اختلال تجزیه هویت

اختلال تجزیه ی هویت (که با نام اختلال چند شخصیتی نیز شناخته می شود) یک شرایط ذهنی پیچیده است که به احتمال زیاد فاکتورهای متعددی در ایجاد آن نقش دارند، از جمله آسیب های روانی شدید در طول دوران کودکی و اوایل زندگی ( اغلب خشونت شدید و مکرر فیزیکی، جنسی و یا عاطفی )

اختلال تجزیه ی هویت چیست؟

همه ی ما گاهی کمی تجزیه و گسستگی خفیف را تجربه کرده ایم که بیشتر شبیه به یک رویای روزانه و یا گم شدن در لحظه در زمانی است که روی چیزی کار می کنید. اما اختلال تجزیه ی هویت نوعی شدیدتر از این گسستگی است، یک فرایند ذهنی که باعث عدم ارتباط بین افکار، خاطرات، احساسات، کارها یا حس شخصیت فرد می شود. اختلال تجزیه ی هویت ریشه در ترکیبی از فاکتورهایی دارد که شاید شامل تجربیات وحشتناک برای فرد در گذشته باشد. این بخش تجزیه و گسستگی به نظر نوعی فرایند تطابق می آید، فرد به معنای واقعی خود را از موقعیت یا تجربیاتی که برای او بسیار سخت، وحشتناک و دردناک بوده اند جدا می کند تا شخصیت هشیار و دلخواه خود را شبیه سازی کند.

آیا اختلال تجزیه ی هویت واقعی است؟

شاید از شنیدن اینکه اختلال تجزیه ی هویت حقیقت دارد تعجب کنید. به هر حال درک داشتن چندین شخصیت مختلف دشوار است، حتی برای متخصصانی که آموزش زیادی دیده اند. تشخیص این اختلال خود بین متخصصان سلامت روان بحث برانگیز است و برخی از آن ها معتقدند این شرایط نمودی از دیگر مشکلات روانی است، مانند اختلال شخصیت مرزی یا اینکه فرد مشکل زیادی در برخورد با تنش ها یا استرس هایی دارد که مرتبط با چگونه اعتماد کردن در روابط عاطفی با دیگران است.

علائم اختلال تجزیه ی هویت چه هستند؟

اختلال تجزیه ی هویت وجود دو یا چند شناسه ی جدا و متفاوت یا چند شخصیت است که هرکدام روی رفتارهای خود قدرت دارند. یک بیمار اختلال تجزیه ی هویت نمی تواند اطلاعات شخصیتی کلیدی خود را به یاد بیاورد و البته خصوصیات او خیلی دور از بیماری فراموشی است. فرد مبتلا به این اختلال خاطرات متفاوت و جدایی دارد که بر اساس هر شخصیت فرد متغیر هستند.

تغییرات یا شخصیت های متفاوت هرکدام سن، جنسیت یا نژاد خاصی دارند. هریک از آن ها حالات بدن، ژست و روش خاصی برای صحبت کردن دارند. گاهی این تغییرات افرادی خیالی هستند و گاهی حتی حیوانات. فرد هر بار با هر تغییر یک شخصیت خودش را نشان داده و رفتار و افکار خود را کنترل می کند. در زمان هیپنوتیزم شخصیت های متفاوت فرد ممکن است به درخواست های درمانگر پاسخ دهند.

علاوه بر تجزیه ی شخصیت و وجود چندین شخصیت مجزا، فرد دچار اختلال تجزیه ی هویت ممکن است مشکلات روانی دیگری را نیز تجربه کند، از جمله:

• افسردگی
• تغییرات خلقی
• اختلالات غذایی
• تمایل به خودکشی
• استفاده از الکل و داروها یا مواد
• اجبار کردن خود به آداب یا قوانین مذهبی
• علائمی شبیه به روان پریشی ( از جمله توهمات بصری و شنوایی )
• اختلالات خواب (بی خوابی، کابوس های شبانه و راه رفتن در خواب )
• اضطراب، حملات پانیک و فوبیا ( بازگشت ذهن به زمان قبل، واکنش به محرک ها )

علائم دیگر اختلال تجزیه ی هویت می تواند شامل:

