چرا گاهی ذهن ما واقعیت را درست نمی‌بیند؟ این همان چیزی است که روان‌شناسان آن را تحریف شناختی می‌نامند؛ اشتباهاتی در تفکر که باعث می‌شوند برداشت ما از خود، خانواده و دنیا نادرست شود. وقتی این تحریف‌ها در میان اعضای خانواده شکل می‌گیرند، زمینه‌ساز ایجاد خانواده‌ای ناکارآمد می‌شوند؛ جایی که سوءتفاهم‌ها جای گفتگو را می‌گیرند و عشق، زیر سایه‌ی کنترل یا بی‌توجهی محو می‌شود.
شناخت این علائم، نخستین گام برای بازگرداندن آرامش و تعادل به روابط خانوادگی است. اگر احساس می‌کنید در خانواده‌تان الگوهای تکرارشونده‌ی ناسالم وجود دارد، وقت آن رسیده که دیدگاه خود را تغییر دهید و از دایره‌ی تحریف شناختی بیرون بیایید.
برای بررسی دقیق وضعیت خانوادگی‌تان و دریافت راهکارهای تخصصی مشاوره آنلاین خود را در همکده دریافت کنید و مسیر بهبودی را آگاهانه آغاز نمایید.
تحریف های شناختی چیست؟
تحریف‌های شناختی به الگوهای فکری نادرست یا غیرمنطقی گفته می‌شود که باعث می‌شوند انسان واقعیت‌ها را به‌صورت اشتباه درک کند. این تحریف‌ها معمولاً در شرایط استرس، اضطراب یا افسردگی فعال می‌شوند و موجب می‌شوند فرد درباره‌ی خود، دیگران یا موقعیت‌ها قضاوت‌های نادرست داشته باشد.
برای مثال فرد ممکن است تنها به جنبه‌های منفی یک اتفاق توجه کند یا اتفاق کوچک را فاجعه‌بار ببیند. در رویکرد درمان شناختی–رفتاری (CBT)، شناسایی و اصلاح تحریف‌های شناختی یکی از مهم‌ترین مراحل درمان است؛ زیرا با تغییر شیوه‌ی تفکر، احساسات و رفتار نیز بهبود می‌یابند.
با دریافت مشاوره خصوصی روانشناسی از همکده، به بهبود زندگی خود کمک کنید و سلامت روان را به زندگی خود بیاورید!
اشکال مختلف تحریف های شناختی
تحریف های شناختی الگوهای منفی یا غیرمنطقی تفکر هستند. این الگوهای فکری منفی می توانند در کاهش انگیزه، کاهش عزت نفس و کمک به مشکلاتی مانند اضطراب، افسردگی و مصرف مواد نقش داشته باشند. درمان شناختی رفتاری (CBT) رویکردی است که به افراد کمک می‌کند این تحریف‌های شناختی را بشناسند و آن‌ها را با افکار مفیدتر و واقعی‌تر جایگزین کنند. انواع تحریف های شناختی با مثال را در زیر شرح داده‌ایم.
مجموعه همکده با ایجاد بستری مناسب برای ارائه مشاوره روانشناسی ویژه بانوان، همراه شماست تا بتوانید زندگی خود را بهتر مدیریت کنید و در نقش مادر و همسر هم از خود مراقبت کنید و هم وظایف خود را به خوبی انجام دهید.
تکفر همه یا هیچ
تفکر همه یا هیچ به عنوان تفکر سیاه و سفید یا تفکر قطبی نیز شناخته می شود و یکی از انواع خطاهای شناختی در روانشناسی است. این نوع تفکر شامل دیدن چیزها به صورت مطلق است. موقعیت ها همیشه سیاه یا سفید، همه چیز یا هیچ، خوب یا بد، موفقیت یا شکست هستند. تفکر همه یا هیچ با برخی از شرایط سلامت روان، از جمله اختلال شخصیت خودشیفته (NPD) و اختلال شخصیت مرزی (BPD) مرتبط است.
