عوامل جلوگیری از خواب نامناسب و کابوس
کابوس شبانه چیست؟
کابوس یا رویاهای بد نوعی از خواب هستند که باعث احساس اضطراب، ترس یا وحشت می شوند. گاهی کابوس ها چیزی فراتر از یک خواب بد هستند. اختلال کابوس شرایطی است که در آن فرد برای مدت زمانی نسبتا طولانی کابوس های شدید و سخت را تجربه می کند. هراس شبانه اختلال دیگری است که متفاوت از کابوس های استاندارد می باشد. هراس شبانه در طول چند ساعت ابتدایی خواب اتفاق می افتد و باعث می شود فرد با صدای بلند فریاد زده و با شدت در خواب به اطراف بکوبد.
برخلاف کابوس های استاندارد شبانه، در هراس شبانه بیدار شدن برای فردی که آن را تجربه می کند می تواند سخت باشد. وقتی این فرد از خواب بیدار می شود اغلب چیز زیادی از خواب خود را به یاد نمی آورد.
چه کسی گرفتار کابوس های شبانه می شود؟
کابوس ها در کودکان متداول تر هستند.
اغلب کودک قبل از رسیدن به سن ده سالگی شروع به دیده کابوس ها می کند. برخی کودکان در حدود سه یا چهار سالگی ممکن است خواب های بد را تجربه کنند.
خواب های بد تقریبا اتفاقی عادی هستند مگر اینکه الگوی خواب کودک را برهم زده یا با رشد روانی و اجتماعی او تداخل ایجاد نماید.
بزرگسالان نیز ممکن است کابوس ها را تجربه کنند اما اغلب ان ها به اندازه ی کودکان خواب نمی بینند.
حدود 50 درصد از بزرگسالان از داشتن خواب های بد شکایت دارند. جالب است بدانید زنان بیشتر از مردان کابوس ها را تجربه می کنند.
چه چیزی باعث کابوس های شبانه می شود؟
دانشمندان اطلاعات کمی در مورد رویاها و کابوس ها دارند. با این وجود نظریات متعددی زیادی در مورد علت ایجاد کابوس های شبانه وجود دارد.
یک نظریه روی آناتومی و فیزیولوژی مغز کار می کند.
مرحله ی REM در خواب باعث تحریک نقاطی در مغز می شود که برای یادگیری استفاده می گردند. در طول خواب REM، مغز سیگنال های رندوم مختلفی را ارسال می کند. لایه ی بیرونی مغز ( لایه ی بیرونی مغز که اطلاعات را سازماندهی و تفسیر می کند ) تلاش دارد با تبدیل این اطلاعات به یک داستان یا خواب یک سناریو از آن ها بسازد.
اگر این نظریه درست باشد پس کابوس ها و رویاها هیچ معنای عمیقی ندارند. آن ها تنها یکی از عوارض خواب عمیق هستند.
این تئوری می گوید تمام رویاهای شما مهم هستند و همه به نوعی دارای یک معنای پنهان می باشند.
مثال های یک تجربه ی سخت فیزیکی می تواند جراحی، تصادف ماشین یا سابقه ی خشونت فیزیکی باشد.
تجربیات سخت عاطفی می توانند از دست دادن یکی از عزیزان، نادیده گرفته شدن، خشونت جنسی یا عاطفی و یا تجاوز باشد.
گزارشات زیادی از افرادی بوده است که خاطراتی از خشونت در کودکی خود را سرکوب کرده بودند. آن ها هیچ چیزی از این دوران برای خود نگه نداشتند اما بعد از سال های زیاد شروع به دیدن کابوس ها کردند. وقتی به خاطر این کابوس ها به سراغ مشاور رفتند خاطرات سرکبوب شده ی آن ها به مرور خود را نشان دادند.
کابوس های ما می توانند ناشی از اختلال استرس پس از سانحه نیز باشند.
به همین شکل استرس و اضطراب نیز علت متداولی برای خواب های بد هستند.
بیش از نیمی از کابوس ها درطول زمان هایی هستند که اتفاق مهمی در زندگی شما قرار است بیفتد، مانند رفتن به یک مدرسه ی جدید، تغییر شغل یا داشتن فرزند.
علل متداول کابوس ها
-
تب
-
ترک الکل یا مواد
-
عوارض جانبی یا واکنش به برخی داروها
-
اختلال تنفس در خواب ( مانند اپنه ی خواب )
نظریه ی دیگری نیز می گوید برخی افراد به طور ژنتیکی مستعد تجربه ی کابوس های شبانه هستند. به بیان دیگر شاید دیدن کابوس در خانواده ی شما به نسل های بعدی منتقل شود.
نمادهای رایج در کابوس های شبانه چه هستند؟
برخی افراد باور دارند کابوس ها و خواب ها معنایی عمیق تر دارند و می تواند نمادی از احساسات ناخودآگاه شما باشند.
رویاهای هر فرد متفاوت است و شما تنها می توانید معنی خواب های بد خودتان را درست متوجه شوید.
با این وجود برخی المان ها اغلب در رویاهای فرد برای یک بار یا بیشتر ظاهر می شوند. مفسران خواب ها می گویند این المان ها چیز خاصی را نمادسازی می کنند.
برخی نمادها را خود فرد تفسیر می کند.
یک خواب بد در مورد افتادن به این معناست که شما حس می کنید قدرت نداشته یا کنترلی روی خود ندارید و یا اینکه از شکست خوردن در چیزی می ترسید. یک کابوس در مورد غرق شدن به این معناست که شما نسبت به احساسات خود پریشان هستید. خواب دیدن در مورد جنگ یا دعوا می تواند به این معنا باشد که نیاز است نسبت به اختلافات در زندگی واقعی خود بیشتر واکنش نشان دهید.
