شایع ترین اختلال خواب در کودکان

اختلال خواب در کودکان به خصوص در سنین پایین بسیار رایج هستند. برخی از رایج ترین مشکلات اختلال خواب در کودکان شامل بی خوابی، ترس های قبل از خواب، ترس های شبانه، راه رفتن در خواب و شب ادراری هستند که هر یک از این شرایط می توانند الگوی طبیعی خواب کودک شما را مختل کنند. از طرفی هم انواع اختلال خواب در کودکان می توانند علل مختلفی داشته باشند که برخی از آنها ممکن است به وضعیت روانی کودک مرتبط شوند. برهمین اساس ما سعی کرده ایم در این مقاله از همکده شایع ترین اختلال خواب در کودکان را مورد بررسی قرار داده و برخی از راهکارهای مناسب کاهش آن را به شما ارائه دهیم.

بی خوابی در کودکان

کودکانی که مشکل بی خوابی دارند ممکن است در شروع به خوابیدن و یا ادامه خواب خود مشکل داشته باشند. اگر چه بی خوابی در کودکان تا حدودی به مرور زمان برطرف می شود اما اگر کودک بیش از سه بار در هفته برای چندین ماه در خوابیدن مشکل داشته باشد و این وضعیت در زندگی روزمره آنها تاثیر داشته باشد، باید برای درمان وضعیت کودک خود به پزشک مراجعه کنید.

بی خوابی در کودکان علل مختلفی دارد و بیشتر به سبک زندگی و عادات روزانه آنها  مثل خوردن غذاهای شیرین بیش از حد در طول روز، یا تماشای تلویزیون درست قبل از خواب مربوط می شود.

راهکارهای زیادی برای درمان و رفع بی خوابی در کودکان وجود دارد. برای مثال در صورت امکان، کودکان را تشویق کنید که از رختخواب خود فقط برای خوابیدن استفاده کنند. از طرفی هم مطمئن شوید که اتاق خواب آنها راحت است.  بیشتر بچه ها در یک اتاق کمی خنک (حدود 65 درجه) بهترین خواب را دارند. اگر صدایی از بیرون وجود دارد، استفاده از نویز سفید می تواند هر گونه آلودگی صوتی را در اتاق خواب کاهش دهد.

سعی کنید یک برنامه خواب مشخص و منظمی را حتی در تعطیلات آخر هفته برای کودک خود مشخص کنید.  این کار باعث می شود کودک شما راحت تر از خواب بیدار شود و به طور طبیعی به خواب برود. نوجوانان نباید بیش از یک ساعت از زمان معمول بیداری خود در تعطیلات آخر هفته بخوابند. خوابیدن بیش از یک ساعت در آخر هفته ها نشان می دهد که آنها در طول هفته به اندازه کافی نمی خوابند.

ترس های قبل از خواب و اضطراب خواب

اکثر کودکان در مقطعی از دوران کودکی خود ترس از تاریکی یا ترس های قبل از خواب را تجربه می کنند. بسیاری از بچه‌های خردسال ممکن است حتی از وجود یک هیولای خیالی زیر تخت خود ترس داشته باشند. در حالی که مهم است که اجازه دهید فرزندتان ترس‌های خود را بدون طرد کردن یا مسخره کردن ابراز کند، اما باید به آنها کمک کنید تا با روش کاملا صحیح با ترس های قبل از خواب خود مقابله کنند.

به‌عنوان مثال، بهتر است هنگامی که آنها از وجود هیولا در زیر تخت خود ابراز ترس و اضطراب می کنند برای آنها توضیح دهید که چگونه تخیل او می‌تواند او را فریب دهد تا چیزهای عادی مانند سایه‌ها یا سایه‌ها را اشتباه بگیرد.

