سلامت روان چیست و روش های درمان اختلالات روانی
سلامت روان شامل خوب بودن روانی، عاطفی، اجتماعی است و روی طرز فکر، احساس و عمل ما اثر می‌گذارد، سلامت روان در هر مرحله از زندگی، از کودکی تا بلوغ و بزرگ‌سالی اهمیت دارد.
در طول زندگی اگر مشکلات روانی را تجربه داشته‌اید، ممکن است روی طرز فکر، روحیات و رفتار شما نیز تأثیر گذاشته باشند، فاکتورهای زیادی در مشکلات روانی تاثیر دارند مانند:
- فاکتورهای بیولوژیکی مثل ژن یا شیمی مغز
- تجربیات زندگی مثل آسیب‌های روانی یا خشونت
- سابقه‌ی خانوادگی مشکلات روانی
مشکلات روانی متداول‌اند و درمان برای آن وجود دارد، افرادی که گرفتار مشکلات روانی هستند می‌توانند بهبود یافته و کاملاً درمان شوند.
نشانه های هشدار دهنده‌ی اولیه مشکلات روان
از اینکه خودتان یا کسی که با او زندگی می‌کنید سلامت روان کاملی داشته باشد مطمئن نیستید؟
تجربه کردن یکی یا بیشتر از احساسات یا رفتارهای زیر می‌تواند علائم اولیه‌ی یک مشکل باشد:
- خوردن یا خوابیدن خیلی زیاد یا خیلی کم
- دوری کردن از دیگران و کارهای عادی
- انرژی کم یا نداشتن انرژی
- احساسی بی‌حسی و اهمیت ندادن به هیچ‌چیز
- دردهایی که نمی‌تواند توصیف کند
- احساس مفید نبودن یا ناامیدی
- سیگار کشیدن، نوشیدن الکل یا استفاده از داروها بیش‌ازحد عادی
- احساس گیجی، فراموشی، عصبانیت، ناراحتی، نگرانی یا ترس
- فریاد زدن یا خشمگین شدن با خانواده و دوستان
- تغییرات روحی زیاد که باعث مشکل در روابط می‌شود
- افکار یا خاطراتی که نمی‌توانید از ذهنتان بیرون کنید
- شنیدن صداها یا دیدن چیزهایی که واقعی نیستند
- فکر کردن به آسیب زدن به خودتان یا دیگران
- ناتوانی در انجام کارهای روزانه مانند مراقبت از کودکان یا کار کردن یا رفتن به مدرسه
سلامت روان باعث می‌شود افراد بتوانند در زندگی:
- با استرس زندگی کنار بیایند
- کار مفید انجام دهند
- در جامعه مشارکت‌های قابل توجه داشته باشند
باورهای درست و نادرست از سلامت روان
آیا می‌توانید تفاوت بین باورهای درست و غلط در مورد سلامت روان را تشخیص دهید؟ بیایید با حقیقت درباره‌ی متداول‌ترین باورهای اشتباه در مورد سلامت روان آشنا شویم.
باور نادرست: سلامت روان روی من اثری ندارد.
حقیقت: مشکلات روانی بسیار متداول هستند، طبق بررسی صورت گرفته در سال 2014 در آمریکا، از هر پنج آمریکایی یک نفر مشکل روانی دارد، از هر ده نفر جوان یک نفر دوره‌ای تجربه‌ی مشکلات روانی را داشته است.
از هر 25 نفر یک نفر گرفتار مشکلات روانی جدی بوده است، مانند شیزوفرنی یا افسردگی شدید.
خودکشی دهمین علت مرگ‌ومیر در آمریکاست و هرساله 41000 آمریکایی جان خود را از دست می‌دهند و بیشتر از نصف این تعداد به قتل می‌رسند.
باور نادرست: کودکان مشکلات روانی را تجربه نمی‌کند
حقیقت: حتی کودکان خیلی کم سن نشانه‌ای از مشکلات روانی را می‌توانند نشان دهند، این مشکلات روانی اغلب توسط پزشک تشخیص داده شده و می‌توانند نتیجه‌ی متقابل فاکتورهای بیولوژیکی، روانی و اجتماعی باشند.
