افزایش احساس مسئولیت در کودکان

شما عاشق نوازش فرزند خود هستید! شادی و امنیت او برای شما از اهمیت بالایی برخوردار است، و شما تمام تلاش خود را می کنید تا اطمینان حاصل کنید که او بهترین چیزی را که می توانید ارائه دهید، بدست می آورد. با این اوصاف، شما همچنین می خواهید که او به عنوان فردی با شخصیت خوب رشد کند و مسئولیت پذیری یکی از عوامل تعیین کننده اصلی است. در این مقاله از وب سایت همکده به بررسی افزایش احساس مسئولیت در کودکان می پردازیم. این مطلب اهمیت بسیار زیادی در زمینه تربیت کودکان دارد. در عین حال مرکز مشاوره همکده اولین و بزرگ ترین مرکز مشاوره در ایران است که شما را در این زمینه یاری می کند. این مرکز ارائه دهنده خدمات حضوری و مشاوره تلفنی روان شناسی می باشد.

روند احساس مسئولیت

شاید شما کودک همسایه خود را می بینید که به آنها کمک می کند حیاط خانه خود را تمیز کنند. از سوی دیگر، می بینید که فررند کوچکتان در کوچکترین موارد مانند خوردن وعده های غذایی به شما وابسته است. شما ممکن است بخواهید تکنیک هایی را به او آموزش دهید که به او عدم وابستگی و مسئولیت پذیری را یاد می دهد. شاید فکر کنید که درک این مطلب برای او سخت باشد. اما واقعیت این است که هرچه زودتر به او آموزش دهید، بهتر است. در ادامه این مقاله نیز هدف ما بررسی روش ها و راه هایی است که منجر به افزایش احساس مسئولیت در کودکان می شود.

منظور از احساس مسئولیت چیست؟

سوالات خاصی از والدین در این زمینه پرسیده می شود. عموما همه آن ها در پاسخ به این که فرزندانشان در حال حاضر و در بزرگسالی چه ویژگی هایی داشته باشند پاسخ می دهند که مسئولیت پذیر بودن. این اصطلاح بسیار گسترده است و معانی مختلفی دارد. از جمله می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• قابل اعتماد باشید تا مردم بدانند می توانند روی شما حساب کنند
• حفظ قول و قرارهای خود
• انجام تعهدات
• انجام کاری در حد توان
• پاسخگو بودن در برابر رفتار
• پذیرش اعتبار هنگامی که کارها را درست انجام می دهید و اشتباهات را تصدیق می کنید
• عضویت در خانواده، اجتماع و جامعه

نکته مهمی که باید به آن توجه داشت این است که مسئولیت پذیری کلید موفقیت کودکان در مدرسه و در جهان بزرگتر است.

مسئله اطاعت در مقابل احساس مسئولیت

والدین اغلب اطاعت را با مسئولیت اشتباه می گیرند. بیشتر والدین دوست دارند فرزندانشان آنچه را که والدین می خواهند انجام دهند، عمل کنند، از دستورالعمل ها پیروی کنند و اقتدار خود را زیر سوال نبرند – اهداف قابل درک و مهم در تربیت فرزندان. با این حال، این مسئولیت نیست !! افزایش احساس مسئولیت در کودکان متفاوت تر از این مسئله است. این رفتارها به عنوان اطاعت طبقه بندی می شوند. با گذشت زمان، بیشتر والدین می خواهند کودکان مالکیت یک کار یا وظیفه را بپذیرند. کودکان این کار را انجام می دهند زیرا باید انجام شود و قبول می کنند که وظیفه آنها انجام آن است. با گذشت زمان، آنها حتی ممکن است شروع به انجام یک کار کنند “زیرا باید انجام شود” – نه به این دلیل که به آنها گفته می شود این کار را انجام دهند. این نگرش را مسئولیت می نامند.

ممکن است والدین مجبور شوند که کارها را دقیقاً همانطور که دوست دارند انجام دهند. طبق زمانبندی خود انجام دهند تا کودک از اطاعت به مسئولیت برسد. اما اجازه دادن به کودک ” کار را به روش خودش انجام دهد” باعث ایجاد احساس غرور و تقویت احساس مسئولیت می شود. این تکنیک ها در والدین و فرزندپروری تاثیر بسیار زیادی خواهد داشت. دقت کنید در نظر گرفتن تغییر از اطاعت به مسئولیت، این مسأله را مطرح می کند که چگونه باید برای کمک به فرزندان خود در انجام تعهدات و انجام وظایف خود مشارکت داشته باشید. عدم تمایل به شکست کودکان می تواند والدین را وادار به انجام کارهای زیاد برای فرزندان کند. وقتی این اتفاق می افتد، بچه ها یاد نمی گیرند خودشان مسئولیت را بپذیرند. از سوی دیگر، مواقعی وجود دارد که کودکان به راهنمایی، پشتیبانی یا اطلاعات نیاز دارند تا بتوانند مسئولیت پذیری را بیاموزند.