نکته مهم
همچنین هیولاها و دیگر موجوداتی می توانند نمادی از بخشی از زندگی شما باشند که از کنترل خارج شده است.
متداول ترین نوع از کابوس ها ربوده شدن هستند.
بزرگسالان اغلب می بینند یک فرد غریبه آن ها را ربوده است ( اغلب مرد ). کودکان اغلب توسط نوعی حیوان، هیولا یا دیگر موجودات ترسناک دزدیده می شوند.
مفسران خواب می گویند ربوده شدن در کابوس نشان دهنده ی این است که شما به شکلی تحت فشار بوده یا از بروز احساساتتان ممانعت می شود.
برخی رویاهای بد می تاونند نشانه ی تغییرات خوب در زندگی شما باشند.
برای مثال مرگ در خواب و رویاهایی که یک زندگی جدید را شبیه سازی می کنند. اگر خواب شما در مورد مردن است شاید در حال گذر از یک تغییر بزرگ در زندگی واقعی خود هستید.
چگونه می توان از کابوس های شبانه رها شد؟
خواب های بد به سادگی می توانند نمادی از نداشتن خواب کافی باشند.
شاید نیاز است عادات خواب خود را دوباره مرور کرده و سبک کلی زندگی تان را تغییر دهید. برای مثال شما شاید نیاز باشد یکی از تغییرات زیر یا همه را داشته باشید:
- مصرف الکل یا کافئین را کنار بگذارید، خصوصا قبل از خوابیدن.
- تکنیک های ریلکسیشن را قبل از خواب امتحان کنید، مانند یوگا، رایحه درمانی یا مدیتیشن
- قبل از خواب چیزی نخورید.
- یک برنامه ی منظم برای خوابتان داشته باشید. سعی کنید هرشب در ساعت خاصی به رختخواب بروید و صبح روز بعد در همان حدود بیدار شوید.
نکته مهم
کابوس های می توانند نتیجه ی واکنش به یک داروی جدید باشند.
اگر اخیرا کابوس می بینید و به تازگی مصرف نوعی دارو را شروع کرده اید با پزشک خود در این مورد صحبت کنید.
شاید پزشکتان بتواند داروی متفاوتی را به شما پیشنهاد دهد، دارویی باخاصیت مشابه که باعث این عارضه ی جانبی ناخواسته نشود. اگر بیش از یک بار در هفته کابوس می بینید یا آن ها برای مدتی طولانی است که خواب مناسب شما را خراب کرده اند با پزشکتان مشورت داشته باشید.
شاید نیاز به یک تست روانی یا عصبی برای ارزیابی علت پنهان این مشکل وجود داشته باشد.
اگر کابوس های شدید یا مکرری را تجربه می کنید شاید صحبت کردن با مشاور یا روان درمان برای شما مفید باشد.
گاهی تنها صحبت کردن در مورد کابوس ها می تواند برای از بین رفتن آن ها کافی باشد. در موارد دیگر رویاهای بد می توانند نمودی ناخودآگاه از برخی مشکلات روانی یا عاطفی باشند که نیاز است آن ها را بررسی و حل کنید.
ما اطلاعات زیادی در مورد بدن انسان داریم اما هنوز کابوس ها و رویاها یک راز باقی مانده اند. شاید به همین علت است که چنین قدرتی روی ما دارند. شاید باور داشته باشید کابوس ها یکی از عوارض جانبی یک فرایند فیزیولوژیکال عادی هستند، پیامی از یک قدرت بالاتر یا راهی که ضمیر ناخودآگاه شما می خواهد پیامی بفرستد.
کابوس های بزرگسالان روی سلامت آن ها چه اثراتی دارد؟
کابوس ها وقتی چیزی فراتر از خواب های بد شوند تاثیر قابل توجهی روی سلامت ما خواهند داشت. در بین کسانی که کابوس های شبانه را تجربه می کنند کسانی که مضطرب یا افسرده باشند به احتمال بیشتری برای این تجربه ی خود استرس داشته و حتی بیشتر از اثرات بیماری روانی خود رنج خواهند برد. با وجودی که این ارتباط هنوز به خوبی درک نشده است اما کابوس های شبانه می توانند با خودکشی در ارتباط باشند. از انجایی که کابوس می تواند تاثیر زیادی روی کیفیت زندگی شما داشته باشد اگر مرتبا آن ها را تجربه می کنید حتما باید با یک متخصص مشورت داشته باشید.
کمبود خواب، که می تواند بر اثر کابوس ها ایجاد شود، می تواند مشکلات متعددی در سلامت ایجاد نماید مانند بیماری های قلبی، افسردگی و اضطراب.
درمان کابوس در بزرگسالان
خوشبختانه گام هایی وجود دارد که شما و پزشکتان می توانید برای کاهش تعداد کابوس ها و اثری که روی زندگی شما دارند بردارید. در ابتدا اگر کابوس هاس شما نتیجه ی یک داروی خاص هستند شاید بتوانید دوز مصرفی یا دارو را برای تغییر عوارض جانبی ناخواسته تغییر دهید.
اگر کابوس شما برای بیماری یا دارو نیست ناامید نشوید.
گام های دیگری نیز وجود دارد که خودتان می توانید برای کاهش دفعات کابوس ها بردارید. داشتن یک برنامه ی منظم برای خواب اهمیت دارد. همچنین در برنامه ی خود ورزش را بگنجانید. ورزش کابوس هایی که بر اثر اضطراب و استرس هستند را کاهش می دهد. ممکن است یوگا و مدیتیشن نیز به شما کمک کنند.
منابع:
درمان فوری افسردگی بدون دارو!
ارتباط تلفنی با برترین روانشناسان افسردگی
مشاوره روانشناسی با تعرفه دولتی