نیمی از مشکلات روانی علائم اولیه‌ی خود را قبل از 14 سالگی نشان داده‌اند و یک سوم این اختلال‌های روانی شروعشان در 24 سالگی است.
متأسفانه کمتر از 20 درصد از کودکان و کسانی که در سن بلوغ هستند و مشکلات روانی در آن‌ها تشخیص داده شده است درمان‌های لازم را دریافت می‌کنند. پشتیبانی زودهنگام از مشکلات روانی می‌تواند به کودک قبل از تداخل این مشکل با نیازهای رشدی کمک کند.
باور نادرست: بیماران روانی وحشی و غیرقابل‌پیش‌بینی هستند.
حقیقت: اغلب کسانی که مشکلات روانی دارند وحشی نبوده و به کسی آسیب نمی‌زنند، بیشتر بیماران روانی خشن نبوده و تنها 3 تا 5 درصد از رفتارهای تهاجمی در جامعه می‌تواند به یک بیماری روانی جدی مرتبط باشد. در حقیقت کسانی که بیماری روانی حاد دارند ده برابر افراد دیگر مستعد قربانی شدن جرم‌های خشونت‌آمیز هستند. شاید فردی با مشکل روانی را بشناسید و حتی متوجه آن نباشید، زیرا افراد زیادی که گرفتار مشکلات روانی هستند بسیار فعال بوده و اعضای مفیدی در جامعه هستند.
باور نادرست: افراد بیمار روانی نیازمندند، حتی کسانی که بیماری روانی خود را مدیریت می‌کنند نمی‌توانند با استرس یک کار کنار بیایند.
حقیقت: کسانی که مشکلات روانی دارند می‌توانند به اندازه‌ی کارمندان دیگر پربار باشند. کارفرمایانی که افرادی دچار مشکلات روانی را استخدام کرده‌اند گزارش از حضور و توجه و دقت آن‌ها در کنار انگیزه و کار خوب داده‌اند، آن‌ها می‌گویند نسبت به کارکنان دیگر کار خود را راحت‌تر بدست آورده و به آن بیشتر علاقه دارند.
وقتی کارمندان گرفتار مشکلات روانی، درمان‌های مؤثر دریافت کند نتیجه می‌تواند این باشد:
- کاهش کلی هزینه‌های درمانی
- افزایش تولید و کارایی
- غیبت کمتر
- کاهش هزینه‌های ناشی از ناتوانی
باور نادرست: ضعف شخصیتی یا معایب فردی باعث مشکلات روانی می‌شوند. افرادی که گرفتار این بیماری هستند می‌توانند با تلاش سخت از آن خارج شوند.
حقیقت: مشکلات سلامت روان ربطی به تنبلی یا ضعیف بودن فرد ندارند و افراد زیادی برای بهبود به کمک نیاز دارند. فاکتورهای زیادی در مشکلات روانی دخالت دارند که می‌توان به فاکتورهای بیولوژیکی مثل ژن یا شیمی مغز، تجربیات زندگی و سابقه‌ی خانوادگی مشکلات روانی اشاره کرد.
افرادی که گرفتار مشکلات روانی هستند می‌توانند بهبود یافته و کاملاً درمان شوند، به افراد درگیر این مشکلات کمک کنید.
باور نادرست: امیدی برای افراد گرفتار مشکلات روانی نیست. زمانی که یک دوست یا یکی از اعضای خانواده دچار بیماری روانی شد هیچ‌گاه بهبود نخواهد یافت.
حقیقت: تحقیقات نشان داده‌اند کسانی که دچار مشکلات روانی هستند بهتر شده و بسیاری از آن‌ها کاملاً بهبود خواهند یافت. درمان به فرایندی گفته می‌شود که فرد در آن بتواند کاملاً در جامعه شرکت داشته، زندگی کند، کار کند و آموزش ببیند. امروزه درمان‌ها، خدمات و سیستم‌های پشتیبانی زیادتری نسبت به قبل وجود داشته و برای بهبود این افراد کار می‌کنند.