به عنوان مثال شخصی در مدرسه احساس شکست می کند. هر بار که مرتکب اشتباهی می شود، به جای این که خطا را بپذیرد و سعی کند از آن عبور کند، تسلیم می شود و تصور می کند که هرگز نمی تواند به خوبی کار کند. مشکل این نوع تفکر این است که به هیچ جایی اجازه نمی دهد که چیزی بین دو افراط را تصدیق کند. می تواند انگیزه و اعتماد به نفس شما را مختل کند و پایبندی به اهداف بلندمدت را سخت کند.
جهت دریافت مشاوره فردی از وبسایت همکده کلیک کنید.
به عنوان مثال، به جای پایبندی به یک برنامه غذایی سالم، ممکن است هر بار که از برنامه خود منحرف می شوید، احساس عصبانیت کنید و خود را شکست خورده خطاب کنید یا ممکن است احساس کنید که شروع یک برنامه تمرینی جدید ناامید کننده است؛ زیرا فکر می کنید که اگر نتوانید 100% به آن پایبند باشید، شکست خورده اید.
CBT برای غلبه بر این نوع تحریف شناختی با کمک به شما در تشخیص این که موفقیت و پیشرفت مفاهیم همه یا هیچ نیستند، کار می‌کند. با پرداختن به این نوع تفکر و جایگزینی افکار خود باخته، می‌توانید نسبت به پیشرفت خود احساس بهتری داشته باشید و نقاط قوت خود را بشناسید.
تعمیم بیش از حد
تعمیم بیش از حد زمانی اتفاق می‌افتد که بعد از یک رویداد یا یک سری تصادفات، یک قانون وضع کنید. کلمات “همیشه” یا “هرگز” اغلب در جمله ظاهر می‌شوند. از آنجایی که تجربه انجام یک رویداد به روش تحریف شناختی را دارید، فرض می‌کنید که همه رویدادهای آینده نتیجه یکسانی خواهند داشت.
به عنوان مثال شخصی از یک سری تصادفات استنباط کرده است که هفت عدد شانس اوست. و این را به موقعیت‌های قمار شامل عدد هفت تعمیم داده است. برای او مهم نیست چند بار ببازد. مشکل این نوع تفکر این است که تفاوت بین موقعیت ها و همچنین نقش شانس را در نظر نمی گیرد. این تفکر می تواند پیامدهای متعددی بر نحوه تفکر و عملکرد افراد در موقعیت های مختلف داشته باشد.
تعمیم بیش از حد با ایجاد و حفظ اختلالات اضطرابی مختلف همراه است. وقتی افراد در یک موقعیت تجربه بدی دارند، تصور می‌کنند که همان اتفاق در آینده نیز تکرار خواهد شد. تحقیقات همچنین نشان می دهد که این نوع تحریف شناختی در افرادی که دارای اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) هستند رایج است. تعمیم ترس از یک موقعیت به رویدادهای آینده می‌تواند احساس اضطراب ایجاد کند که اغلب منجر به اجتناب از آن موقعیت‌ها و تحریف شناختی می‌شود.
فیلترهای ذهنی
فیلتر ذهنی برعکس تعمیم بیش از حد است؛ اما همان نتیجه منفی را دارد. فیلتر ذهنی به جای گرفتن یک رویداد کوچک و تعمیم نامناسب آن، یک رویداد کوچک را می گیرد و منحصراً روی آن تمرکز می کند و هر چیز دیگری را فیلتر می کند. این نوع تحریف شناختی می تواند به مشکلاتی از جمله اعتیاد، اضطراب، اعتماد به نفس ضعیف و مشکلات بین فردی و سایر مسائل کمک کند.
به عنوان مثال، فردی روی همه چیزهای منفی یا آزاردهنده‌ای که شریک زندگی‌اش گفته یا انجام داده است، تمرکز می‌کند؛ اما تمام کارهای محبت آمیز و متفکرانه‌اش را فیلتر می‌کند. این تفکر به احساس منفی نسبت به شریک زندگی و رابطه آن ها کمک می‌کند. فیلتر کردن نکات مثبت و تمرکز بر موارد منفی می‌تواند تأثیر مخربی بر سلامت روان شما داشته باشد. یک مطالعه نشان داد که وقتی افراد فقط بر روی باورهای منفی خود تمرکز می‌کنند، به احساس ناامیدی کمک می‌کند و خطر از بین رفتن تحریف شناختی را افزایش می‌دهد.