سردرد، فراموشی، گم کردن زمان، بیهوشی و نداشتن کنترل روی بدن باشد. برخی افراد مبتلا به این اختلال تمایل به خودآزاری و شکنجه ی خودشان دارند و حتی ممکن است پرخاشگر شوند ( چه نسبت به خودشان و چه نسبت به اطرافیان ) به عنوان مثال فردی که مبتلا به اختلال تجزیه ی هویت است شاید متوجه شود در حال انجام کارهایی است که در شرایط عادی انجام نمی دهد، مانند رانندگی سریع یا دیوانه وار یا پول دزدیدن از دوستان و همکاران، و او حس می کند مجبور به انجام این کار است. برخی این حس را اینگونه بیان می کنند: ما فکر می کنیم یک مسافر هستیم نه راننده و کنترلی نداریم. به بیان دیگر آن ها واقعا باور دارند انتخاب دیگری نخواهند داشت.

چه تفاوتی میان اختلال تجزیه ی هویت و شیزوفرنی وجود دارد؟

شیزوفرنی و اختلال تجزیه ی هویت اغلب گیج کننده هستند اما باید بدانید این دو بیماری بسیار متفاوت می باشند.

شیزوفرنی یک اختلال روانی شدید شامل جنون شدید است که اغلب با شنیدن یا دیدن چیزهایی همراه است که واقعی نیستند ( توهمات ) و یا فکر کردن یا عقیده داشتن به چیزهایی که واقعی نیستند ( وهم ). برخلاف باور متداولی که وجود دارد بیماران شیزوفرنی چندین شخصیت مجزا ندارند. توهم متداول ترین علامت روانی شیزوفرنی است. توهمات، خصوصا شنیدن صداها، در تقریبا دو سوم افراد مبتلا به این بیماری وجود دارد.

خودکشی خطری است که برای هردو شیزوفرنی و اختلال تجزیه ی هویت وجود دارد، البته سابقه ی تلاش برای خودکشی در بین بیماران تجزیه ی هویت بیشتر از بیماران روانی دیگر است.

تجزیه ی هویت چطور باعث تغییر تجربه ی فرد از زندگی می شود؟

راه های متعددی هستند که در آن وجود اختلال تجزیه ی هویت باعث تغییر تجربه ی فرد در زندگی می شود، از جمله موارد زیر:

زوال شخصیت

این حس مانند جدا شدن از بدن بوده و اغلب به اسم تجربه ی “خارج از بدن بودن ” تعریف می شود.

حس نداشتن حقیقت

فرد حس می کند دنیا واقعی نیست یا دور و محو به نظر می رسد.

فراموشی

عدم توانایی برای به یادآوری اطلاعات شخصی مهم که بسیار شدید بوده و نمی توان علت ان را فراموشی عادی دانست. همچنین ممکن است فراموشی های کوچکی وجود داشته باشد که در آن فرد بخشی از مکالمه را به یاد نمی آورد. و یا محتوای یک مکالمه در عرض چند ثانیه فراموش می شود.

تغییر شخصیت یا اغتشاش شخصیت

هردو این ها باعث حس گیجی در مورد شخصیت واقعی فرد می شوند. به عنوان یک مثال اغتشاش شخصیت زمانی است که فرد در پیدا کردن چیزهایی که در زندگی به آن ها علاقه مند است مشکل دارد یا در به یاد آوردن دیدگاه های اجتماعی، مذهبی یا سیاسی، گرایشات جنسی یا آرزوهایی که برای کارش داشته است. علاوه بر این تغییرات ظاهری، فرد شاید مشکلاتی در یافتن زمان، مکان و موقعیت خود داشته باشد.

امروزه می دانیم این شخصیت های مجزا افرادی بالغ نیستند اما حس یک شخصیت مجزا را از خود نشان می دهند. با فراموشی ای که اغلب همراه با اختلال تجزیه ی هویت است شخصیت های متفاوت جنبه های مختلفی از اطلاعات زندگی خود را به یاد می آورند. همیشه یک شخصیت اصلی برای فرد وجود دارد که با نام واقعی فرد شناخته می شود. عجیب است که این شخصیت اصلی اغلب از وجود شخصیت های دیگر آگاه نیست.