باور نادرست: درمان و کمک به خود هدر دادن وقت است. چرا وقتی می‌توانید قرص بخورید خودتان را اذیت کنید؟
حقیقت: درمان برای مشکلات روانی بسته به فرد متغیر بوده و می‌تواند شامل دارو یا درمان‌های دیگر یا هر دو شود، افراد زیادی با یک گروه حمایتی در طول دوران درمان خود کار می‌کنند.
باور نادرست: من برای کسی که گرفتار بیماری روانی است نمی‌توانم کاری انجام دهم.
حقیقت: دوستان و افراد مورد علاقه می‌توانند تاثیرات زیادی داشته باشند. برای کسانی که مشکلات روانی در آن‌ها تشخیص داده شده، تنها در 44 درصد از بزرگ‌سالان و کمتر از 20 درصد از کودکان و کسانی که در سنین بلوغ هستند به درمان نیاز است. دوستان و خانواده می‌توانند برای کمک به کسی که نیاز به درمان دارد اثرات بسیار مهمی داشته باشند، با این کارها:
- بیرون رفته و بگذارید بدانند برای کمک به آن‌ها حاضر هستید.
- کمک کنید به خدمات سلامت روانی دسترسی پیدا کنند.
- در مورد سلامت روان یاد گرفته و یافته‌های خود را با آن‌ها به اشتراک بگذارید، خصوصاً اگر چیزی شنیده‌اید که درست نیست.
- با احترام با او رفتار کنید، درست مانند افراد دیگر.
- آن‌ها را با مشکل تشخیص داده شده توصیف نکرده یا برچسب‌هایی مانند احمق به او نزنید.
باور نادرست: پیشگیری تأثیری ندارد. پیشگیری از مشکلات روانی غیرممکن است.
حقیقت: پیشگیری از مشکلات روانی، عاطفی و رفتاری روی شرح دادن فاکتورهای خطرناک تمرکز دارد، مانند در معرض خشونت و تجاوز بودن که می‌تواند روی احتمال بروز مشکلات روانی در کودکان، جوانان و بزرگ‌سالان اثر بگذارد. بهبود سلامت عاطفی – اجتماعی کودکان و جوانان باعث خواهد شد:
- خلاقیت و کارایی بیشتر داشته باشند
- خروجی تحصیلی آن‌ها بهتر باشد.
- کمتر دچار جرم شوند.
- اقتصادی قوی‌تر داشته باشند.
- هزینه‌ی کمتری برای مراقبت از سلامت خود بپردازند.
- کیفیت زندگی بهبود یابد.
- طول زندگی آن‌ها زیاد شود.
- زندگی خانوادگی بهتری داشته باشند.
روش های درمان سلامت روان
راه‌های زیادی برای درمان بیماران روانی وجود دارد، باید بدانید راهی که برای یک نفر مؤثر است شاید برای دیگری اثر نداشته باشد، این درمان به فرد مبتلا بستگی دارد.
برخی استراتژی‌ها یا درمان‌ها در ترکیب با راه‌های دیگر مؤثرتر خواهند بود. بیماری که اختلال روانی حاد دارد می‌تواند انتخاب‌های متفاوتی را در مراحل مختلف زندگی داشته باشد، اغلب متخصصان می‌گویند یک بیمار که به او اطلاعات خوبی داده شود شاید خود بتواند بهترین قضاوت را برای انتخاب بهترین روش درمان داشته باشد.
درمان ها درسلامت روان شامل موارد زیر هستند:
روان‌درمانی(درمان با صحبت)
- این روش روانشناسی برای درمان بیماری‌های روانی است. درمان‌های رفتارشناختی یا درمان رفتار دیالکتیکی مثال‌هایی از این نوع هستند.
دارو
- با وجودی که دارو نمی‌تواند اختلالات روانی را درمان کند برخی داروها می‌توانند علائم را بهبود دهند.
کمک به خود
- از جمله تغییراتی در زندگی مثل کاهش مصرف الکل، خوابیدن بیشتر و خوب خوردن.