آیا ترس کودکان از موجودات غیرواقعی نگران کننده است؟
ترس کودکان از موجودات غیرواقعی
کودکان کم سن نسبت به بزرگسالان ترس ها و فوبیاهای بیشتری دارند و احساساتی که تجربه می کنند در ان ها شدیدتر است. اینگونه ترس ها ممکن است همزمان با رشد کودک به دلیل کوچکی شروع یا متوقف شوند. وقتی کودک برای زمانی چیزی را دوست دارد و بعد از آن می ترسد علت بیشتر تغییراتی است که در کودک صورت می گیرد تا نتیجه ی ترس هایی که بعد از یک سانحه ایجاد شده اند.
تغییرات نوظهور، غیرقابل پیش بینی و ناگهانی می توانند باعث بروز ترس در کودکان شوند و بیماری ها می تواند ان ها را برگردانده و ترس های قبلی که کودک در سنین کمتر پشت سر گذاشته بود را دوباره برگرداند. گاه بزرگسالان قبل از اینکه حتی کودک با چیزی مواجه شود باعث می شوند از ان بترسید، این ترس از تغییر کلمات یا کارها ایجاد خواهد شد. همچنین کودکان ممکن است ترس های بزرگسالان در خانواده را داشته باشند.
برخی تحقیقات وجود دارد که می گویند کودکانی که ترسو و وابسته هستند بیشتر دچار ترس و تغییرات خلقی می شوند و یا کودکانی که اشتهای کمی دارند به احتمال بیشتری درگیر فوبیا خواهند شد. کودکانی که در سنین کم دچار فوبیا می شوند اغلب در بزرگسالی افرادی عادی خواهند بود.
فوبیا دقیقا چیست؟
خجالت کشیدن به خاطر واکنش شدید به احساساتی خاص (مانند خشونت، خجالت، احساس گناه یا ناراحتی که با ترس همراه باشد) باعث می شود اضطراب فرد موجب مخفی نگه داشتن مشکل شده و به دنبال راهی برای اجتناب از ان نباشد، خصوصا اگر یک نوجوان باشد و درک نمی کند واکنش او به نعنای ضعیف بودن یا عدم بلوغش نیست. اغلب درست درک نمی شود که اضطراب از سطح خفیف تا شدید ادامه دارد و برخی افراد واکنش هایی دارند که می توان با ان به زندگی ادامه داد اما برخی دیگر به کل مقابل ان ناتوان می شوند.
در بیشتر فوبیاها، اغلب افراد جوان بسیار به انتهای خط مشکل نزدیک می شوند اما این مشکل به هیچ شکل تاثیری روی زندگی شان ندارد. این می تواند درست مقابل فوبیای شدید باشد که در آن ترس مشابهی را درسطح کم به سادگی تجربه می کند تا جایی که فرد بیمار احساس می کند بسیار ضعیف است یا واکنش های شدیدی خواهد داشت.
اضطراب شدید باعث آزادسازی آدرنالین و دیگر مواد شیمیایی داخل خون خواهد شد و این ها ضربان قلب را بالا برده، حواس شما را قوی کرده و قدرت های فیزیکی را زیاد می کند. این تغییرات ما را برای چیزی به نام واکنش فرار یا مبارزه اماده خواهند کرد، چه برای زندگی خود مبارزه کرده یا بخواهید فرار کنید. فوبیا اختلالی است که باعث می شود بدن به همان شکل واکنش نشان خواهد داد و ما احساساتی مشابه ترس و اضطراب را خواهیم داشت، در صورتی که در این شرایط نیاز به این واکنش اصلا وجود ندارد.
کودکان از چه چیزی می ترسند؟
موجودات و موقعیت هایی که باعث ترس کودکان می شوند بسیار متغیر هستند. وقتی کودکان کم سن از خود ترس نشان می دهد سخت است بتوانید قضاوت کنید چه چیزی باعث این ترس شده و بسیاری از والدین تعداد چیزهایی که باعث ترس کودکشان می شود را پیش خود می شمارند. در یک بررسی صورت گرفته یک چهارم از والدین گفته بودند دو سوم از کودکان ترس های تکرار شونده ای دارند و برخی تحقیقات الکوهای خاصی برای ترس ها بیان کرده اند، چیزهایی که متداول هستند مانند مارهاف عنکبوت ها و ارتفاع که به نظر می رسد در بین اغلب انسان ها مشترک است. والدین باید اگاه باشند که برخی ترس ها بخشی عادی از روال رشد هستند و به طور طبیعی خودشان کم خواهند شد. در زیر لیستی کلی از ترس های عادی اورده شده است:
- سنین دو تا چهار سال: ترس از حیوانات، صداهای بلند، تنها ماندن، بی نظمی، آموزش دستشویی رفتن، حمام، زمان خواب، هیولاها و روح ها، خیس کردن خود در خواب، افراد معلول، مرگ و آسیب دیدن.
