است توجه خود را به جایگزینهای سالم جلب کنیم تا این که سعی کنیم فعالانه آن خاطرات را به یاد بیاوریم.» برای مثال وقتی میبینید که شریک سابقتان چه نوع ماشینی را سوار کرده است، بهجای تمرکز بر خاطره جدایی، به زمانی فکر کنید که با آن ماشین به ساحل رفتید. در نهایت شما مغز خود را آموزش میدهید تا خاطره نامطلوب را با حافظه و خاطرات جدید جایگزین کند. این کار باعث میشود تا خاطرات بد فراموش شوند.
برگزیدن یک سبک زندگی سالم
استرس و کمبود خواب میتوانند باعث ایجاد خاطرات ناخواسته شوند. مطمئن شوید که خواب کافی دارید، رژیم غذایی مغذی میخورید و ورزش میکنید. در کل سبک زندگی سالمی داشته باشید که سلامت روانی و عاطفی شما را تقویت کند. تمرین ذهن آگاهی میتواند به حفظ افکار شما در لحظه حال کمک کند.
مقابله با خاطرات ناخواسته
همانطور که مراحل فراموش کردن یک خاطره را دنبال میکنید، عمیقتر کردن کار پشت فراموشی مفید است. نکات عملی وجود دارند که میتوانید از آنها پیروی کنید. این روش باعث میشود خاطرات ناخواسته شما قابل کنترلتر شوند.
پیدا کردن محرک های حافظه و فراموشی خاطرات بد
آیا خاطره ناخواسته در موقعیتهای خاص ظاهر میشود؟ یا افراد یا موارد خاصی وجود دارند که شما را یاد این خاطره میاندازند؟
هنگامی که متوجه شدید چه زمانی خاطره بد بیشتر میآید، میتوانید اقداماتی را برای رفع مشکل شروع کنید. ممکن است وسوسهانگیز باشد که به سادگی سعی کنید از این محرک ها اجتناب کنید. یافتن راههای واقع بینانه برای مقابله در زمانی که با محرکهای خود مواجه می شوید، اغلب راهحلی مؤثرتر در دراز مدت است.
البته این روش میتواند به ویژه برای افرادی که دارای اضطراب اجتماعی هستند، چالش برانگیز باشد. ممکن است به نظر برسد که شما یک «بانک حافظه» درست کردهاید. این بانک حافظه که مملو از تمام خاطرات بد است که آنها را به صورت شرمآور به خاطر میآورید.
استفاده از راهبردهای شناختی رفتاری
درمان شناختی رفتاری (CBT) نوعی درمان است که برای تغییر افکار منفی که موجب مشکلات روانی میشوند، کمک میکند. شما میتوانید از برخی از استراتژیهای مورد استفاده در CBT به تنهایی برای کمک به تغییر نحوه پاسخگویی به خاطرات خود، استفاده کنید.
یکی از شکلهای CBT که به عنوان مواجهه درمانی شناخته میشود، میتواند به ویژه زمانی که با یک خاطره سر و کار دارید، موثر باشد. ایده مواجهه درمانی این است که به تدریج خود را در معرض چیزی قرار دهید که از آن میترسید.
بهعنوان مثال اگر خاطرات بد از گاز گرفتن توسط سگ در کودکی دارید، ممکن است ترس از سگ در شما ایجاد شده باشد. با قرار دادن تدریجی خود در معرض سگها به شیوهای ایمن و کنترل شده، خاطرهای که باعث ترس شما شده است به تدریج قابل تحملتر میشود.
استفاده از تکنیک های آرامش بخش
استفاده از تکنیکهای تمدد اعصاب میتواند تاکتیک مؤثر دیگری باشد که به کاهش تاثیر منفی خاطرات کمک کند. چنین تکنیکهایی ممکن است شامل تنفس عمیق، آرامسازی پیشرونده عضلانی، مدیتیشن و تصویرسازی هدایتشونده باشد.
کنار هم قرار دادن این استراتژیها با قرار گرفتن تدریجی در معرض محرکهای خود نیز میتواند به شما کمک کند. این کار باعث میشود تا راههای جدیدی را برای آرام کردن خود در پاسخ به آن خاطرات بیاموزید.
همکده محل آرامش شما
اگر با یادآوری خاطرات بد مدام دچار اضطراب میشوید، دیگر نگران نباشید. همکده بهعنوان مرجع تخصصی مشاوره روانشناسی، آماده است تا تک تک اختلالات اضطرابی شما را درمان کند. کافی است همین حالا با تماس بگیرید تا از بهترین مشاوره سلامت روان برخوردار شوید.