راهکارهای دیگری برای مقابله با ترس های قبل از خواب در کودکان وجود دارد، از جمله:

• می توانید از یک چراغ شب استفاده کنید تا به کودکتان در شب امنیت بیشتری در رختخوابش بدهید.
• اجازه دهید فرزندتان در شب یک وسیله امنیتی مانند یک اسباب بازی یا پتوی مخصوص همراه خود داشته باشد. همراه داشتن یک حیوان خانگی در اتاق نیز می تواند به رفع ترس آنها کمک کند، البته تا زمانی که خواب آنها را مختل نکند.
• به کودک خود کمک کنید علت ترس های خود را در طول روز قبل از خواب شناسایی کند. از آنها بخواهید که زیر تخت را چک کنند تا ببینند مثلاً چیزی زیر آن نیست. صحبت کردن در مورد ترس های آنها در طول روز به جای قبل از خواب نیز می تواند به تقویت اعتماد به نفس آنها کمک کند.
• حتی در طول روز از کتاب ها، فیلم ها یا برنامه های تلویزیونی ترسناک خودداری کنید. اینها فقط تخیل کودک شما را تقویت می کند و باعث افزایش ترس های قبل از خواب می شوند.

کابوس در کودکان

یکی دیگر از شایع ترین اختلال خواب در کودکان، کابوس است. احتمال بروز کابوس در کودکان پیش دبستانی بیشتر است. هر مشکل یا احساس منفی در طول روز می تواند منجر به بروز کابوس در کودکان شود. نقل مکان به خانه یا مدرسه، جدایی والدین، یا اضافه شدن یک خواهر یا برادر جدید به خانواده، همگی می توانند منجر به بروز کابوس در کودکان شود.

در مواردی که کودک شما با کابوس از خواب بیدار می شود بهتر است به آنها یادآوری کنید که کابوس ها زیاد هم واقعی نیستند. اما اگر فکر می کنید علت بروز کابوس در کودکان شما به برخی مشکلات روانی و روحی کودک شما مربوط می شود بهتر است با یک روانشناس یا روانپزشک با تجربه در زمینه مشکلات کودکان از همکده مشورت کنید.

ترور شب

وحشت های شبانه یا ترور شب به عنوان یکی دیگر از شایع ترین اختلال خواب در کودکان می تواند با علائمی مانند جیغ زدن، لرزیدن و ترس شدید هنگام خواب همراه باشد. در حالی که مشاهده ترس شبانه فرزندتان می‌تواند آزاردهنده باشد، اما معمولاً نگران کننده نیستند. آنها اغلب ممکن است عوارض برخی از مشکلات روانی در کودکان مانند استرس، کمبود خواب یا تغییرات در محیط خواب باشند.

در هنگام بروز ترور شبانه برخلاف کابوس‌های شبانه، کودک حتمالاً صبح روز بعد هیچ چیز را به یاد نخواهد آورد. شایع ترین علائم ترور شبانه در کودکان می تواند شامل لگد زدن در خواب، فریاد زدن، تنگی نفس و ضربان قلب بالا، تعریق و حتی راه رفتن در خواب باشد.

در صورت بروز ترور شبانه در کودکان بهتر است آنها را از خواب بیدار نکنید چون ممکن است باعث ناراحتی بیشتر کودک شود. باید به آرامی کودک را به رختخواب هدایت کرده و صبر کنید تا دوباره بخوابد. می توانید با یک ضربه زدن به پشت یا با فشار دادن دست آنها را آرام کنید. بیشتر حوادث بیش از چند دقیقه طول نمی کشد.

در حالی که هیچ “درمانی” برای ترور شبانه وجود ندارد، می توانید اقدامات پیشگیرانه ای را برای اطمینان از ایمن بودن کودک خود انجام دهید. اگر در هنگام ترس از خواب حرکت می‌کنند، مطمئن شوید که درهای بیرون از خانه قفل هستند. همچنین سعی کنید عواملی که باعث افزایش استرس در کودک شما می شوند را شناسایی کنید.

راه رفتن در خواب

راه رفتن در خواب فقط شامل بلند شدن از رختخواب نیست. بسیاری از کودکان در هنگام بروز این اختلال در خواب نیز صحبت می کنند، در رختخواب می نشینند، یا حرکات تکراری مانند لگدمال زدن یا مالیدن چشمان خود را انجام می دهند. اگرچه بروز هر یک از این رفتار ها در کودکان می تواند شما را نگران کند، اما بدون شک فرزند شما از کاری که انجام می دهد آگاه نیست و به احتمال زیاد صبح روز بعد آن را به خاطر نخواهد آورد.