- چهار تا شش سال: ترس از تاریکی و موجودات تخیلی. همچنین حیوانات، زمان خواب، هیولاها و روح ها. دیگر ترس ها مانند ترس از غریبه ها به نظر ماندگار هستند و گاه ان را خجالت می نامند. اما ترس هایی مانند ترس از مارها به مرور کاهش یافته و با گذر زمان حتی کامل از بین می رود. کودکان در این سن ترس از دست دادن والدین، مرگ، آسیب و طلاق دارند.
در سنین بالاتر، ترس های غیرمنطقی به سرعت کاهش می یابند، اما در این دوران می تواند ترس های دیگری نمودار شود.
-
نه تا یازده سالگی: ترس از مدرسه، ترس از خون و اسیب دیدن.
برخی محققان می گویند کودکان در بین سنین سه تا شش سال گاه در تشخیص حقیقت از تخیل و فانتزی ها گیج می شوند. این موضوع این روزها بسیار چالش برانگیز شده است. شما نباید به این باور باشید که هرچیزی که کودک در این سن از ان می ترسد چیزی است که با ان بزرگ می شود. گاه کودکان در سنین کم باور دارند که موجودات غیرزنده یا بی جان دارای قابلیت زنده شدن هستند. همچنین درک نادرستی از اندازه ها در ذهنشان وجود دارد ( مثلا هیولاهایی که می توانند از سوراخ پریز وارد اتاق شوند) ان ها درک کمی از علت و تاثیر دارند و اغلب خود را به این دلیل که نمی توانند کنترل کاملی روی اتفاقاتی که برایشان می افتد داشته باشند بی فایده و بی قدرت می دانند.
یک کودک هشت ساله بخش کمی از ترس های قبلی خود را هنوز دارد اما ترس های دیگری برای او پیش امده و این ها می تواند شامل ترس از مدرسه، طرد شدن در اجتماع، انتقاد شدن، موقعیت های جدید، خطرهای شخصی، جنگ، فرزندخواندگی و دزدی باشد.
کودکان نه تا ده ساله اغلب از طلاق، خطرات شخصی و جنگ می ترسند و این سه مورد اغلب مشکلات ترسی هستند که در اواسط نوجوانی نیز ادامه خواهند داشت. این گروه ممکن است ترس از خون یا جراحت نیز داشته باشند.
کودک یازده تا دوازده سال ممکن است از حیوانات، فرزندخواندگی، تنها بودن در تاریکی و آسیب دیدن بترسد. بعد از این سن اغلب پسرها زودتر از دخترها ترس هایشان از بین می رود.
کودک سیزده ساله ممکن است علاوه بر سه مورد بالا از ارتفاع نیز بترسد.
کودکان چهارده تا شانزده سال ترس های منطقی یا غیرمنطقی زیادی دارند که می تواند شامل این ها باشد: اسیب دیدن، فرزندخواندگی، تنها بودن در تاریکی، آسیب دیدن، ارتفاع، کشته شدن، هواپیما یا تصادف ماشین، روابط جنسی، مصرف مواد، صحبت کردن در جمع، اجرا در مدرسه، جمعیت، طلاق و شایعات.
این ترس های کودکی اغلب با ترس های افراد بزرگسال متفاوت نیستند. متداول ترین ترس های افراد بزرگسال می تواند این ها باشد: صحبت کردن در جمع، اشتباه کردن، شکست، طرد شدن، افراد عصبانی، تنها ماندن، تاریکی، دندان پزشک، جراحات، بیمارستان، آزمایش دادن، زخم های باز و خونریزی، پلیس، سگ ها، عنکبوت ها و افراد ناقص.