تنزیل مثبت
نادیده گرفتن نکات مثبت یک تحریف شناختی است که شامل باطل کردن چیزهای خوبی است که برای شما اتفاق افتاده است. این شبیه فیلتر کردن ذهنی است؛ اما به جای صرفاً نادیده گرفتن نکات مثبت، فعالانه آن ها را رد می کنید.
به عنوان مثال، فردی یک پروژه را تکمیل می کند و برای کار خود جایزه دریافت می کند. او به جای این که به موفقیت خود افتخار کند، آن را به شانس خالص نسبت می دهد که ربطی به استعداد و تلاش او ندارد. هنگامی که افراد از این تحریف شناختی استفاده می کنند، رویدادهای مثبت را به عنوان یک اتفاق در نظر می گیرند. گاهی اوقات از نظر این افراد برخی از مسائل به عنوان ناهنجاری ها در نظر گرفته می شود.
مشکل این نوع تفکر این است که ایمان شما را به توانایی هایتان تضعیف می کند. به جای این که نقاط قوت خود را بشناسید، فرض می کنید که ماهر نیستید یا به عبارتی دیگر فقط خوش شانس هستید. وقتی نکات مثبت را نادیده می گیرید و چالش ها به وجود می آیند، به توانایی خود برای مقابله یا غلبه بر آن ها ایمان نخواهید داشت. این عدم ایمان به خودتان می تواند منجر به احساس عدم تحریف شناختی شود، جایی که تصور می کنید حتی تلاش برای تغییر نتیجه وجود ندارد.
تعیین وقت آنلاین مشاوره در همکده با درمانگران ماهر
زندگی گاهی آن‌قدر پیچیده می‌شود که حتی قوی‌ترین ذهن‌ها هم نیاز به راهنمایی دارند. در چنین لحظاتی، یک گفت‌وگوی صادقانه با درمانگر می‌تواند نقطه‌ی عطفی برای تغییر باشد. در همکده، ما این فرصت را برای شما فراهم کرده‌ایم تا بدون محدودیت زمانی یا مکانی، با درمانگران ماهر و باتجربه ارتباط بگیرید و مسیر آرامش ذهنی خود را آغاز کنید.
کافی است چند دقیقه وقت بگذارید و وقت مشاوره‌ی آنلاین خود را رزرو کنید تا در محیطی امن و محرمانه، درباره دغدغه‌ها، اضطراب‌ها یا روابطتان صحبت کنید.
فرقی ندارد به دنبال کاهش استرس باشید، از افسردگی رنج ببرید یا بخواهید رابطه‌ای آسیب‌دیده را ترمیم کنید؛ درمانگران همکده با تخصص و همدلی در کنار شما هستند. همین حالا تعیین وقت آنلاین مشاوره در همکده را انجام دهید و اولین قدم را به‌سوی درک عمیق‌تر از خود و زندگی‌تان بردارید. آرامش شما از یک گفت‌وگو آغاز می‌شود.
سخن پایانی
تحریف‌های شناختی بخش طبیعی اما تأثیرگذار ذهن انسان هستند که در رویکرد CBT (درمان شناختی–رفتاری) به‌صورت دقیق بررسی و اصلاح می‌شوند. آگاهی از این الگوهای فکری اشتباه، گام نخست برای تغییر احساسات و رفتارهای ناسالم است. با تمرین و همراهی یک درمانگر متخصص، می‌توان افکار تحریف‌شده را شناسایی و جایگزین باورهای منطقی و واقع‌بینانه کرد. فراموش نکنید که ذهن آموزش‌پذیر است؛ کافی‌ست از امروز مسیر شناخت و تغییر را آغاز کنید.