نقش دوگانه والدین

اگر تا به حال به این فکر کرده اید که آیا بیش از حد سخت گیر هستید یا بیش از حد نرم و مهربان هستید یا به فرزندان خود محبت کافی می کنید، پس در مورد دو نقش مهم والدین تصوراتی داشته اید. هر کدام در کمک به فرزندان شما مهم هستند. این نقش ها عبارتند از:

• نقش پرورش دهنده/مراقبت کننده
• ساختار/نقش اجرایی

راه های افزایش احساس مسئولیت در کودکان

القاء نگرش ها و ویژگی هایی که باعث مسئولیت پذیری کودکان می شود در طول سال ها اتفاق می افتد. شامل بخش های مختلف است که معمای فرزندپروری را تشکیل می دهد. این موارد منجر به کاهش اضطراب و استرس در بزرگسالی هم می شود. اما ببینیم چه راه هایی برای افزایش احساس مسئولیت وجود دارد؟

آن ها را در کارهای خانه مشارکت دهید

این که بچه شما کوچک است به این معنا نیست که نمی تواند در برخی از کارهای ساده خانه کمک کند. کودک خود را در فعالیتهایی در خانه شریک کنید. مانند خرید مواد غذایی، تهیه وسایل آشپزی، شستن ظروف، نظافت اتاق و غیره. سعی کنید این کار را از سنین پایین شروع کنید. این مطلب خود یکی از روش های تربیتی است. انجام این کار به القای ویژگی های خوداتکایی و استقلال در فرزند شما کمک می کند که در تعریف رفتارهای آینده او بسیار موثر خواهد بود. همچنین می تواند روحیه او را تقویت کند اگر بداند که شما به اندازه کافی او را باور دارید تا مسئولیت ها را بر دوش او بسپارید.

یک برنامه معمول برای فرزند خود تنظیم کنید

برای افزایش احساس مسئولیت در کودکان سعی کنید از برنامه های مدون استفاده کنید. شما نمی توانید یک روز خوب از خواب بیدار شوید و انتظار داشته باشید که فرزندتان اتاق خود را با نشاط تمیز کند، بدون اینکه مجبور باشید به او بگویید. شما باید آن را به یک عادت تبدیل کنید و بخشی از برنامه روزانه او باشد. بچه ها به قوانین از پیش تعیین شده بسیار خوب پاسخ می دهند، بنابراین اطمینان حاصل کنید که مجموعه ای از وظایف روزانه را دقیقاً از زمان شروع پیش دبستانی برای فرزند خود مشخص می کنید. اگر برنامه روزانه او ایجاب می کند که قبل از اینکه نیم ساعت تلویزیون تماشا کند، بشقاب خود را بعد از صرف ناهار بشوید، او به این کار عادت می کند.

تحسین را برای ایجاد حس مسئولیت فراموش نکنید

برخی از چیزها به طور طبیعی برای ما بزرگسالان با توجه به تکامل قضاوت و مسئولیت پذیری ما وجود دارد. با این حال، هنگامی که کودک کوچک شما نشانه ای از این ویژگی ها را نشان می دهد، به جای اینکه اجازه دهید بدون توجه به آنها حرکت کند، مطمئن شوید که او را به خاطر آنها تحسین و تشویق می کنید. اجازه دهید با مثالی این مطلب را روشن کنیم. اگر کودکتان به شما پیشنهاد می دهد که در زمان کارتان او از خواهر یا برادر بزرگ تر خود مراقبت کند حتما او را ستایش کنید. می توانید بگویید: من به تو افتخار می کنم یا شما یک بردار/خواهر بزرگ تر و مهربان هستید. این کلمات تحسین آمیز، جدا از بالا بردن روحیه، به او کمک می کند تا بفهمد که تلاش های او در حال مشاهده و قدردانی است. بنابراین رفتار مسئولانه را تقویت می کند.

به جای سرزنش کردن یادآوری کنید

یکی از راه های افزایش احساس مسئولیت در کودکان یادآوری کردن است. “چرا هنوز تکلیف خود را تمام نکرده اید؟”، “چرا کاسه خالی تنقلات هنوز در اتاق شما قرار دارد؟” – هرچه بیشتر کودک خود را با چنین اظهارنظرهایی بغض کنید، در برابر مسئولیت پذیری مقاومت بیشتری خواهد داشت. سرزنش و تلخ بودن ممکن است مشکل را در آن لحظه حل کند، اما هرگز راه حل دائمی نیست.

بهترین راه این است که حامی و تشویق کننده باشید در حالی که به فرزند خود چیزهایی را که از او انتظار دارید یادآوری می کنید. به عنوان مثال، اگر فرزند شما تکلیف خود را تمام نکرده است اما اصرار دارد که در پارک بازی کند، بگویید: “من دوست دارم شما را ببرم، اما شما ابتدا باید تکالیف خود را تمام کنید. سپس می توانیم زمان بیشتری را صرف بازی در پارک کنیم. ” به او اطمینان دهید که شما طرف او هستید، نه تیم مقابل.

سعی کنید الگوی فرزند خود باشید

برای افزایش احساس مسئولیت در کودکان خود باید الگویی موفق باشید. وقت شناس بودن، غذا خوردن و خوابیدن به موقع و بررسی وضعیت خانواده و دوستان اهمیت زیادی دارد. کودک کوچک شما ناظر تمام این کارهایی است که انجام می دهید. اگر در پایان از مسئولیت خودداری کنید، اهمیت مسئولیت را فایده ای ندارد. اقدامات شما بهترین آموزش را برای درک مسئولیت پذیری و وظیفه شناسی برای فرزند شما فراهم می کند. شما بزرگترین الگوی فرزند خود هستید، بنابراین اطمینان حاصل کنید که اعمال شما شایسته الهام بخشیدن است.

در حین تلاش برای کمک به فرزند خود در پذیرش مسئولیت، به یاد داشته باشید که ممکن است مواردی از جانب او وجود داشته باشد. آنچه مهم است این است که هرگز تسلیم نشوید و به گونه ای مراقبت از او را ادامه دهید که به او کمک کند در آینده به فردی بزرگسال عادل تبدیل شود.

منابع:

https://centerforparentingeducation.org/library-of-articles/responsibility-and-chores/developing-responsibility-in-your-children/

https://thenewageparents.com/how-to-raise-responsible-kids/