علائم فوبیا چه هستند؟
در بزرگسالان، فوبیاها تمامی علائم ناخوشایند فیزیکی ترس های عادی را خواهند داشت:
- بالا رفتن ضربان قلب
- احساس بیماری
- درد قفسه ی سینه
- مشکل در تنفس
- سرگیجه
- شل شدن پاها
- احساس غیرواقعی بودن
- تعریق زیاد
- از حال رفتن
- خشکی گلو
- تار شدن دید یا کم شدن قدرت شنوایی
در موارد شدید افراد حس می کنند خواهند مرد، دیوانه می شوند یا کنترل خود را از دست داده و به دیگران آسیب زده و یا کاری آزاردهنده انجام می دهند. بیشتر ان ها قدرت زیادی برای فرار از موقعیتی که در ان هستند پیدا خواهند کرد. کودکان در زمان برخورد با چیزی که از ان می ترسند به احتمال زیاد گریه کرده، فریاد زده یا جیغ می زنند و یا به سادگی فرار می کنند. آن ها حتی ممکن است بیمار شوند. لرز، رنگ پریدگی و تعریق از دیگر نشانه های اضطراب شدید هستند.
سطح علائمی که کودکان مبتلا به فوبیا تجربه می کنند بسیار متغیر است، از اضطراب خیلی خفیف یا حملات پانیک بسیار شدید. سطح ملایمی از عصبی شده در برخی موقعیت ها مشکلی ندارد اما در سمت دیگر ترازو کودکانی هستند که در شرایط خطر دچار حملات وحشت بسیار شدید شده و به زودی از وارد شدن به این موقعیت ها اجتناب خواهند کرد و علت آن ترسی است که در این زمان تجربه می کنند.
ترس های کودکان چگونه قابل درمان است؟
اولین چیزی که باید در نظر داشت این است که فوبیا واقعا روی زندگی کودک تاثیر گذاشته است یا نه. اگر این ترس با عملکردهای روزانه ی او تداخلی ایجاد نکرده باشد باید بگذارید طبیعت کار خودش را انجام دهد. اگر سطح ترس و استرس کودک شدید است نیاز به درمان وجود خواهد داشت. ترس های دائمی در کودکان به همان شکل ترس های بزرگسالان قابل درمان است. باید با روشی برای کودک قرار گرفتن در آن شرایط خاص را حساسیت زدایی کرد. ترس های کودکان اغلب زودگذر هستند. قبل از ورود به برنامه درمانی باید ترس های قبلی او را نیز در نظر داشت. همانطور که گفته شد بیشتر ترس ها مشکلی درست نکرده و نیاز به درمان ندارند. اگر هر واکنش ترس از جانب کودک با یک واکنش شدید و توجه از سوی والدین باشد امکان دارد که او هربار ترس جدیدی را بیان کند.
هیج فردی که مبتلا به فوبیا است به تنبیه یا بهبودهای کوچک واکنش نشان نخواهد داد.
اگر والدین کودک شجاع باشند می توانند برای او مدل سازی کنند. مثلا اگر کودک شما از زنبورها می ترسد بگذارید در حالی که کودک در فاصله ی مطمئنی ایستاده است زنبور روی یک لباس او بنشیند.
دریافت کمک
اغلب کودکان دوست ندارند والدین خود را ناراحت کنند و با تمایل به صحبت کردن در مورد احساسات خود مقابله می کنند. در این شرایط یک تکنیک پیشنهادی این است که از کودک خود بپرسید فکر می کند در این شرایط دوست نزدیکش چه حسی داشته باشد. اگر این سوال موثر نبود می توانید از کودک بخواهید به شما کمک کند این بررسی را انجام دهید، در شرایط مشابه مراقب واکنش های احتمالی افراد چیست و چه زمانی می ترسند. این کار می تواند کمک کند سطح ترسی که کودک عادی می داند را متوجه شوید.
داروها
به ندرت داروها اولین درمان انتخابی برای کودکان کم سن خواهند بود. برای مغز در حال رشد، سیستم انتقال دهنده های عصبی به نظر نسبت به داروها بسیار حساس است. بنابراین پزشک نباید در مراحل اولیه دارو را برای کودک کم سن تجویز کند. اگر نیاز به دارو بود دوز ان باید با دقت زیاد انتخاب شود.
منابع:
درمان فوری افسردگی بدون دارو!
ارتباط تلفنی با برترین روانشناسان افسردگی
مشاوره روانشناسی با تعرفه دولتی