برخی از عوامل احتمالی که می توانند منجر به راه رفتن کودک در خواب شوند شامل کمبود خواب، برنامه خواب نامنظم، بیماری، استرس یا مصرف برخی داروها هستند. در هنگام بروز این اختلال خواب در کودکان معمولاً نیازی به مراجعه به پزشک نیست، مگر اینکه کودک شما زیاد این رفتار را از خود بروز دهد و یا رفتارهای پرخطر داشته باشند یا منجر به احساس خواب‌آلودگی کودک در روز بعد شوند. یکی از راهکار هایی که می تواند از راه رفتن کودک در خواب جلوگیری کنید، کاهش و رفع مدیریت استرس است. اگر فکر می کنید کودک شما دچار استرس بیش از حد شده است می توانید برای رفع مشکل با یک روانشناس یا روانپزشک مشورت کنید.

اگرچه راه رفتن در خواب معمولاً در سنین نوجوانی متوقف می شود، اما به هر حال بهتر است برخی نکات را برای کاهش خطرات ناشی از راه رفتن کودک در خواب در نظر بگیرید.

شب ادراری

برخی از کودکان ممکن است در شب با مشکلات کنترل مثانه دست و پنجه نرم کنند که این وضعیت در آنها می تواند تحقیرآمیز و حتی استرس زا باشد. شب ادراری معمولاً در کودکان دو تا چهار ساله رخ می دهد. با این حال، می تواند در مورد کودکان تا سن مدرسه نیز ادامه یابد. شب ادراری به عنوان یکی از شایع ترین اختلال خواب در کودکان می تواند علل زیادی داشته باشد که برخی از آنها عبارتند از:

• مثانه کودک شما به اندازه کافی رشد نکرده است که بتواند ادرار را برای یک شب کامل نگه دارد. به طور مشابه، ارتباط بین مغز و مثانه آنها ممکن است به طور کامل شکل نگیرد.
• شب ادراری در کودکان می تواند پاسخی به استرس، تغییرات در خانه، یک بیماری جزئی یا خستگی در آنها باشد.
• کودک شما خواب عمیقی دارد و مثانه پر نمی تواند او را بیدار کند.
• فرزند شما یبوست دارد. پر بودن روده به مثانه فشار وارد می کند.
• بدن کودک شما در شب ادرار زیادی تولید می کند.

رایج ترین علائم اختلال خواب در کودکان

کودکان، درست مانند بزرگسالان، در هنگام کم خوابی ممکن است در کنترل خلق و خوی خود دچار مشکلاتی شوند. هر گونه اختلال خواب یا کمبود آن در کودکان می تواند بر رفتار و وضعیت ذهنی کودک تأثیر بگذارد. در برخی موارد، علائم خواب ناکافی حتی می تواند شبیه علائم ADHD  باشد. اما رایج ترین علائمی که می تواند نشان دهنده اختلال خواب در کودکان باشد، عبارتند از:

• اغلب بداخلاق، تحریک پذیر یا بیش از حد احساسی به نظر می رسند.
• هنگام سوار شدن در ماشین دائما چرت می زند و خواب آلود است.
• در بیدار شدن از خواب مشکل دارد یا بعد از اینکه آنها را در طول روز بیدار کردید دوباره به خواب می رود.
• اگر کودک شما اغلب در شب از خواب بیدار می شود، یا نمی تواند زیاد آرام باشد ممکن است او با بی خوابی، یکی از بزرگترین مشکلات خواب در میان بچه ها دست و پنجه نرم کند.

سخن آخر

شایع ترین اختلال خواب در کودکان می تواند علل و علائم و حتی راهکارهای درمانی مختلفی داشته باشند. اما در مواردی که هر یک از این شرایط در طولانی مدت ادامه پیدا می کند و باعث اختلال در فعالیت های روزمره کودک شما می شود بهتر است برای درمان اختلال خواب در کودک خود اقدام کنید. حتی علت بروز این اختلالات در کودکان می تواند علل روانی داشته باشد. در این شرایط باید برای درمان وضعیت کودکتان به یک روانشناس یا روانپزشک باتجربه از همکده مراجعه کنید تا بتوانید راهکارهای درمانی موثر را دریافت کنید.